- Ważne, żebyśmy dzisiaj kończyli burzenie tego muru, który został wzniesiony w latach PRL i o zburzenie którego walczyli robotnicy Jastrzębia i wszystkich górnośląskich, zagłębiowskich zakładów pracy - mówił premier Mateusz Morawiecki we wtorek, 3 września, pod pomnikiem przy kopalni Zofiówka, w 39. rocznicę podpisania porozumienia jastrzębskiego.
Premier przemawiając do górników, ludzi Solidarności i mieszkańców Jastrzębia-Zdroju przypomniał m.in. piosenkę Jacka Kaczmarskiego "Mury", śpiewaną w domach i kościołach w latach pierwszej Solidarności.
- Śpiewaliśmy wtedy wierząc, że jak przyjdzie wolność, to mury runą. I ona przyszła, ale architekci transformacji postąpili trochę inaczej niż to marzyło się robotnikom 1980 roku i ludziom Solidarności. Mur bezsilności, obojętności na los ludzi, pracowników PGR-ów, robotników z likwidowanych zakładów, mur niemożności, niemocy, on trwał przez długie lata III RP - mówił Morawiecki.
- Niezwykle ważne, żebyśmy w chwilach próby byli odważni, mieli śmiałość stanąć na dobrych barykadach i walczyć o wolność, o solidarność, o to, co jest marką Polski na całym świecie. Wolność i solidarność to jest fundament, na którym zbudowana jest Polska - podkreślił premier.
Przypomniał także w Jastrzębiu-Zdroju niedzielne uroczystości w Warszawie z okazji 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej i ocenił, że prośba o przebaczenie i hołd ofarom oddane przez prezydenta Niemiec były niezwykle doniosłe. Powiedział, że oczywiste dla polskich patriotów prawda o zbrodniach niemieckich, a także sowieckich dokonanych w Polsce - "miejscu na Ziemi, gdzie Wschód spotykał się z Zachodem" - wcale nie była oczywista dla całego wolnego świata.
- Możemy powiedzieć, że odzyskujemy prawdę, o którą walczyli także górnicy Górnego Śląska, Zagłębia, w tamtym pamiętnym 1980 i 1981 r. Dzisiaj po latach, kiedy odzyskaliśmy wolność, niech ten Wschód z Zachodem spotyka się w Polsce w sposób pokojowy. My przenieśliśmy ziarno cywilizacji zachodniej przez ciemną noc II wojny światowej i to nam zawdzięcza Europa - powiedział Mateusz Morawiecki.
Premier @MorawieckiM w #JastrzębieZdrój: Wszystkim polskim robotnikom, chciałbym złożyć w imieniu wszystkich Polaków ogromne podziękowanie za waszą wytrwałość, waszą walkę o prawa pracownicze.
Całe przemówienie: https://t.co/zjyT3poycd pic.twitter.com/YVLeEj4XKD
Premier podkreślał, że "Solidarność dla wszystkich Polaków" jest kwintesencją obecnej polityki gospodarczej państwa. Rząd - zapewnił - wypełnia podjęte przed laty przez związek Solidarność zobowiązania. Wymienił m.in. wzrost wynagrodzeń, płacy minimalnej i stawek godzinowych dla pracowników.
- Tak długo, jak będziemy mieli możliwość, nie zejdziemy z tej drogi - obiecał premier.
Andrzej Dera z Kancelarii Prezydenta RP odczytał list Anadrzeja Dudy, w którym prezydent opisał fenomen 1980 roku. Przypomniał, że "nieudolne władze PRL nie liczyły się z podstawowymi potrzebami zwykłych obywateli, deptały godność patriotów, weteranów, ludzi wiary i pracy". W reakcji na nieprawość systemu "ludzie sumienia w Polsce nie byli w tym dramacie biernymi widzami. Postanowili wziąć w swoje ręce los własny i kolejnych pokoleń. Od Wybrzeża aż po Śląsk i Zagłębie w całym kraju Polacy zaangażowali się w dziesiątki akcji strajkowych i protestacyjnych. Nazywali po imieniu kłamstwa i nieprawości władzy, które nie pozwalały im godnie pracować i żyć. Postawili twarde żądania. Zademonstrowali niezwykłą odwagę oraz moc polskiego ducha wolności" - napisał Andrzej Duda.
