Stawiamy na interdyscyplinarność

- Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że obrana strategia rozwoju wydziału przynosi założone skutki. Kształcenie wspierające gospodarkę opartą na wiedzy i zgodne z polityką rozwojową państwa, to nasze istotne atuty - stwierdza w rozmowie z Trybuną Górniczą prof. Marian Turek, dziekan Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej oraz pełnomocnik naczelnego dyrektora Głównego Instytutu Górnictwa.

W listopadzie br., przy okazji obchodzonych na Wydziale Górnictwa i Geologii uroczystości barbórkowych nadano Panu godność Honorowego Profesora Politechniki Śląskiej. Od ponad 15 lat jest Pan związany z Wydziałem Organizacji i Zarządzania, a od dwóch kadencji z sukcesem sprawuje Pan funkcję jego dziekana. W 2015 roku Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej uzyskał pełnię praw akademickich oraz obchodził swoje 20-lecie. Pomimo trudnej sytuacji na rynku usług edukacyjnych Wydział cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem wśród absolwentów szkół średnich. Z czego wynika tak silna pozycja Wydziału?
Przede wszystkim stawiamy na innowacyjność oraz łączenie teorii z praktyką, osadzając obie te wartości w realnym zapotrzebowaniu środowisk biznesu, przemysłu i samorządów terytorialnych. Pod tym kątem dobieramy zarówno kadrę dydaktyczną, jak i programy kształcenia w ramach realizowanych kierunków studiów. Kiedy wydział rozpoczynał swoją misję kształcenia młodych kadr, w jego ofercie był jeden kierunek - zarządzanie i marketing. Jednak wraz z rozwojem mechanizmów gospodarki wolnorynkowej rosło zapotrzebowanie na dobrze wykształconych specjalistów z coraz to nowych dziedzin. Wydział zawsze wychodził naprzeciw realnym potrzebom otoczenia i w ten sposób na trwałe wpisał się w lokalny krajobraz rynku edukacyjnego. Dziś w naszej ofercie znajduje się aż pięć kierunków kształcenia: zarządzanie, zarządzanie i inżynieria produkcji, logistyka, socjologia i administracja. Kształcenie studentów realizowane jest w ramach studiów I, II i III stopnia, zarówno w systemie stacjonarnym, jak i niestacjonarnym. Realizujemy również różnego rodzaju kursy dokształcające oraz studia podyplomowe. Dydaktyka stanowi ważny element procesu funkcjonowania uczelni a oferta dydaktyczna wydziału koresponduje z rzeczywistymi oczekiwaniami studentów.

 W regionie nie brakuje uczelni z podobną ofertą dydaktyczną. Mimo tego Wydział Organizacji i Zarządzania wciąż skutecznie przyciąga młodzież.
Owszem, obecnie w murach naszego wydziału kształci się blisko 3 tys. studentów. Łącznie blisko 15 tys. absolwentów może pochwalić się dyplomem ukończenia Wydziału Organizacji i Zarządzania. Statystycznie roczna liczba studentów w 2015 r. dwukrotnie przekracza średnią z 20 lat funkcjonowania wydziału. Można więc uznać to za znaczący sukces i zastanawiać się, co leży o jego podstaw. W mojej ocenie, można wymienić kilka kluczowych czynników: kompetentną kadrę i dobrze przygotowany proces dydaktyczny, wysoki poziom kształcenia, interdyscyplinarność kierunków, dobrze rozwiniętą infrastrukturę wydziału, w tym bazę biblioteczną, nowoczesne wyposażenie sal, czy wreszcie dostosowanie budynku dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Istotna jest również bliska współpraca z przemysłem, pozwalająca na realizację projektów badawczych o dużym stopniu aplikacyjności oraz zorientowanie na realizację oczekiwań naszych studentów i pozostałych interesariuszy. Należy pamiętać, że wydział to nie tylko budynek o określonej infrastrukturze, kadra o określonej strukturze i kompetencjach czy określone zasoby materialne. Ogromną rolę odgrywa tu czynnik ludzki, branie pod uwagę człowieka i jego potrzeb, budowanie dobrych relacji z bliższym i dalszym otoczeniem, rozumienie i umiejętne łączenie wzajemnych oczekiwań, a więc to, co kształtuje m.in. kulturę organizacyjną jednostki. Ważną rolę odgrywa prawidłowe diagnozowanie stanu gospodarki oraz potrzeb rynku pracy. Bez pewnego rodzaju czujności i wrażliwości nie jest możliwy stały rozwój. Działalność wydziału podlega regułom synergii - rozwijając jego potencjał dydaktyczny i badawczy podnosimy jego atrakcyjność. Młodzi ludzie chcą u nas studiować. Resztę weryfikuje rynek pracy.

