Luka w VAT, czyli różnica między realnymi wpływami a możliwymi do osiągnięcia, na koniec 2016 roku może spaść do ok. 45 mld zł, czyli 2,5 proc. PKB - wynika z przedstawionych w środę (23 listopada) obliczeń PwC. W 2015 r. wyniosła ona 49 mld zł, czyli 2,8 proc. PKB.
Zdaniem ekspertów z PwC powrót do sytuacji z 2007 r., kiedy różnica ta była najniższa i wynosiła 0,6 proc. PKB, mógłby przynieść budżetowi państwa prawie 34 mld zł dodatkowych wpływów.
- Szacujemy, że 2016 r. to będzie dobry rok, luka w VAT powinna zmaleć. Doceniamy działania rządu w tym zakresie (...), natomiast cały czas jest wiele rzeczy do zrobienia - powiedział podczas konferencji prasowej partner w PwC Tomasz Kassel.
Specjaliści z PwC wskazali na konsekwencje niedoborów w VAT - podatku, który wraz z akcyzą i cłami stanowi ok. 70 proc. wszystkich dochodów podatkowych państwa.
- Bez VAT-u i akcyzy nie ma naszego budżetu, przestajemy funkcjonować jako państwo - ocenił Kassel.
Dodał, że pieniądze z oszustw, które nie trafiają do budżetu, są przechwytywane przez różnego rodzaju mafie.
- One służą niecnym celom - po pierwsze finansowaniu przestępczości (...). Wyłudzanie VAT-u w Anglii służyło finansowaniu Państwa Islamskiego.
Z wyłudzeniami VAT wiąże się też proceder prania brudnych pieniędzy, mają one też negatywny wpływ na uczciwy biznes i zaburzają konkurencję. Zwrócono też uwagę na negatywny wpływ oszustw VAT-owskich na reakcje organów skarbowych. Nie mogąc odzyskać podatku od firm-słupów, fiskus działa "na ślepo", próbując ściągnąć zaległości od uczciwych przedsiębiorców, którzy nie mieli zamiaru wyłudzić VAT.
Starszy ekonomista PwC Mateusz Walewski zwrócił uwagę, że problem luki w VAT występuje nie tylko w Polsce, ale we wszystkich krajach europejskich, ze średnią - w 2014 r. - na poziomie ok. 10 proc. wpływów z tego podatku. W Polsce to nieco poniżej 25 proc. W gorszej sytuacji od nas były kraje Europy Południowej (z wyjątkiem Hiszpanii), a także Słowacja, Litwa i Rumunia, która miała ponad 35 proc. niedobór dochodów w VAT.
Np. na Słowacji i w Rumunii władze dwa lata temu bardzo poważnie wzięły się za walkę z oszustwami w VAT. W Rumunii powołano specjalną służbę, której jedynym celem jest zwalczanie wyłudzeń podatków, a na Słowacji - oprócz rozwiązań informatycznych - wprowadzono jeden, podlegający resortowi finansów, punkt dowodzenia wszystkimi służbami zajmującymi się oszustwami w VAT.
Znacznie niższą lukę w VAT mają kraje północy Europy (poniżej 5 proc. w Finlandii i Szwecji), ale także Czechy (ponad 15 proc.) i Węgry (poniżej 20 proc.) Według Walewskiego całkowicie luki w VAT nie da się wyeliminować, gdyż jest ona nieodłącznym elementem systemu podatkowego. Jej przyczyną są bowiem nie tylko oszustwa podatkowe i szara strefa, które stanowią główne składowe luki, ale także błędy w obliczeniach podatku, upadłości podatników, niewydajność poboru, czy nieuczciwa optymalizacja podatkowa.
Zauważono, że w ciągu ostatnich kilku miesięcy resort finansów podjął szereg działań mających na celu ograniczenie wyłudzania VAT w Polsce. Wskazano na wprowadzenie pakietu paliwowego czy regulacji dotyczących Jednolitego Pliku Kontrolnego oraz zwiększenie liczby ukierunkowanych kontroli podatkowych.
- Uszczelnienie rynku poprzez wprowadzenie pakietu paliwowego w wakacje to był bardzo dobry ruch - ocenił Kassel.
Zwrócono uwagę, że wiele rozwiązań jest w trakcie procesu legislacyjnego. Wymieniono np. "dużą" nowelizację VAT, pakiet transportowy umożliwiający śledzenie on-line przewozu towarów czy wejście w życie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, penalizacja czynów związanych z wyłudzeniami VAT. Eksperci z PwC pozytywnie ocenili plan konsolidacji służb skarbowych i celnych w ramach KAS, zastrzegając, że ważne jest, aby proces ten dobrze przeprowadzić i zminimalizować zamieszanie, z którym będziemy mieć do czynienia po utworzeniu KAS (ma zacząć działać 1 marca 2017 r.).
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
