Dokładnie 41 lat temu w Stoczni Gdańskiej im. Lenina zostały podpisane tzw. porozumienia gdańskie. To wydarzenie zakończyło największą w dziejach PRL falę strajków oraz otworzyły drogę do powstania NSZZ Solidarność.
14 sierpnia 1980 r., w obronie zwolnionej z pracy Anny Walentynowicz, stanęła Stocznia Gdańska im. Lenina. W następnym dniu dołączyły do niej największe zakłady pracy Trójmiasta, zastrajkowała też komunikacja miejska. Po chwilowym załamaniu 16 sierpnia ukonstytuował się Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który z żądań poszczególnych załóg stworzył 21 postulatów. Pierwsze miejsce zajmowało żądanie utworzenia niezależnych od władzy państwowej związków zawodowych. Do końca sierpnia do gdańskiego MKS przystąpiło około 800 zakładów pracy.
Wobec rozszerzania się strajków na cały kraj i po nieudanych próbach rozbicia jedności robotników przez wicepremiera Tadeusza Pykę, 23 sierpnia Komisja Rządowa pod przewodnictwem wicepremiera Mieczysława Jagielskiego rozpoczęła rozmowy z gdańskim MKS. Zakończyły się one 31 sierpnia podpisaniem historycznego porozumienia, które było początkiem demontażu systemu komunistycznego nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie Wschodniej. W sali BHP Stoczni Gdańskiej w imieniu Solidarności porozumienia podpisał Lech Wałęsa, późniejszy prezydent RP. Ze z ramienia rządu przez ówczesny wicepremier Mieczysława Jagielski.
Delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia ’70, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury. Przyjęto też zapis, że nowe związki uznają kierowniczą rolę PZPR w państwie i „zasady ustroju społecznego i politycznego PRL”.
W 2005 r. dzień 31 sierpnia został ustanowiony świętem państwowym jako Dzień Wolności i Solidarności.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