Najlepszą miarą sukcesu uczelni są sukcesy zawodowe jej absolwentów. Czy Wydział Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej posiada w tej materii jakieś znaczące osiągnięcia?
Zdecydowanie tak. Wielu spośród naszych absolwentów piastuje lub piastowało strategiczne funkcje w biznesie, przemyśle, samorządach terytorialnych czy nawet w strukturach władz państwowych. Należą do nich min. pan dr inż. Janusz Karwot - Prezes Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Rybniku, mgr inż. Krzysztof Mijalski - prezes zarządu, dyrektor naczelny Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego w Lędzinach, Jarosław Zagórowski, pełniący m.in. funkcję prezesa zarządu oraz dyrektora naczelnego Jastrzębskiej Spółki Węglowej, a wcześniej funkcję wicedyrektora Departamentu Restrukturyzacji Przemysłu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej oraz Radcy Ministra w Departamencie Bezpieczeństwa Energetycznego, dr inż. Tadeusz Soroka, były prezes Kopeksu i były wiceminister skarbu państwa, czy dr inż. Krystian Tomala, wiceprezydent Gliwic. Absolwentami naszego wydziału byli również: nieżyjący już Ryszard Trzebuniak, były wiceprezydent Gliwic, dyrektor Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwicach oraz dyrektor ds. rozwoju w Gliwickim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji, pan mgr inż. Janusz Szymura, założyciel, właściciel i Prezes Zarządu REKORD Systemy Informatyczne - producent zintegrowanego systemu informatycznego dla urzędów oraz systemu klasy ERP dla przedsiębiorstw. Oczywiście, tych nazwisk jest znacznie więcej, a sukcesy zawodowe naszych absolwentów rzeczywiście potwierdzają, że nasze starania zostały właściwie ukierunkowane, a wydział zasługuje na opinię ważnego ośrodka dydaktycznego, kształcącego menadżerów, znakomitych fachowców z dziedziny zarządzania i administracji oraz kompetentnych inżynierów.

Obecnie coraz większą wagę przykłada się do realizacji badań naukowych. Jakie doświadczenia i sukcesy w tym obszarze posiada na swym koncie Wydział Organizacji i Zarządzania?
Powoływane na wydziale zespoły badawcze realizują projekty o interdyscyplinarnym charakterze. Obszary badawcze dotyczą nauk ekonomicznych, technicznych, humanistycznych oraz prawnych. Prym wiodą nauki techniczne i ekonomiczne, a to za sprawą specjalistów posiadających ugruntowane, wieloletnie, zarówno teoretyczne, jak i praktyczne doświadczenie w wymienionych dziedzinach. Stale wzmacniana jest kadra naukowa, związana z dziedzinami nauk humanistycznych oraz prawnych. O randze badań prowadzonych na wydziale świadczy wysoki stopień aplikacyjności ich wyników. Dużą wagę przywiązujemy do transferu wiedzy do gospodarki. Chociaż o potrzebie realizacji projektów naukowo-badawczych na szeroką skalę mówi się od niedawna i najczęściej w kontekście pozyskiwania środków finansowych, to w przypadku Wydziału Organizacji i Zarządzania już od samego początku jego istnienia, a więc od 1995 roku, badania naukowe stanowiły integralny, bardzo istotny, a wręcz kluczowy element strategii rozwoju. Nasi pracownicy już wówczas angażowali się w realizację projektów naukowo-badawczych na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ale także w szerokim zakresie na zlecenie przedsiębiorstw przemysłowych. Często były to projekty strategiczne w kontekście dalszego rozwoju zlecających badania przedsiębiorstw. To wszystko działo się w czasie ogromnych przemian społeczno-ekonomicznych, gdy potrzeba umiejętnego łączenia teorii z praktyką była szczególnie odczuwalna. Proszę pamiętać, że nasz wydział miał w tym obszarze ogromny potencjał, bowiem znaczną część kadry naukowo-dydaktycznej stanowiły osoby, które od dawna, o czym już wspomniałem, mocno związane były z praktyką gospodarczą, a ich wiedza wielokrotnie była wykorzystywana również w procesie kształtowania nowej rzeczywistości społeczno-gospodarczej kraju. Mam tu na myśli chociażby Pana Profesora Andrzeja Karbownika, współautora programu reformy górnictwa w rządzie Jerzego Buzka czy Pana dr. inż. Janusza Steinhoffa, wicepremiera i ministra gospodarki w latach 1997-2001. Są to tylko jedne z nielicznych przykładów, potwierdzające, jak ogromnym atutem wydziału jest jego kadra naukowo-dydaktyczna.