List prezydenta @AndrzejDuda na uroczystości 39. rocznicy Porozumienia Jastrzębskiego #PorozumienieJastrzębskie | https://t.co/7hugIopDr0 https://t.co/hncGjIihaP
"Było to również wielkie zwycięstwo wartości, których wzorem i ostoją jest Śląsk. Te wartości to etos wymagającej, lecz uczciwej i uczciwie nagradzanej pracy" - stwierdził prezydent, dodając, że te same wartości przyświecały wcześniej, przed stu laty, powstańcom śląskimi. "Jestem przekonany, że również w 1980 r. pamięć o ich wierności Polsce, o ich przywiązywaniu do ideałów wolności i sprawiedliwości, krzepiła strajkujących oraz uczestników rozmów, które doprowadziły do podpisania Porozumienia Jastrzębskiego" - napisał Andrzej Duda.
Przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ Solidarność Piotr Duda zaakcentował w przemówieniu w Jastrzębiu-Zdroju, że postulaty lat 80. są dla dzisiejszej Solidarności i młodszego pokolenia związkowców "nie tylko historycznym dokumentem", ale nakazem do bieżącego działania, w którym ostatnie lata - mimo trudnych negocjacji z rządem - przyniosły wymierne efekty. Wspomniał m.in. wprowadzenie niedziel wolnych od handlu, podwyżki dla pracowników budżetówki i urzędników, podniesienie płacy minimalnej. Zwracając się do premiera Morawieckiego szef Solidarności przypomniał, że związek przed 39 laty żądał także tzw. emerytur stażowych (uzależnionych nie od wieku, lecz od ilości przepracowanych lat). Zaapelował o realizację tego postulatu.
Piotr Duda w Jastrzębiu Zdroju: Panie Premierze, co z emeryturami stażowymi | https://t.co/7hugIopDr0 https://t.co/Fb55RIxrYl
Szef Sodliarności cierpko skomentował latach rządów PO i PSL, ocenił, że brakowało wówczas dialogu i rozmów.
- Nas rządzący informowali, co mają zamiar zrobić i to obróciło się przeciwko nim - mówił Piotr Duda, wspominając także, że wielu polityków awansowało "na plecach Solidarności", ale później atakowali związek.
Nawiązał również do wręczenia przed kilkoma dniami w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku (określił tę insytucję "miejskim centrum bez Solidarności") Medalu Wdzięczności wiceprzewodniczącemu Komisji Europejskiej Fransowi Timmermansowi. Poinformował, że prezydium Komisji Krajowej postanowiło wycofać nazwę i logo Solidarności z tego medalu, ponieważ został on wręczony "osobie, która na ten medal nie zasługuje, niezgodnie z przeznaczeniem i decyzją Komisji Krajowej".
Piotr Duda powiedział, że o spuściznę związku właściwie zatroszczy się powołany niedawno Instytut Dziedzictwa Solidarności, w którym - podkreślił - "nie będzie gumkowania nikogo, ani Lecha Wałęsy, ani Anny Walentynowicz, ani wielu innych osób, które zasłużyły się dla polskiej wolności".
Porozumienie Jastrzębskie podpisane 3 września 1980 r. po strajku w kopalni Manifest Lipcowy (obecnie Zofiówka) było trzecim z serii porozumień (po Gdańsku i Szczecinie) między ówczesną władzą a robotnikami. Górnicy wywalczyli m.in. zniesienie czterobrygadowego systemu pracy w kopalniach, wolne soboty w całym kraju i indeksację wynagrodzeń oraz takie zmiany przepisów, jak np. wpisanie pylicy na listę chorób zawodowych górników.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
