Wysokie kary za nielegalne wydobycie bursztynu, zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego związanego z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów ze złóż - to niektóre cele projektu noweli prawa górniczego i geologicznego, którym we wtorek (3 stycznia) ma zająć się rząd.
Projekt noweli przewiduje ponadto modyfikacje dotyczące m.in.: katalogu złóż kopalin objętych własnością górniczą (będzie on powiększony o bursztyn, gazy szlachetne, pierwiastki ziem rzadkich), zaostrzenia działań w zakresie zwalczania nielegalnej działalności wydobywczej (np. bursztynu) czy konieczności uzyskania zgody resortu środowiska na zaprzestanie wydobywania koncesjonowanej kopaliny. To właśnie zmiany dotyczące bursztynu wywołały kontrowersje u branży zajmującej się wydobyciem tej kopaliny.
Resort środowiska przekonuje, że nowe zasady koncesjonowania mają ukrócić nielegalną eksploatację bursztynu.
- Możemy oceniać, że w Polsce jest w obrocie być może - bo tego nie wiemy - ok. 10 ton bursztynu rocznie, z tego pozyskiwanie legalne jest na poziomie najwyżej 600 kg, ale bywają lata, że jest to zero - mówił w październiku ub.r. Główny Geolog Kraju Mariusz Orion Jędrysek, wskazując na dominację na rynku bursztynu z nielegalnej eksploatacji bądź np. przemytu.
Zgodnie z projektowanymi przepisami bursztyn ma być objęty własnością górniczą, zamiast - jak dotąd - prawem własności nieruchomości gruntowej.
Według ministerstwa, w praktyce samo objęcie bursztynu własnością górniczą niewiele zmienia, ponieważ na eksploatację i tak trzeba mieć koncesję, jest to jednak ważne z punktu widzenia podkreślenia własności Skarbu Państwa. Zaostrzone będą kary za nielegalne poszukiwanie i eksploatację tej kopaliny (400 tys. zł. za każdy rozpoczęty kilometr terenu objętego działalnością). Do proponowanych zmian krytycznie odnosi się Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników.
- Objęcie bursztynu własnością górniczą (...) niesie za sobą utrudnienia w postaci wprowadzenia kolejnej strony zaangażowanej w wynajem gruntu czy złoża na cele poszukiwawcze i eksploatacyjne. Jest również konieczność sporządzenia projektu robót, dokumentacji geologicznej, sprawowania nadzoru przez geologa o wyższych niż do tej pory uprawnieniach, a to skutkuje wzrostem kosztów przedsięwzięcia - argumentował sekretarz tej organizacji Michała Kosiora.
Bursztynnicy krytykują też propozycję wprowadzenie dwóch poziomów koncesji: na poszukiwanie i rozpoznanie złóż oraz na eksploatację, zamiast dotychczasowego zatwierdzenia projektu robót geologicznych (na etapie poszukiwania) oraz koncesji na wydobycie. Według stowarzyszenia, zmiana ta centralizuje procedury administracyjne na poziomie ministerialnym, co może skutkować wydłużeniem i podrożeniem całej procedury przygotowawczej, a więc zwiększeniem ryzyka inwestycyjnego.
Branża od wielu lat postuluje wprowadzenie koncesji łączonej na poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatację złóż bursztynu.
Bursztynnicy obawiają się, że zmiany dotkną wiele małych, w większości rodzinnych firm jubilerskich i bursztynniczych oraz znacząco ograniczą dostęp do tego surowca. Popierają natomiast zaostrzenie kar za nielegalne wydobycie bursztynu.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
