Fabryki Sprzętu i Narzędzi Górniczych Grupa Kapitałowa Fasing SA zdobyła prestiżowy laur tegorocznej edycji Targów Górnictwa Katowice 2019. Na uroczystej gali produkowane przez Fasing wysokowytrzymałe płaskie łańcuchy górnicze typu Solid Profile Fasing zdobyły uznanie naukowców i jury konkursowego oraz drugą nagrodę w kategorii „Innowacyjne Technologie”.
- Okiem laika ciężkie górnicze łańcuchy z pewnością nie kojarzą się z wysokimi technologiami i innowacyjnością. Na czym polega nowoczesność najnowszego produktu Fasingu?
- Warto zrozumieć, czym jest w istocie łańcuch w kopalni. To przecież napęd większości maszyn górniczych. Zdawałoby się mała pod względem rozmiarów rzecz, a jak niezwykle strategiczna! Dla osób spoza górnictwa można porównać łańcuch do paska rozrządu w samochodzie. Jeśli się zerwie, stoimy na drodze. Kiedy w łańcuchu zrywa się choć jedno ogniwo, zatrzymuje się całe wydobycie w kopalni. Niewątpliwie stawka jest większa, gdyż chodzi także o bezpieczeństwo. Poszukiwanie coraz wydajniejszych metod wydobycia pokazuje, że nie ma mowy o rozwoju technik górniczych bez udoskonalania łańcuchów. Okazuje się, że jeśli chcemy zdobywać coraz niższe pokłady, których nam nie brak, to nie poradzimy sobie przy pomocy łańcuchów o normalnych rozmiarach: nie zdołają one przesunąć przenośnika czy obudowy kombajnu.
Dlatego w ostatnich latach zaczynamy stosować łańcuchy płaskie, a coraz większą rolę odgrywają łańcuchy kute. Jeszcze przed pięciu laty wyroby kuziennicze stanowiły w naszym łańcuchu może 10 proc., były to przede wszystkim złącza. Obecnie 60 proc. elementów tworzących łańcuch górniczy to już wyroby wytwarzane w kuźniach. Ostatnie lata bardzo przyspieszyły myśl kuzienniczą, szybko rozwija się także sama koncepcja technologiczna łańcucha.
- A w czym tkwi przewaga płaskiego nad okrągłym? Czy niewielka zmiana profilu ogniwa czyni wielką różnicę?
- Nagrodzony łańcuch jest odpowiednikiem tradycyjnego produktu, którego rozmiar oznacza się na 50 mm. W kopalniach zastępuje on tradycyjny łańcuch o rozmiarze 42 mm, co oznacza, że nadal może poruszać się w tych samych co dotąd rynnach prowadzących i na tych samych bębnach silników. Jednakże jego siła i jakość jest o prawie 60 proc. wyższa! To właśnie daje potężny efekt ekonomiczny. Nie musimy już budować coraz większych rynien, przenośników, wielokrotnie cięższych i większych urządzeń, które pochłonęłyby dodatkowo ogromne ilości stali i podrożyły koszt transportu. Zamiast tego staramy się udoskonalić sam łańcuch. Można sięgnąć także po porównanie ze sprzętem komputerowym. Z każdym rokiem ulega on miniaturyzacji, zmniejszamy jego rozmiary, a jednocześnie znacznie wzrasta pojemność, siła przetwarzania danych i jakość. Na tym samym polega innowacyjność w przypadku łańcuchów górniczych nowej generacji.
- Jak odkrywa się tajemnicę ogniw o niezwykłej wytrzymałości?
- To nie tylko praca naszych inżynierów i technologów, ale także długie lata współpracy z odbiorcami, czyli przede wszystkim z górnictwem. Można powiedzieć, że nowe rozwiązania powstają dzięki odwadze górników i we współpracy z nimi. Zanim dojdzie do wypróbowania łańcucha w rzeczywistych warunkach - na poligonie górniczym, jest on wielokrotnie badany, sprawdzany, podlega próbom na zrywanie, udarność, zaginanie. Współpracujemy w tym zakresie m.in. z Politechniką Śląską czy Głównym Instytutem Górnictwa. Dopiero po takich próbach i po uzyskaniu wszelkich atestów dopuszczenia do warunków dołowych można użyć łańcucha pod ziemią przy pracy. Jednak kopalnia potrafi bezwzględnie zaskoczyć! Nie wszystko udaje się wyliczyć, zaprojektować i narysować w biurach projektowych i laboratoriach. Często posługujemy się naszym hasłem: „Nie istnieją najlepsze łańcuchy, tylko najlepiej dobrane do określonych warunków”. Żartujemy, że jesteśmy jak krawcy, szyjący na miarę.
‼️INNOWACYJNI ZWYCIĘZCY NAGRODZENI, PLATYNOWI WYSTAWCY UHONOROWANI ‼️ Podczas wieczornej, uroczystej Gali TARGI...
- Czy płaskie łańcuchy górnicze robią karierę w kopalniach na świecie?
