Niespełna dwa lata po powstaniu Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej SA rozpoczęła w niej działalność pierwsza firma. W rekordowym 2005 r., dzięki inwestycjom o wartości ponad 2,4 mld złotych w Strefie powstało ponad 10 tys. miejsc pracy. Dziś, dwie dekady od rozpoczęcia działalności największej obecnie w Polsce i drugiej na świecie strefy ekonomicznej, w firmach, które zainwestowały w niej łącznie ponad 24 mld złotych pracuje przeszło 60 tys. pracowników.
- Ekonomiści z Uniwersytetu Łódzkiego wyliczyli, że każda złotówka 'podarowana' inwestorom stref ekonomicznych w formie ulgi generuje osiem złotych, które wpływają do budżetu w innych miejscach - w postaci podatku PIT, VAT i innych. Dodatkowo każde miejsce pracy tworzone przez nowego inwestora powoduje powstanie 2 do 3 miejsc pracy poza strefą, u jego partnerów biznesowych, najczęściej dostawców. Dziś stosunkowo łatwo uzasadnić efektywność i wpływ stref ekonomicznych na gospodarkę. To jednak nie było takie oczywiste 20 lat temu, kiedy zaczynaliśmy działalność - rozpoczyna podsumowanie dwóch dekad działania Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jej prezes Piotr Wojaczek.
KSSE SA została powołana 18 czerwca 1996 r. Pierwszym i dotychczas największym inwestorem, spośród ponad 240 firm realizujących obecnie swoje projekty w Strefie, jest General Motors Manufacturing Poland, który rozpoczął działalność w 1998 r. Producent samochodów w swoją gliwicką fabrykę Opla zainwestował dotychczas ponad 3,9 mld złotych i zatrudnił ponad 3 tys. pracowników.
Największymi inwestorami w pozostałych podstrefach są: w Podstrefie Tyskiej Nexteer Automotive Poland, zatrudniający ponad 1,4 tys. pracowników, który zainwestował łącznie ponad 0,9 mld zł; w Podstrefie Sosnowiecko-Dąbrowskiej Brembo Poland, zatrudniający ponad 1,1 tys. osób, którego łączna wartość poniesionych nakładów przekracza 0,7 mld zł oraz FCA Powertrain Poland w Podstrefie Jastrzębsko-Żorskiej, który utworzył ponad 740 miejsc pracy, inwestując w Strefie ponad 1,3 mld zł.
Rekordowym dotąd dla katowickiej strefy okazał się rok 2005, kiedy to firmy działające na jej terenie zrealizowały inwestycje o wartości ponad 2,4 mld zł. generując w ten sposób ponad 10 tys. miejsc pracy, a podobny wynik osiągnięto w 2007 roku - 2 mld zł inwestycji i ponad 7,3 tys. miejsc pracy oraz w 2014, w którym odnotowano 2,2 mld złotych inwestycji i 4,4 tys. miejsc pracy.
Trudne początki katowickiej strefy
KSSE jako jedyna strefa ekonomiczna w momencie powstania wyposażona została tylko w kapitał zakładowy, bez jakichkolwiek nieruchomości. Strefa otrzymała w administrowanie 800ha gruntów, które nie były własnością spółki.
- Początki naszej działalności faktycznie były niełatwe. Pierwsze 800 hektarów, które mieliśmy zagospodarować były, delikatnie mówiąc, w nienajlepszym stanie. Koszt uzbrojenia tych terenów, tak aby mogły one spełniać wymogi przyszłych inwestorów został oszacowany na ponad 200 mln złotych, a nasz kapitał zakładowy wynosił wtedy 800 tysięcy złotych. Przekonanie lokalnych władz do zainwestowania sporych pieniędzy w tereny przemysłowe, najczęściej poza centrami miast, było sporym wyzwaniem. Natomiast mieliśmy szczęście, że nie tylko my widzieliśmy potencjał tych gruntów i miasta takie jak Gliwice czy Tychy były gotowe podjąć to ryzyko, które jak widać dzisiaj, bardzo się opłaciło. Z czasem nakłanianie samorządów do inwestowania w tereny przemysłowe stawało się łatwiejsze, stały za nami już nie tylko potencjał, ale także dobre przykłady innych miast, gdzie strefa się po prostu sprawdziła - komentuje Piotr Wojaczek.
