W 15 państwach europejskich oraz w Izraelu powstaje audyt dotyczący czystości powietrza. Niektóre państwa zakończyły kontrole, niektóre jeszcze je prowadzą, a inne – m.in. Rumunia i Polska – je rozpoczną. Zbiorczy raport ujrzy światło dzienne w połowie 2018 r.
„Ten międzynarodowy raport będzie swoistą mapą drogową dla polskiego rządu i samorządu, jakie decyzje podejmować w zakresie walki ze smogiem, kierując się doświadczeniami państw, które dobrze sobie z tym problemem radzą” - mówił w styczniu Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli.
Jak informuje Izba, pomysł, by przeprowadzić europejski audyt w zakresie ochrony powietrza, powstał w 2016 r. w ramach grupy roboczej EUROSAI i „jest koordynowany przez Najwyższe Organy Kontroli Holandii i Polski”.
Uczestniczą w nim zarówno państwa będące członkami Unii Europejskiej (Bułgaria, Estonia, Węgry, Hiszpania, Holandia, Polska, Rumunia, Słowacja), jak i pozostające poza jej strukturami (Albania, Gruzja, Kosowo, Izrael, Macedonia, Mołdawia, Szwajcaria), a także Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO). Projekt składający się z kontroli równoległych pokaże skuteczność i efektywności działań służących poprawie jakości powietrza, podejmowanych przez władze poszczególnych państw. Wspólny raport końcowy (obok raportów krajowych) powinien posłużyć sformułowaniu jednolitych wniosków i rekomendacji.
Najwcześniej, bo w 2016 r., kontrole rozpoczęły Hiszpania, Izrael i Mołdawia. Niebawem ma je przeprowadzić Bułgarii, Holandia, Macedonia i Szwajcaria oraz Europejski Trybunał Obrachunkowy. W pierwszej połowie roku kontrole rozpoczną narodowe odpowiedniki polskiej NIK w Albanii, Estonii, Gruzji, Kosowa, Słowacji i Węgier. Najpóźniej rozpoczną ją Polska i Rumunia (sierpień 2017 r.). Raporty ze wszystkich państw uczestniczących w programie powinny być gotowe w pierwszej połowie 2018 r.
„Ze względu na fakt, że raport polski będzie powstawał na początku 2018 r., po sporządzeniu większości raportów innych NOK, będzie możliwie uwzględnienie w nim, jako danych poglądowych, także kosztów i korzyści porównywalnych rozwiązań w innych krajach. Kontrola NIK obejmie cztery województwa (dolnośląskie, małopolskie, mazowieckie i śląskie) oraz wybrane urzędy centralne. Skupiać się będzie na zbadaniu i ocenie postępu w działaniach na rzecz ochrony powietrza podejmowanych przez organy państwowe i samorządowe od czasu zakończenia poprzedniej kontroli w 2014 r.” - zapowiada NIK.
Należy spodziewać się, że z uwagi na bardzo wysoki stopień zanieczyszczenia powietrza Polska będzie krajem wytypowanym do kontroli ETO
Polska jest również krajem, który ze względu zostanie prawdopodobnie wytypowany do kontroli ETO. NIK czyni starania, aby jak najściślej współpracować z Trybunałem przy realizacji tej kontroli w poszczególnych urzędach i instytucjach w naszym kraju.
Wg Europejskiej Agencji Środowiska Bułgaria, Polska i Słowacja mają najbardziej zanieczyszczone powietrze (najwyższe stężenie pyłów PM2,5) spośród wszystkich państw Unii Europejskiej.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.