Górnictwo zwykle nie kojarzy się z innowacjami. W rzeczywistości jednak należy do grupy branż, w których ostatnimi laty najczęściej pojawiały się nowoczesne rozwiązania techniczne i technologiczne. Czy zatem wizja bezzałogowej kopalni stanie się realna?
O skali przedsięwzięć innowacyjnych w polskich kopalniach węgla kamiennego najlepiej świadczą liczby. Główny Instytut Górnictwa realizuje obecnie aż 63 projekty, w tym 38 międzynarodowych, w rożnych konsorcjach, z partnerami z całego świata.
W ostatnim czasie najwięcej mówiło się o samodzielnej obudowie kotwowej i kombajnie urabiająco-kotwiącym Bolter-Miner, który ruszył w kopalni Budryk.
- Jesteśmy w fazie realizacji projektu. Zakładamy bufor czasowy na pełną optymalizację działania maszyny. Kombajn współpracuje z całym systemem specjalnie zaprojektowanej odstawy. Nie pojawiły się na razie żadne przeciwności, które nakazywałyby zweryfikować nasze plany ukierunkowane na realizację przedsięwzięcia – zdradził Jacek Srokowski, wiceprezes zarządu spółki JSW Innowacje.
Zadaniem nowoczesnego kombajnu będzie przyspieszenie prac przygotowawczych chodników. Dziś średnia liczona dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej wynosi 7 m. Dzięki wprowadzeniu Bolter-Minera wartość ta ma wzrosnąć do 15 m.
Czy zatem Bolter-Miner znajdzie zastosowanie także w kopalniach Polskiej Grupy Górniczej?
- W naszych kopalniach mamy nieco inne warunki geologiczno-górnicze. Bardzo mocno analizowaliśmy możliwość zastosowania samodzielnej obudowy kotwowej, ale spoglądając na wybiegi ścian, konfigurację złoża i ilość zaburzeń, jakie się pojawiają, ten projekt się nam nie przyda – stwierdził Piotr Bojarski, wiceprezes zarządu Polskiej Grupy Górniczej.
Doskonałym polem do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań będzie z pewnością ściana o wybiegu 7 km, którą planuje uruchomić Bogdanka. Planowane dzienne wydobycie z kolosa ma przekroczyć 30 tys. t.
- Autonomicznej ściany sobie nie wyobrażam, choć sterowanie można przenieść spod samej ściany. I tak też będziemy robić – potwierdził Łukasz Herezy, wiceprezes zarządu LW Bogdanka.
Problem robotyzacji
Ostatnio dużo dyskutuje się właśnie o robotyzacji w górnictwie. W polskim przemyśle z roku na rok rośnie liczba stanowisk w pełni zrobotyzowanych. Nowoczesne rozwiązania informatyczne z pewnością mogą służyć na powierzchni w projektowaniu rozcinki złóż, ale – zdaniem ekspertów – roboty nieprędko pojawią się w podziemnych wyrobiskach.
- Człowiek w górnictwie jest potrzebny, choć istnieją już aplikacje ścian bezzałogowych. Myślę, że doczekamy czasów, gdy ściana będzie fedrowała w naszych warunkach geologiczno-górniczych bez udziału ludzi. Patrząc na kompleksy strugowe, w samej ścianie liczba pracowników jest już ograniczona do niezbędnego minimum, bo kompleksem steruje się z chodnika przyścianowego, a na dobrą sprawę nawet z powierzchni – tłumaczył prof. Stanisław Prusek, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa.
Żeby można był monitorować, analizować i podejmować trafne decyzje z dala od górniczego frontu robót musi być zapewniona efektywna transmisja danych. Spółki węglowe wprowadzają zatem do swych kopalń światłowody. Nowoczesna łączność doskonale sprawdza się zwłaszcza w ratownictwie górniczym i logistyce. Na powierzchni zaś informatyzacja pozwala już na tworzenie cyfrowego modelu złoża.
- To pozwoli scentralizować całą naszą wiedzę o zasobach węglowych i szybko podejmować decyzje dotyczące zmian w planowaniu produkcji. Takim pierwszym pożądanym elementem byłaby możliwość podejmowania decyzji o produkcji określonej jakości węgla, w zależności od sytuacji na rynku – podkreślił Jacek Srokowski.
Awarie i cyberbezpieczeństwo
Artur Kozłowski, dyrektor Sieci Badawczej Łukasiewicz Instytutu Emag, podkreślił z kolei znacznie integracji systemów zarządzania kopalnią w jednym miejscu. Skupienie pełnej bazy danych pozwala m.in. skutecznie walczyć z awariami.
- Często jest tak, że zdarza się awaria. Usuwanie jej trwa niedługo, ale samo poszukiwanie przyczyn wprost przeciwnie. U nas każdego dnia jest w ruchu ponad 40 kombajnów ścianowych i takich zdarzeń jest sporo. Informacje o nich są gromadzone, a sama baza danych dostarcza wielu cennych informacji – przekonywał Piotr Bojarski.
PGG prowadzi obecnie 14 kompleksów wyposażonych w ciągły pomiar podporności obudowy, z transmisją danych do dowolnej ilości punktów na powierzchni. Tego typu rozwiązanie również przekłada się na konkretne efekty.
- Szybciej można przewidzieć usterkę i reagować. Mniej jest przestojów – potwierdza Bojarski.
Nowe technologie są w górnictwie niezbędne, ale trzeba pamiętać o cyberbezpieczeństwie. To kolejny problem, który należy rozwiązać. Cyberbezpieczeństwo bowiem, to nie tylko obszar informatyki, ale również prawa.
Pomysłów na innowacje w górnictwie jest zatem sporo, gorzej z ich finansowaniem.
- Jeśli chodzi o finansowanie nauki w górnictwie jest absolutnie źle. Jeśli pracujemy nad rozwiązaniem, które pozwoli na zwiększenie wydobycia węgla kamiennego, to szanse na uzyskanie finansowania na to badanie są prawie zerowe. Nie mówiąc już o funduszach europejskich – podsumował prof. Stanisław Prusek.
O problemach innowacyjnego górnictwa dyskutowano podczas konferencji Górnictwo 2019, która odbyła się w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach, 22 listopada br.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Innowacje jak najbardziej......ale skąd i za jakie pieniądze do górnictwa trafią specjaliści, już dzisiaj stawki dla tradycyjnych fachowców są marne, spółki tłumacza się nierentownością a wprowadzają systemy wymagające wiedzy poza górniczej, na usługi firm specjalistycznych brak funduszy ( poziom ich usług też pozostawia wiele do życzenia ), szkolenia drogie ......... jaki wniosek pozostawiam do komentarzy