Emocje to silne uczucie, wywołane przez jakieś intensywne przeżycie, objawiające się ożywioną mimiką, gestykulacją, podniesionym głosem, przyspieszonym biciem serca lub wewnętrznym pobudzeniem danej osoby.
Właściwie wszyscy je znamy. W każdym momencie coś odczuwamy. Emocje uruchamiają zachowania, mają wielką moc poruszania nami i działają szybciej niż myślenie racjonalne. Są odpowiedzialne za naszą reakcję na dany temat, łączą lub dzielą nas z ludźmi.
Eskalacja emocji w izolacji
Szczególnego znaczenia nabierają dla nas emocje teraz, kiedy jesteśmy przez bardzo długi czas w domu. Przebywamy większą ilość czasu z domownikami, z którymi do tej pory, bywało, że mijaliśmy się w biegu codziennych spraw, pomiędzy dodatkowymi zajęciami dzieci, zakupami, spotkaniami. Nagle teraz mamy do dyspozycji więcej czasu i jeśli nie mamy sprecyzowanego planu do wykonania, to atmosfera w domu się zagęszcza. Przypomina nam się, że teraz właśnie jest dobry czas na porządki w rodzinie, dogodny moment na przeprowadzenie dyscyplinujących rozmów z nastolatkami i poważnych rozmów z partnerem. Tak, to jest dobry moment na rozmowy, w których będziemy się wspierać, a nie atakować. Stresująca sytuacja sprawia, że czujemy nasze emocje aż nadto wyraźnie, a nasze pokłady cierpliwości kończą się raptownie. Do tego ogarnia nas lęk, w którym wyobrażamy sobie czarne scenariusze związane z pandemią czy utratą dochodów i strach przed rzeczywistą możliwością zarażenia koronawirusem np. w trakcie zakupów czy w pracy. Jest nam trudno, ale emocje uruchamiają w nas motywację do działania i unikania ryzyka.
Jak rozumieć emocje dzisiaj:
Jak wpływają na nas emocje?
Emocje wpływają na naszą wydajność, również na naszą działalność zawodową. Kiedy próbujemy je wyciszyć, stłumić, ta czynność pozbawia nas części energii i powoduje deficyt uwagi, np. powodują problemy z koncentracją, zapamiętujemy mniej informacji, gorzej przetwarzamy dane napływające z otoczenia. Próby ukrywania emocji (notoryczne) nie przynoszą pożądanych skutków i mogą wpłynąć na tworzenie się atmosfery nieufności, a to z kolei może przekładać się na podejmowanie błędnych decyzji i błędną interpretację sytuacji. To, co nam może pomóc, to zauważenie emocji, stwierdzenie, że się pojawiły i „zarejestrowanie” zawartych w nich informacji. W zarządzaniu emocjami nie chodzi o unikanie konfliktów i uszczęśliwianie innych ludzi, chodzi o skuteczność naszego zachowania, a to wymaga doświadczania pełnego spektrum emocji. Negatywne emocje: zwiększają naszą ostrość widzenia, pomagają lepiej dostrzegać szczegóły, motywują do efektywniejszego poszukiwania błędów, pobudzają do zmiany działania lub sposobu myślenia.
Pozytywne stany
Pozytywne emocje: rozwijają nasze myślenie, wspomagają kreatywność, zachęcają do rozważania różnych możliwości, pobudzają do eksplorowania otoczenia, poszerzają nasze horyzonty, rozwijają repertuar naszych zachowań. Pozytywne stany emocjonalne wpływają na naszą odporność. Zatem wszystko, co sprawia nam przyjemność, wspomaga nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Warto pielęgnować swoje hobby, zainteresowania, nie rezygnować z kontaktów z przyjaciółmi (chociaż obecnie jest to możliwe online) czy przebywać ze zwierzętami, które potrafią dać nam wiele radości. Większość z nas woli odczuwać pozytywne emocje, ale warto też docenić negatywne odczucia – informują nas o tym, co dla nas ważne.
Zwróć swoją uwagę
Uwaga ukierunkowana na emocje pomoże nam dużo lepiej zrozumieć uczucia swoje i innych oraz lepiej kierować nimi. Warto wyłapywać więc sygnały ostrzegawcze o mniejszym natężeniu, żeby uniknąć najbardziej intensywnych emocji. Każdy z nas wyraża je inaczej. Właściwie zastosowana wiedza o emocjach pozwala zmniejszyć liczbę niespodziewanych sytuacji oraz lepiej przewidzieć przyszłość. Najtrafniej odczytywana emocja z twarzy to szczęście, a z tonu głosu najłatwiej wyczuwamy gniew. Trudność w kontrolowaniu emocji negatywnych może być źródłem gwałtownej agresji. Dla bezpieczeństwa nas samych i otaczających nas osób musimy nauczyć się je sobie uświadamiać, rozpoznawać i nimi zarządzać.
Anna Bentkowska,
psycholog z Departamentu Wsparcia HR Polskiej Grupy Górniczej
Na Wasze pytania specjaliści czekają pod adresem: e-mail: psycholog@nettg.pl
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