Czy może Pan podać jakieś konkretne przykłady współpracy Wydziału z przemysłem?
Wydział w ostatnich latach zrealizował wiele prac naukowo-badawczych i eksperckich dla przedsiębiorstw w takich sektorach jak górnictwo, logistyka i energetyka. Realizowane dla gospodarki prace dotyczą analiz i optymalizacji systemów zarządzania oraz analiz kosztów i wzrostu efektywności działalności w takich firmach jak: KW, KHW, JSW, Spółka Energetyczna Jastrzębie, DB Schenker, OT Logistics. Ponadto Wydział Organizacji i Zarządzania brał udział w wielu projektach finansowanych z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i środków międzynarodowych, które związane były z gospodarką województwa śląskiego. Przykładem może być projekt START, promujący i wspierający przedsiębiorczość w regionie. Warto też wspomnieć o ścisłej, realizowanej już od wielu lat współpracy wydziału z Głównym Instytutem Górnictwa w Katowicach. W ramach tej współpracy zrealizowano wiele projektów, których efekty zostały zaaplikowane w gospodarce. Często zmieniający się rynek zmusza przedsiębiorstwa przemysłowe do wykonywania bardzo kompleksowych, a jednocześnie pogłębionych analiz dotyczących rozmaitych sfer ich bieżącej sytuacji. Dzięki wieloletniej, ugruntowanej współpracy Wydziału z takimi instytucjami jak KOMAG, EMAG, Instytut Metali Nieżelaznych, czy wspomniany już Główny Instytut Górnictwa, jesteśmy w stanie wyjść naprzeciw tego rodzaju zapotrzebowaniom. Z drugiej strony realizowane we współpracy zewnętrznej projekty pokazują rangę Wydziału w kontekście czołowych jednostek badawczych regionu.

W jaki sposób korzyści, które płyną ze współpracy Wydziału z podmiotami gospodarczymi oraz jednostkami samorządów terytorialnych przekładają się na korzyści odnoszone przez Państwa studentów?
Badania naukowe, realizowane na zlecenie podmiotów zewnętrznych, dostarczają cennej wiedzy na temat palących problemów społecznych, technicznych i ekonomicznych. Wiedza ta następnie jest wykorzystywana w tworzeniu programów nauczania, korespondujących z aktualnymi bolączkami kraju, regionu i przedsiębiorstw. Jednostki naukowe czerpią inspirację dla dalszego rozwoju realizowanych nurtów badawczych z problemów, z którymi mierzą się przedsiębiorstwa, organy administracji oraz samorządy terytorialne. Zaangażowanie pracowników wydziału we współpracę zewnętrzną tworzy nową jakość w realizowanym przez nich procesie dydaktycznym, a treści nauczania są optymalnie dostosowane do aktualnych potrzeb otoczenia. Studenci, podejmując kształcenie na naszym wydziale, mają więc niepowtarzalną okazję uczestnictwa w zajęciach dydaktycznych prowadzonych przez dobrze przygotowanych specjalistów, nie tylko teoretyków, ale i praktyków szeroko rozumianego zarządzania. Ponadto, w toku wykładów, teoria ilustrowana jest ciekawymi przykładami zaczerpniętymi z praktyki gospodarczej, a w ramach ćwiczeń są przeprowadzane symulacje rzeczywistych sytuacji kryzysowych. To pozytywnie rzutuje na całokształt realizacji procesu dydaktycznego. Dodatkowo, studenci mają możliwość bezpośredniego konsultowania własnych wizji z doświadczeniami zawodowymi kadry dydaktycznej. W toku realizacji prac dyplomowych nasi studenci otrzymują nieocenione wsparcie merytoryczne, wynikające z doświadczeń praktycznych naszej kadry, a najlepsi mogą liczyć na zatrudnienie w przedsiębiorstwach, z którymi współpracujemy. Wydział w ramach współpracy zewnętrznej zapewnia praktyki w takich jednostkach zewnętrznych, jak WASKO, General Motors Manufacturing Poland, Urząd Miasta Zabrze oraz sieć hoteli Diament.

