Polska ma czas do sierpnia przyszłego roku, aby wdrożyć zapisy unijnej dyrektywy work–life balance. Regulacja, która dotyczy równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, wprowadzi ważne zmiany dla rodziców i wymusi przebudowę Kodeksu pracy. Jedną z najważniejszych będzie modyfikacja uprawnień ojców w zakresie korzystania z urlopów rodzicielskich. Ma ona pozwolić kobietom na łatwiejszy powrót do obowiązków zawodowych po urodzeniu dziecka. Wdrożenia unijnego prawa w Polsce będzie pilnować powołana w styczniu przez Fundację Share The Care Rada Programowa, w skład której wchodzą ekonomiści, prawnicy, psycholodzy i socjolodzy, politycy, przedstawiciele biznesu oraz organizacji pozarządowych.
– Celem dyrektywy work–life balance jest wyrównywanie szans kobiet na rynku pracy poprzez promowanie partnerskiego modelu rodziny. Według badania CBOS z ubiegłego roku taki model popiera aż 58 proc. Polaków – mówi Karolina Andrian, prezeska Fundacji Share The Care. – Rodzicielstwo niewątpliwie wiąże się z korzyściami, lecz także z kosztami, których większość obecnie ponoszą kobiety. Kiedy urodzą dziecko, wiąże się to dla nich z nieobecnością w pracy. Ma to też konsekwencje w postaci spadku dynamiki wynagrodzeń, pomijania przy awansach czy niższej emerytury. Czasami prowadzi do tego, że kobiety w ogóle decydują się na zaprzestanie aktywności zawodowej i wychodzą z rynku pracy. Ta dyrektywa ma temu zapobiec poprzez rozłożenie kosztów związanych z rodzicielstwem na oboje rodziców.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów została przyjęta w czerwcu 2019 roku. Państwa członkowskie UE muszą zaimplementować ją do 2 sierpnia 2022 roku, co oznacza istotne zmiany w polskim Kodeksie pracy. Nowa regulacja zawiera wiele rozwiązań dotyczących uprawnień rodzicielskich, np. w zakresie urlopu ojcowskiego, rodzicielskiego i elastycznej organizacji czasu pracy. Część z nich – jak np. 10-dniowy urlop ojcowski z okazji narodzin dziecka – funkcjonuje już w polskim prawodawstwie. Dużą zmianą będzie natomiast wprowadzenie modyfikacji dotyczących uprawnień ojców w zakresie korzystania z urlopów rodzicielskich.
– Pierwszą główną zmianą jest nadanie ojcom indywidualnego prawa do urlopu rodzicielskiego w wymiarze czterech miesięcy. Obecnie jeżeli kobieta nie ma prawa do urlopu rodzicielskiego, bo np. nie jest zatrudniona na umowę o pracę, nie może tego prawa przekazać ojcu dziecka. Tym samym nie może on być na urlopie rodzicielskim. Natomiast po zmianach jego indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego będzie już niezależne od prawa kobiety. Druga zmiana to zablokowanie dwóch miesięcy jako nietransferowanych, co oznacza, że dwa miesiące urlopu rodzicielskiego zostaną zablokowane wyłącznie dla ojca. Jeśli tata dziecka z nich nie skorzysta, przepadną, nie będzie można przekazać ich matce – wyjaśnia Karolina Andrian.
W Polsce urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni (na jedno dziecko) przysługuje obecnie na tych samych zasadach obojgu rodzicom, którzy mogą podzielić się nim zgodnie z potrzebami i preferencjami. Jednak w praktyce najczęściej cały urlop wykorzystują matki. Dyrektywa work–life balance ma zwrócić uwagę na potrzebę zaangażowania się ojców w opiekę nad dziećmi w tym pierwszym okresie życia i zachęcić ojców do korzystania z urlopu rodzicielskiego, a tym samym ułatwić kobietom szybszy powrót na rynek pracy.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