Dominuje branża motoryzacyjna
W Strefie dominują przedstawiciele branży motoryzacyjnej - 24 proc. (52 firmy). KSSE wraz z partnerami - InnoCo Sp. z o.o. oraz Landster Sp. z o.o. Sp. k. - utworzyła klaster Silesia Automotive, który potem przekształcony został w Silesia Automotive & Advanced Manufacturing, inicjatywę realizowaną wspólnie z i na rzecz przedsiębiorstw działających głównie w branży motoryzacyjnej i instytucji z nią współpracujących. Celem klastra jest wykreowanie województwa śląskiego i opolskiego jako środkowoeuropejskiego regionu wysokich kompetencji branży motoryzacyjnej i innych branż, w których cenione są unikalne kompetencje, specyficzne dla regionu Śląska.
Spośród innych branż licznie reprezentowane są w Strefie również branże metalowa, tworzyw sztucznych, maszynowa, budowlana, chemiczna i logistyczna. Łącznie w KSSE działalność prowadzą przedstawiciele 23 gałęzi przemysłu.
Przybywa polskich firm, rośnie liczba małych i średnich inwestorów
Biorąc pod uwagę wielkość przedsiębiorstw największa grupa inwestorów strefowych to duże firmy - stanowią 57 proc. (122 podmioty). Jednak od dwóch lat gwałtownie rośnie zainteresowanie inwestycjami firm z sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MŚP), w większości o polskim kapitale, które stanowią już blisko 43 proc. wszystkich inwestorów. W 2014 i 2015 roku blisko 50 proc. wszystkich rozpoczętych w Katowickiej SSE inwestycji pochodziło właśnie z tego sektora.
Wzrost liczby firm z sektora MŚP w katowickiej strefie to wynik przeprowadzonej przed kilku laty w tej grupie analizy potrzeb inwestycyjnych. Analiza wykazała, że małe i średnie firmy przy podejmowaniu decyzji o inwestycji w strefie ekonomicznej na pierwszym miejscu biorą pod uwagę lokalizację i optymalny rozmiar terenu pod inwestycję, co przekłada się również na jego cenę, oraz jego dobre skomunikowanie.
- Widząc wyniki analizy zdecydowaliśmy się proponować inwestorom małe działki, skrojone na ich potrzeby. To był strzał w dziesiątkę, a grono dużych globalnych graczy zaczęli uzupełniać regionalni i lokalni polscy prężni inwestorzy. Strefa zaczęła być szansą rozwoju biznesu również dla rodzimego biznesu - mówi Piotr Wojaczek, prezes KSSE S.A.
Co ciekawe pomoc publiczna, w postaci zniżek podatkowych, mimo faktu, że są one większe dla małych i średnich przedsiębiorstw niż dla dużych graczy znalazła się na końcu potrzeb inwestycyjnych małych i średnich firm.
Obecnie 87 spośród strefowych przedsiębiorstw reprezentuje polski kapitał (pow. 40 proc. wszystkich inwestorów). Wśród zagranicznych inwestorów dominują firmy włoskie - 11 proc. (25 firm), niemieckie - 11 proc. (24 firmy), amerykańskie - 9 proc. (20 firm) i francuskie - 5 proc. (11 firm).
