Tydzień temu przestał pan być sekretarzem stanu i pełnomocnikiem rządu ds. restrukturyzacji górnictwa w Ministerstwie Energii i objął pan tę samą funkcję w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Czy likwidacja Ministerstwa Energii to sygnał, że górnictwo i energetyka zostały odsunięte na drugi plan?
Absolutnie tak nie jest. Dzisiaj Ministerstwo Aktywów Państwowych to ministerstwo, w którym nadzór właścicielski, ale i kształtowanie polityki państwowej, polityki rozwoju i klimatyczno-energetycznej, będą bardzo ważnymi dziedzinami. Dlatego całe górnictwo wchodzi w obszar działania tego resortu, wraz z aktywami i zapleczem naukowo-badawczym, co jest bardzo istotne z punktu widzenia naszych ambitnych celów rozwojowych. Drugi, bardzo istotny argument, to fakt, że w grudniu odbywać się będą bardzo ważne spotkania na najwyższym szczeblu rządowym, mające doprowadzić do ustalenia finalnego kształtu europejskiej polityki energetyczno-klimatycznej. W związku z tym filar energetyczno-klimatyczny ma w naszym rządzie bardzo ważną pozycję, bo będzie istotnym elementem w negocjacjach z bardzo trudnymi partnerami unijnymi. To nie jest tak, że energetyka stała się nagle mniej ważna. Aby utrzymała swoją priorytetową pozycję, obszar negocjacyjny musi funkcjonować na najwyższym poziomie i temu służą zmiany w rządzie.
Jak będzie wyglądał docelowy podział kompetencji w Ministerstwie Aktywów Państwowych?
Polityka własnościowa ma to do siebie, że z jednej strony kreuje instrumenty pozwalające na wyznaczanie celów inwestycyjnych, rozwojowych, produkcyjnych, ale z drugiej strony tworzy też w jednym resorcie silny instrument, który będzie wyznaczał wszystkie te kierunki. Jesteśmy w okresie, gdy te zmiany zachodzą, pracujemy nad ustawą o działach administracji rządowej. Na przestrzeni dwóch, trzech tygodni ustawa będzie wypracowana i finalnie pokaże, jak będzie zorganizowany rząd i na jakich kierunkach nasze działanie będzie się ogniskować.
Jak oceniłby pan kondycję polskiego górnictwa węglowego w 2019 r.?
Poczekajmy na sprawozdania podsumowujące cały rok. Raporty za dziewięć miesięcy pokazują, że nie są to wyniki, jakich byśmy oczekiwali, ale nie są też bardzo złe. Mówię to z ostrożnością, bo każda ze spółek wytycza swoje własne plany. Poziom produkcji, który za 9 miesięcy zamyka się wielkością 46 mln t, mógłby być nieco wyższy, ale nie jest to wynik zły. Niepokoi niska sprzedaż, na poziomie 43,5 mln t, a co za tym idzie - rosnący poziom zapasów. Podniesienie poziomu sprzedaży i upłynnienie zapasów będzie więc jednym z naszych wyzwań. Oczywiście, procesy sprzedażowe nie są łatwe, poddawane są różnym wpływom i czynnikom, ale należy je zdynamizować. Jeśli chodzi o cenę węgla, to można mówić o delikatnym optymizmie. Niezależnie od sytuacji na rynkach europejskich średnia cena węgla po 9 miesiącach osiągnęła poziom nieco ponad 360 zł za t.
Podsumowując miniony rok nie sposób nie zapytać o inwestycje. Są na odpowiednim poziomie?
