W poniedziałek, 30 sierpnia, rozpocznie się ósma już edycja Szkoły Górnictwa Odkrywkowego, konferencji organizowanej przez Katedrę Górnictwa Odkrywkowego Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Podczas trzydniowych obrad, oprócz tematyki mówiącej o przyszłości węgla brunatnego, poruszone zostaną m.in. zagadnienia dotyczące zapotrzebowania na surowce mineralne, nowoczesnych rozwiązań technologicznych stosowanych w górnictwie, ochrony środowiska czy najnowszych uregulowań prawnych związanych z sektorem wydobywczym.
Wydarzeniem specjalnym podczas konferencji będzie benefis Profesora Zbigniewa Kasztelewicza, wiceprezesa ds. wydobycia w PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.
Profesor Zbigniew Kasztelewicz kończy 70 lat, ale każdy, kto zna Profesora, przyzna, że Jego charyzma i energia oraz nieustanna chęć działania odbiegają od stereotypu przeciętnego 70-latka. Jego życiowe dokonania wyglądają jak dorobek człowieka, który skończył przynajmniej drugie tyle lat. I choć sam powtarza często: „Czuję się spełniony”, to wcale nie oznacza, że za chwilę całej energii nie skieruje na nowe wyzwanie.
Od dyrektora do profesora
W 1970 r., po ukończeniu Technikum Górnictwa Odkrywkowego, jako najlepszy absolwent dostał się bez egzaminu na Wydział Górniczy Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Po pięciu latach opuścił AGH z dyplomem magistra inżyniera górnika w zakresie górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego i rozpoczął pracę w Kopalni Węgla Brunatnego „Konin” w Kleczewie. Tam, pochłonięty udziałem w pracach projektowych i budowie nowych odkrywek: Lubstów, Kazimierz Północ, Jóźwin IIB i Drzewce, nie myślał jeszcze o karierze naukowej.
Prof. Zbigniew Kasztelewicz i Prodziekan Jerzy Klich. Wręczenie dyplomu stopnia naukowego doktora habilitowanego w Auli AGH Kraków
Chcąc piąć się po szczeblach kariery, zdobywał doświadczenie praktyczne i nieustannie powiększał wiedzę, uczestnicząc w kursach i studiach podyplomowych z zakresu ekonomiki przedsiębiorstwa w Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Na początku lat 80. postanowił wykorzystać swoją wiedzę w pierwszych pracach badawczych, w tym dotyczących optymalizacji pracy koparek kołowych. W 1984 r. w Instytucie Górnictwa Politechniki Wrocławskiej obronił pracę doktorską pod tytułem: „Wpływ wstępnego rozluzowania glin zwałowych na efektywność urabiania koparką łańcuchową”.
Równolegle bardzo szybko toczyła się kariera zawodowa Zbigniewa Kasztelewicza. Awansował, aby w 1998 r. zostać dyrektorem ds. technicznych kopalni Konin i po roku członkiem zarządu tej kopalni. Tu warto wspomnieć słowa Profesora Jerzego Klicha, który niejednokrotnie wspierał i motywował Profesora Kasztelewicza do ciągłego rozwoju: „Dyrektorem, Panie Kasztelewicz, to się bywa krócej lub dłużej, a inżynierem doktorem się jest, a praca naukowa to przyszłość!”. Z perspektywy czasu widać, że właśnie to zdanie ówczesnego prodziekana Wydziału Górniczego oraz dziekana Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii AGH zdeterminowało Jego dalsze działania naukowe. Jakiś czas po tych słowach, wewnętrzna pasja naukowa sprawiła, że postanowił całkowicie poświęcić się pracy naukowej.
Immatrykulacja studentów I roku Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii, 2017 roku
W 2005 r. na podstawie oceny ogólnej dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej pt.: „Metoda programowania zagospodarowania złóż w wieloodkrywkowej kopalni węgla brunatnego” uzyskał na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH stopień doktora habilitowanego nauk technicznych w specjalności górnictwo odkrywkowe. A dwa lata później został zatrudniony w swojej macierzystej uczelni na stanowisku profesora nadzwyczajnego AGH. Angażując się w życie uczelni, został zastępcą kierownika Katedry Górnictwa Odkrywkowego ds. naukowo-badawczych, a wkrótce kierownikiem Katedry Górnictwa Odkrywkowego oraz kierownikiem Pracowni Eksploatacji Złóż i Projektowania Kopalń. Jego ogromna aktywność naukowo-badawcza spowodowała, że już w 2013 r. został profesorem nauk technicznych.