Istotnym kryterium wyboru przyszłej uczelni przez studenta jest stopień umiędzynarodowienia jednostki. Czy Wydział Organizacji i Zarządzania realizuje współpracę z podobnymi jednostkami za granicą?
Jako wydział zawarliśmy umowy o stałej współpracy z wieloma zagranicznymi ośrodkami naukowymi, m.in. we Francji, w Szkocji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Czechach, na Litwie i Ukrainie. Dzięki temu nasi studenci mają możliwość uczestniczenia w międzynarodowych stypendiach, stażach oraz w pracach naukowo-badawczych. To daje również dodatkowe szanse poszerzenia kompetencji językowych, możliwość podpatrzenia rozwiązań stosowanych u naszych sąsiadów, czy wreszcie bezpośredniej obserwacji kultur organizacyjnych w ośrodkach zagranicznych. Dodatkowym atutem wydziału jest zatrudnianie samodzielnych pracowników naukowych wywodzących się z jednostek zagranicznych, a część zajęć dydaktycznych realizowana jest w języku angielskim. Na naszym wydziale kształcą się również studenci zagraniczni w ramach programu ERASMUS.

Jakie możliwość rozwoju poza standardową ofertą kształcenia oferuje swoim studentom Wydział Organizacji i Zarządzania?
Dajemy naszym studentom wiele realnych możliwości rozwijania własnych zainteresowań. Na wydziale prężnie działa Samorząd Studencki oraz 9 Studenckich Kół Naukowych. W ramach platformy wymiany wiedzy i doświadczeń są organizowane debaty, konferencje i fora z udziałem studentów. To daje możliwość wykorzystania w praktyce warsztatu zdobytego w ramach zajęć dydaktycznych. Wymiernym efektem tych działań jest m.in. przyznanie aż 191 stypendiów rektora za najlepsze wyniki w nauce w 2015 roku. Ponadto, wydział daje swoim studentom możliwość zgłębiania i dalszego rozwijania zainteresowań naukowych w ramach studiów doktoranckich, uczestniczenia w zespołach badawczych, publikowania w Zeszytach Naukowych Politechniki Śląskiej. Studenci, którzy podjęli zatrudnienie, mają możliwość realizowania studiów w ramach indywidualnego toku nauczania.

Co zyskują pracodawcy zatrudniający absolwentów Wydziału?
Absolwenci naszego Wydziału niosą ze sobą do miejsc pracy profesjonalną wiedzę, którą przekazują im nasi nauczyciele akademiccy w oparciu o stosowne akty prawne i wewnętrzne uregulowania Uczelni, pozostające w zgodzie z wymogami Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego. Dodatkowo proces kształcenia wielokrotnie przeszedł pozytywną weryfikację audytorów wydziałowych i uczelnianych, a przede wszystkim Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Studenci swoją wiedzę konfrontują również i poszerzają w trakcie odbywanych praktyk na wymagającym ryku pracy. O dobrej opinii o naszych absolwentach świadczyć może fakt, że takie firmy jak WASKO, Hotele Diament, czy PWiK Rybnik, chętnie włączają się w proces kształcenia wybranych studentów, gwarantując im w przyszłości zatrudnienie

Jakie dalsze działania są planowane na rzecz utrzymania zainteresowania studiami na Wydziale Organizacji i Zarządzania?
Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że obrana strategia rozwoju wydziału przynosi założone skutki. Kształcenie wspierające gospodarkę opartą na wiedzy i zgodne z polityką rozwojową państwa, to nasze istotne atuty. W dalszym ciągu zamierzamy stawiać na interdyscyplinarność realizowanych badań naukowych, kierunków kształcenia oraz na promocję kreatywności. W swoich działaniach bierzemy pod uwagę szeroki kontekst społeczno-ekonomiczny i prawny. Na bieżąco monitorujemy otoczenie i jego potrzeby, opierając funkcjonowanie wydziału na ideach otwartości i elastyczności. Wzorem lat poprzednich będziemy realizować zrównoważony rozwój kształcenia, dążyć do zwiększania internacjonalizacji procesu dydaktycznego i doskonalenia infrastruktury wydziału, umożliwiając coraz szerszy dostęp do nowoczesnych technologii. Zamierzamy kontynuować, ale także doskonalić, współpracę z naszymi interesariuszami, w tym z władzami Miasta Zabrze. Stawiamy na doświadczenie w gospodarce i administracji, komercjalizację wyników badań, transfer wiedzy oraz innowacyjność. Tylko w ten sposób będziemy w stanie stworzyć ofertę kształcenia adekwatną do potrzeb rynku pracy, a więc atrakcyjną dla studenta. Równie ważne jest tworzenie pozytywnego wizerunku wydziału. Konsekwentnie realizując przyjętą strategię pozostajemy jednak otwarci na dialog i sugestie. Musimy pamiętać, że to nie studenci są dla nas, ale my jesteśmy dla studentów. Warto o tym pamiętać stwarzając na wydziale odpowiednią atmosferę dla integracji i przyswajania wiedzy.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.