- Ścigamy się z naszą zagraniczną konkurencją. W przypadku Fasingu po raz pierwszy na świecie odbiorca zażyczył sobie tego typu łańcucha płaskiego w rozmiarze 50 mm. W kwietniu dostarczyliśmy go do Australii. Gdy po ogłoszeniu przetargu przez Australijczyków znane stały się parametry, których żądają tamtejsze kopalnie, wszyscy konkurenci wycofali się, rezygnując z udziału w postępowaniu. Zadania podjęła się tylko nasza grupa. Po kilku miesiącach wiadomo już, że łańcuch nie tylko spełnia wszelkie postawione warunki, ale także odbiorca jest z niego bardzo zadowolony. Trzy tygodnie temu otrzymaliśmy zamówienie na kolejny taki produkt z dostawą do tego samego odbiorcy. Wrażenie mogą też wywrzeć inne dane. Otóż im wytrzymalszy łańcuch, im większa siła, z którą potrafi on przeciągać węgiel, tym dłuższe są odległości i przenośniki, w których można go zastosować. Nasz nowy łańcuch został dostarczony na ścianę o długości aż 450 m. W przenośniku łańcuch mierzy ok. dwóch kilometrów! Kiedyś konkurencja rozpowszechniała złośliwie czarny piar, że Fasing umie zrobić łańcuchy najwyżej do 200 m. Zadaliśmy temu kłam. Warto dodać, że długość łańcucha przekłada się na wartość zamówienia z innymi elementami, które mu towarzyszą, jak np. zgrzebła. W przeliczeniu – bagatela – powyżej pół miliona euro.
- Cały ten sukces jest rzeczywiście rodzimy i polski?
- Łańcuchy powstają bezpośrednio na miejscu, przy ul. Modelarskiej w Katowicach. Tutaj mamy biuro konstrukcyjne, technologiczne, zakład produkcyjny. Przed dwoma laty właśnie do firmy w Katowicach sprowadziliśmy z myślą o wytwarzaniu podobnych łańcuchów pierwszą na świecie zaginarkę ogniw o średnicy 60 mm. W naszej grupie posiadamy też własną kuźnię Osowiec, w której możemy w warunkach konstrukcyjnych testować różnego rodzaju odkuwki. Teraz pod naporem zamówień okazuje się, że zakład jest już zbyt mały, by sprostać zleceniom, więc obdarzamy nimi też inne krajowe kuźnie. Chcemy rozbudowywać nasze zdolności badawczo-rozwojowe. Zmuszają nas do tego nowe gabaryty. Dzisiaj musimy opierać się w badaniach na jednostkach zewnętrznych, które wysoko cenimy, lecz terminy i konieczność oczekiwania nieraz utrudniają nam zachowanie płynności produkcji. W pewien sposób ogranicza to naszą samowystarczalność. Jesteśmy specyficzną firmą o jednostkowym produkcie, niektóre parametry prętów do wyrobu łańcuchów dotyczą tylko naszej spółki i trudno spodziewać się, aby zewnętrzne laboratoria mogły zarezerwować swoje specjalistyczne zdolności badawcze tylko w tym jednym celu. Podstawowym zagadnieniem jest oczywiście problem jakości stali. Od tego wszystko się zaczyna. Mamy przetestowanych dostawców, polskie huty Zawiercie i ArcelorMittal Warszawa, a także szwedzkie, niemieckie, hiszpańskie i włoskie, z których importujemy ok. 70 proc. potrzebnego surowca doskonałej jakości.
- Imponująco zabrzmiały informacje o tym, że Fasing jest głównym dostawcą do regionu górniczego Chin, w którym roczne wydobycie wynosi ok. 200 mln t węgla. Jak polska spółka wywalczyła tak znakomitą pozycję?
- (śmiech) Z tym bywa podobnie, jak ze zdrowiem: nic nie jest dane raz na zawsze. Łańcuchy pracują standardowo ok. jednego roku, kwalifikowane są w dostawach jako części zamienne. W związku z tym co roku także musimy startować w przetargach na dostawy, udowadniając swoją przydatność, jakość, przewagi i konkurencyjność u ciągle tych samych odbiorców. Niewątpliwie reputacja odgrywa wielką rolę, ale pozostaje też jeszcze czynnik ekonomiczny, czyli cena. Do niego zawsze musimy się dostosowywać. Doskonale wiemy też, że odbiorcę bardzo interesuje, czy dany dostawca nie popadł w jakieś problemy. Zwykle w Polsce nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak bacznie bywamy obserwowani z najdalszych zakątków globu. Regularna obecność na ważnych światowych targach i imprezach górniczych, budowanie pozytywnych relacji, dzielenie się dokonaniami i nowościami – wszystko to tworzy więzi i wiarygodność, pozwala uchronić się przed ryzykiem, że za rok będziemy rozpytywali, gdzie podział się nasz dostawca, do którego nie można nawet potem zgłosić reklamacji. Co niestety wielokrotnie ma miejsce na rynku, gdzie powstają spółki, którym udaje się wygrać przetarg, ale równie szybko znikają.
Uważam, że zarówno we współpracy z Chinami i krajami Wschodu, jak i z Zachodem kapitalne znaczenie mają takie czynniki, jak długotrwałe, długoletnie zarządzanie firmą, nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktów, regularne spotykanie się na wystawach i targach, np. co dwa lata w Katowicach, co cztery na najważniejszych amerykańskich targach w Las Vegas. Bo jeśli mimo żywiołowych zmian na rynku potrafimy spotkać się z upływem czasu, nasze wzajemne zaufanie wzrasta. Obserwuję ten fenomen od 18 lat, stojąc na czele Fasingu.
Życie i rynek przyspieszają, działamy w dobie internetu i technik globalnej informacji, które doprowadziły do kolosalnych zmian, a mimo wszystko jestem przekonany, że nowoczesne elektroniczne kanały komunikowania się i informacji nie są w stanie zastąpić bezpośrednich, międzyludzkich kontaktów.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
WYŚWIETL ZAŁĄCZNIK