Chciałbym zwrócić uwagę na bardzo ambitne cele realizowane przez producentów węgla. Łączny poziom nakładów na rozwój we wszystkich spółkach węglowych przekroczył grubo 4 mld zł, i jest to bardzo dobry wynik. Oczywiście rosną koszty inwestycji, ale w obliczu rozwoju rynku jest to zjawisko naturalne, towarzyszące dynamicznie rozwijającym się gospodarkom. Kluczowym projektem, który w tym roku uzyskał bardzo mocny impuls rozwojowy, jest budowa przez Jastrzębską Spółkę Węglową kopalni Bzie-Dębina. Projekt szczególnie ważny ze względu na udostępnienie zasobów węgla koksującego, niewystępujących na krajowym rynku, dzięki którym w Polsce będzie można produkować stal najwyższej jakości. Także Polska Grupa Górnicza realizuje swój proces inwestycyjny bardzo dynamicznie, kładąc nacisk głównie na wyrobiska korytarzowe. Inwestuje też w wysokowydajny nowoczesny sprzęt o niskiej awaryjności. Wpłynie to na zwiększenie wydajności, a to jest bardzo ważne dla tego największego producenta węgla energetycznego w Polsce i Unii Europejskiej. Przeglądy złożowe i inwestycyjne, które miały miejsce we wszystkich spółkach pokazują, że przemyślane inwestycje i poprawa efektywności to główne cele, które będą stawiane przed spółkami wydobywczymi.
W tym inwestowaniu w węgiel jesteśmy na tle Europy osamotnieni?
Z pewnością tak nie jest. Wystarczy spojrzeć na naszych zachodnich sąsiadów. Nie afiszując się budują elektrownię węglową, która w przyszłym roku zostanie włączona do systemu, a w swoim bilansie energetycznym zużywają ponad 220 mln t węgla rocznie. Kolejnym przykładem jest Turcja, która zużywa ponad 113 mln t węgla rocznie. W Europie jest też wielu mniejszych producentów i konsumentów, dla których węgiel jest stabilizatorem systemu elektro-energetycznego. Nie można nie zauważyć sytuacji, z którą zderzyła się gospodarka niemiecka. Gdyby nie elektrownia Bełchatów, na przestrzeni kilku tygodni brakłoby im prądu.
Przed branżą w najbliższej przyszłości pojawia się sporo wyzwań. Jednym z nich jest presja płacowa. Czy w obecnej sytuacji finansowej Polskiej Grupy Górniczej istnieje szansa na spełnienie postulatów strony społecznej?
Musimy się zastanowić, jak realizować postulaty społeczne, które są bardzo ważne, ale nie mogą być stawiane przed realizacją wszystkich skojarzonych planów, zmierzających do ustabilizowania sytuacji branży. Mamy przecież świadomość, że przyszły rok będzie rokiem trudnym. Ceny na rynkach światowych i ich trend pokazują, że do najbliższej przyszłości musimy się lepiej przygotować.
Czy polskie górnictwo węglowe przetrwa politykę klimatyczną UE?
Analizując przyszłość branży nie można nie zauważać trendów europejskich i światowych. Europejska polityka klimatyczna powoduje, że wszystkie gałęzie przemysłu ciężkiego bardzo dynamicznie emigrują do tych miejsc na świecie, gdzie jej zasady nie są stosowane. Jak bowiem można konkurować na rynku globalnym, gdy wszystkie etapy wytwarzania produktu w Europie obarczone są kosztem sięgającym kilkudziesięciu euro? Jeśli chcemy chronić klimat i dbać o czystość środowiska w skali globalnej, nie można przymykać oka na zjawisko ucieczki emisji poza Europę, która w dodatku niweluje konkurencyjność europejskiego przemysłu. Przykładem takich działań jest przenoszenie poza UE produkcji stali, niezbędnej przecież w wielu innowacyjnych dziedzinach gospodarki. Produkcja ta migruje w rejony globu, gdzie polityka klimatyczna nie jest stosowana, a nawet do naszych wschodnich sąsiadów, gdzie sprawność energetyczna bloków jest niższa, a co za tym idzie, emisyjność o wiele wyższa. Mówiąc o górnictwie w przyszłości, musimy zadać sobie pytanie, jakie mamy szanse i instrumenty, aby na polu europejskiej polityki klimatycznej skuteczniej negocjować i odegrać ważniejszą rolę. Stąd tak ważne przy formowaniu rządu było utworzenie Ministerstwa Klimatu i wzmocnienie naszej pozycji negocjacyjnej.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
