Wykorzystać tradycyjne czy odnawialne źródła energii? Między tymi konceptami przebiegała linia podziału uczestników katowickiego X Forum Nowej Gospodarki, które odbyło się 10 czerwca w Parku Naukowo-Technologicznym Euro-Centrum. Żadnej ze stron sporu nie udało się znaleźć wspólnego języka.
Ubóstwo czy bogactwo energetyczne?
- Ubóstwo energetyczne jest stare jak ludzkość, ale jego konceptualizacje nastąpiły pod koniec lat 80. XX wieku - ocenił Dominik Owczarek, analityk Instytutu Spraw Publicznych w ramach panelu diagnozującego zagrożenia wynikające z ubóstwa energetycznego i strategie jego zażegnywania.
Zdaniem Owczarka, przyczyny ubóstwa dzielą się na techniczne (stare budownictwo), ekonomiczne (niski budżet gospodarstwa domowego) i nieumiejętne korzystanie z energii (np. wietrzenie mieszkania przy włączonych grzejnikach). Panelista za konsekwencje niedoborów energii wskazał: psychologiczne (traumy generowane przez niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb) oraz zdrowotne (choroby układu krążenia, nieprawidłowy rozwój dzieci).
Zasadniczym problemem ubóstwa energetycznego - przekonywał Owczarek - jest wieloaspektowość i interdyscyplinarność zagadnienia, powodująca dyfuzję odpowiedzialności. Ubóstwo w korzystaniu ze źródeł energii jest przeważnie skorelowane z zamożnością państwa liczoną per capita.
- Niedobory energii są największym problemem Europy Środkowo-Wschodniej. (...) W Polsce prawie 6,5 mln osób cierpi z tego powodu - podsumował Owczarek.
Osobne zdanie zajęła Anna Bednarska, naczelnik Departamentu Rozwoju Rynków i Spraw Konsumenckich z Urzędu Regulacji Energetyki, utrzymująca, że ubóstwo energetyczne powinno ulec weryfikacji, aby można było zmienić definicję odbiorcy wrażliwego społecznie, narażonego na ograniczenia lub braku przesyłu energetycznego.
Górnicy, zobaczcie Słońce
Dla Dariusza Szweda, przewodniczącego Rady Programowej Zielonego Instytutu, ubóstwo energetyczne jest powiązane z patologiami koncernów energetycznych, niszczącymi - w przekonaniu dyskutanta - rynek i środowisko naturalne. Szwed pozostawał nieprzejednany w krytykowaniu śląskiego przemysłu wydobywczego.
- Zmonopolizowanym koncernom energetycznym zależy wyłącznie na zyskach, a nie walce z ubóstwem energetycznym. (...) Węgiel na Śląsku skończy się szybciej, niż komukolwiek się wydaje, i to nie z przyczyn ekologicznych lecz ekonomicznych. (...) Górnicy będą musieli wyjść na powierzchnię, zobaczyć Słońce i zmienić profesję - zaznaczył Szwed.
Emocje starał się tonować moderator debaty - ks. Piotr Brząkalik, proboszcz Parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Katowicach, podkreślając, że specyfiką regionu jest i pozostanie bazowanie na wydobyciu węgla.
Miks energetycznych opcji
Sesja plenarna została poświęcona strategiom i inicjatywom związanym z miksem energetycznym w Polsce Południowej.
Debatę rozpoczęło wystąpienie Wojciecha Saługi, marszałka województwa śląskiego, broniącego śląskiego potencjału energetycznego.
- Węgiel może być szansą dla regionu. Węgiel ma potencjał. Nie jest kulą u nogi. (...) Dlatego nie można przekreślić industrialnego charakteru naszego województwa - akcentował Saługa.
Odmienne wizję przedstawił Johannes Remmel, niemiecki minister ds. ochrony klimatu, zasiadający w parlamencie Nadrenii Północnej Westfalii.
- Globalnym celem jest obniżenie temperatury o 2 st. C., co przekłada się na sukcesywną emisję dwutlenku węgla. Dlatego należy czerpać inspirację z odnawialnych źródeł energii. Mój land inspirował się pod tym względem Kalifornią. (...) Odnawialne źródła energii muszą być zintegrowana z aktualnym systemem energetycznym i stopniowo go transformować, aż energia będzie produkowana decentralnie, a pobierana centralnie - zauważył Remmel.
Tylko w takim stanie energia będzie konsumowana w obszarach regionalnych - wyjaśnił minister.
Inne zdanie zajął Leopold Herbert Gabryś z Krajowej Izby Gospodarczej.
- Gospodarka niemiecka nie jest porównywalna do polskiej. (...) Śląsk jest zagłębiem przemysłowym i szybko się to nie zmieni. Inne rozwiązania są szarlatanerią - zakończył Gabryś.
Dla prof. Janusza Wiśniewskiego z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, jeśli Polska nie postawi na dekarbonizację, Śląsk pozostanie energetycznym skansenem.
Podobne stanowisko zajął Tadeusz Donocik z Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach.
- Innowacyjnością jest miks energetyczny, czyli poszukiwanie rozwiązań łączących obecne źródła energii z poszukiwaniem nowych, odnawialnych. Powinniśmy czerpać dobre wzorce z Europy Zachodniej, która od dawna jest w czasach postindustrialnych - konstatował Donocik.
Jacek Czech z Krajowej Izby Gospodarki dystansował się od swego przedmówcy.
- Żyjemy w czasach jak najbardziej industrialnych, tylko wchodzimy w ich nową fazę, związaną z rozwojem technologicznym.
Zdaniem Czecha, w Polsce brakuje realnej strategii energetycznej nie podlegającej wpływom politycznym.
- Co będzie z polską energetyką, gdy skończą się fundusze unijne? - zakończył Czech.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