Największa polska i druga na świecie strefa ekonomiczna
W opublikowanym w grudniu minionego roku raporcie redakcja Financial Times uznała Katowicką Strefę za jedną z dwóch najlepiej rozwiniętych na świecie stref ekonomicznych. KSSE to również największa polska strefa ekonomiczna. Zgodnie z informacją o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych, przedłożoną przez Ministerstwo Rozwoju i przyjętą przez rząd 24 maja 2016 roku, od początku istnienia, do końca 2015 r., nakłady inwestycyjne w 14 polskich specjalnych strefach ekonomicznych (SSE) wyniosły ok. 111,7 mld zł, a zatrudnienie ponad 312 tys. osób. Udział KSSE w globalnych wynikach polskich SSE to ponad 20 proc. wartości nakładów i 18,5 proc. liczby miejsc pracy.
Wyzwanie to kolejni pracownicy
Na terenach Strefy inwestorzy mają dostęp do dobrze wykwalifikowanych pracowników, choć dostrzegalnym problemem zaczyna być niedopasowanie profilu kształcenia do potrzeb rosnącej liczby pracodawców. W odpowiedzi katowicka strefa we współpracy z samorządami i innymi partnerami prowadzi aktywne działania służące dopasowaniu zasobów rynku pracy do oczekiwań pracodawców. W najbliższym czasie planowane jest oficjalne rozpoczęcie realizacji Projektu K2, w ramach którego absolwenci szkół średnich będą mogli rozpocząć 'dualną' ścieżkę nauki, łącząc kształcenie szkolne ze zdobywaniem praktycznej wiedzy zawodowej w uczestniczących w inicjatywie przedsiębiorstwach. Projekt obejmie utworzenie kierunku dualnego w kolejnym roku akademickim, co zapowiedziała już Politechnika Śląska, partner katowickiej strefy w tym projekcie.
Plany na 2016 r.
W tym roku KSSE zakłada pozyskanie inwestycji na kwotę przekraczającą 1 mld zł i utworzenie nawet 1,5 tys. nowych miejsc pracy. Po wydaniu 11 zezwoleń od początku bieżącego roku, w ramach których inwestorzy deklarują 1 mld zł inwestycji i stworzenie ponad 900 miejsc pracy - plan udało się zrealizować niemal w całości.
W pierwszych czterech miesiącach 2016 r. w katowickiej strefie zainwestowało ośmiu inwestorów, którzy zadeklarowali łącznie ponad 320 mln zł inwestycji i stworzenie ponad 400 nowych miejsc pracy. Od początku roku do końca kwietnia zezwolenia na prowadzenie działalności uzyskali: Sest Luve Polska, branża maszynowa, 27 mln zł inwestycji, utrzymanie 244 i stworzenie 10 nowych miejsc pracy, Agro Tex, branża tworzyw sztucznych, 6 mln zł inwestycji i stworzenie dwóch nowych miejsc pracy, TRW Polska, branża motoryzacyjna, 46 mln zł inwestycji i stworzenie 30 nowych miejsc pracy, MPS System, branża chemiczna, 8 mln zł inwestycji, stworzenie dziewięciu nowych miejsc pracy, TI Poland branża motoryzacyjna, 37 mln zł inwestycji, stworzenie 20 nowych miejsc pracy, PGB Polska, branża metalowa, 10 mln zł inwestycji, stworzenie 5 nowych miejsc pracy, Brembo Poland, branża motoryzacyjna, 160 mln zł inwestycji, stworzenie 35 nowych miejsc pracy oraz Shelf 31, branża motoryzacyjna, 25 mln zł inwestycji wraz z utworzeniem 300 nowych miejsc pracy.
Kolejne trzy zezwolenia katowicka strefa wydała w maju br., a do końca czerwca nastąpi rozstrzygnięcie kolejnych trzech postępowań. Nazwy inwestorów i lokalizacje inwestycji Strefa będzie mogła oficjalnie ogłosić na początku lipca. Łączna spodziewana wartość tych rozstrzygnięć to ponad 700 mln złotych, związanych z utworzeniem ponad 570 miejsc pracy. Jeśli zakończą się pomyślnie, katowicka strefa osiągnie cele zakładane na cały bieżący rok jeszcze przed wakacjami.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Komentarz usunięty przez moderatora z powodu złamania regulaminu lub użycia wulgaryzmu.