Górnictwo odkrywkowe oczkiem w głowie
Profesor Zbigniew Kasztelewicz to jedna z ważniejszych postaci branży górnictwa odkrywkowego w Polsce. Zna problemy wszystkich krajowych kopalń węgla brunatnego, jak również kopalń odkrywkowych eksploatujących inne surowce. Jest autorem szeregu opracowań dla PGE GiEK i ZE PAK. W latach 2017 i 2018 współpracował z PGE GiEK, wykonując opracowania dla Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów i Turów.
Z rąk byłego rektora AGH w Krakowie Profesor Kasztelewicz otrzymuje tytuł „Diamentowy Przyjaciel Górnictwa Odkrywkowego” na SGO 2019 w Kielcach
W latach 2011-2015 uczestniczył w projekcie badawczym pt. „Opracowanie technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii elektrycznej”. Projekt był realizowany w ramach Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych „Zaawansowane technologie pozyskiwania energii” i finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Jest On głównym autorem opracowania części tematu badawczego dotyczącego analizy strategii rozwoju górnictwa węgla brunatnego w kontekście podziemnego zgazowania węgla brunatnego oraz oceny ekonomicznej procesów górniczych i skutków środowiskowych zgazowania tego węgla.
W kręgu zainteresowań Profesora o szczególnym znaczeniu znajdują się zagadnienia dotyczące uwarunkowań unijnych wykorzystania węgla w krajowej energetyce, w tym emisji spalin ze szczególnym uwzględnieniem CO2. Profesor posiada ponadto wiedzę odnośnie wdrażania informatycznych programów wspomagających pracę kopalń dla stworzenia w przyszłości „inteligentnej i zielonej kopalni” tak węgla brunatnego, jak i węgla kamiennego.
Polem zarówno badawczo-naukowym dociekań, jak i praktycznych działań Profesora jest proces rekultywacji i rewitalizacji terenów pogórniczych. Jak wykazują statystyki, Profesor w swojej działalności przyczynił się do rekultywacji ponad 10 tys. hektarów gruntów, a podsumowaniem jego pracy z tego zakresu jest opracowanie monografii pt.: „Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych”.
Wiecznie zapracowany
„Zapraszam na kawę… ale małą”. ten, kto usłyszy z ust Profesora to zdanie, nie ma wątpliwości, że jego czas jest na wagę złota, a Profesor jest zapracowany. Dowodem jego zaangażowania w rozwój branży jest m.in. jego dorobek naukowy. Wykonał kilkadziesiąt prac badawczych dla energetyki i górnictwa odkrywkowego. Promował polskie górnictwo, energetykę i inżynierię środowiska, prowadząc ponad 200 wykładów w kraju i za granicą.
Jest autorem i współautorem ponad 450 publikacji w czasopismach naukowych i naukowo-technicznych w kraju i za granicą. Ponadto jest twórcą sześciu monografii jako samodzielny autor, w tym m.in.: „Metoda programowania zagospodarowania złóż w wieloodkrywkowej kopalni węgla brunatnego”, „Węgiel brunatny – optymalna oferta energetyczna dla Polski”, mówiąca o problemach branży paliwowo-energetycznej opartej na węglu brunatnym, czy „Koparki wielonaczyniowe i zwałowarki taśmowe. Technologia pracy” (2012 r.). Dodatkowo współtworzył cztery monografie, wśród których można wymienić „Węgiel brunatny – oferta dla polskiej energetyki. Możliwość rozwoju działalności górnictwa węgla brunatnego w Polsce do 2050 roku (AGH 2014 r.)”.
Zbigniew Kasztelewicz, wiceprezes PGE GiEK, w swoim gabinecie w Bełchatowie, w trakcie analizy nowej strategii transformacji energetycznej
Jego czas wypełnia również praca społeczna. Od początku swojej kariery zawodowej był członkiem ponad 20 sekcji i rad naukowych. W niektórych pełni funkcję do tej pory. Od 1973 r. jest cenionym działaczem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, od 1999 r. członkiem Sekcji Ekonomiki i Organizacji Górnictwa Polskiej Akademii Nauk, od 2003 r. członkiem Sekcji Górnictwa Odkrywkowego Polskiej Akademii Nauk, a od 2017 r. członkiem Rady Naukowej „Poltegor-Instytut” Instytut Górnictwa Odkrywkowego z siedzibą we Wrocławiu.
Obieżyświat
Chyba każdy, kto miał okazję porozmawiać z Profesorem Kasztelewiczem, usłyszał choć jedno wspomnienie z jego podróży. Podróżuje często, a celem Jego wędrówek były, są i zapewne będą kopalnie odkrywkowe na całym świecie. Doskonale zna górnictwo odkrywkowe, a szczególnie węgla brunatnego w Europie i na świecie.
Wizyta Prof. Zbigniewa Kasztelewicza w kopalni złota w Australii...
Podróże techniczne, które odbył m.in. do Niemiec, Czech, na Węgry, do Serbii, Grecji, Turcji, Mongolii oraz Australii, pozwalają Mu spojrzeć globalnie i ekspercko na tę branżę przemysłu. Był również w Rosji oraz w kopalniach w Chile – Sierra Gorda, Korei Południowej, Chinach czy Kazachstanie, zawsze z chęcią poznania kolejnych ciekawych złóż i ich problemów eksploatacyjnych.
...i w węgierskich kopalniach węgla brunatnego
Profesor na medal
Za swoją działalność naukowo-badawczą, zawodową, organizacyjną i społeczną otrzymał szereg odznaczeń i wyróżnień, a w tym: Nagrodę Rektora AGH za działalność naukową, Medal Komisji Edukacji Narodowej (2010 r.), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2004 r.) oraz Złoty, Srebrny i Brązowy Krzyż zasługi RP.
Uhonorowanie Prof. Z. Kasztelewicza Diamentową Odznaką NOT
Dodatkowo może się poszczycić wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami, w tym: „Za zasługi dla ochrony środowiska i gospodarki wodnej”, Złotą Odznaką „Zasłużony dla Górnictwa RP”, „Zasłużony Pracownik KWB Konin”, „Zasłużony dla Kopalni Węgla Brunatnego Turów”, „Zasłużony dla Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów”, „Zasłużony dla Porozumienia Producentów Węgla Brunatnego”, Złotą Odznaką SITG „Zasłużony dla Stowarzyszenia”.
Został również wyróżniony tytułem „Srebrnego Inżyniera” i „Złotego Inżyniera” w plebiscycie czytelników tygodnika „Przegląd Techniczny” oraz „Złotą i Diamentową Odznaką NOT”. Posiada także medal „Academia Rerum Rusticarum Posnaniensis” przyznany przez rektora Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, natomiast w 2017 r. otrzymał „Klucz sukcesu” za wkład w rozwój polskiej energetyki na Konferencji „Energetyka Bełchatów”, a w 2019 r. tytuł Diamentowego Przyjaciela Górnictwa Odkrywkowego z rąk obecnego rektora AGH Kraków prof. Jerzego Lisa. Posiada również stopień górniczy: Generalny Dyrektor Górniczy I stopnia.
Z uczelni do PGE GiEK
Zbigniew Kasztelewicz od 2019 r. swoją wiedzą teoretyczną i praktyczną dzieli się z pracownikami spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, pracując na stanowisku wiceprezesa zarządu ds. wydobycia. W trakcie dwuletniej pracy w PGE GiEK przyszło Profesorowi Kasztelewiczowi zmierzyć się z dużymi strategicznymi tematami. Profesor sam podkreśla, że dwuletnia praca w PGE GiEK to wielka szkoła na niwie współpracy, zarządzania czy pokonywania różnych problemów technicznych i formalnoprawnych, doświadczenie większe niż to uzyskane podczas 20-letniej pracy naukowej.
Spotkanie Zarządu PGE GiEK z członkami Rady Nadzorczej w kopalni Bełchatów, 2020 roku
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
