Wśród skojarzeń Polaków dotyczących węgla kamiennego przeważają te o pozytywnym lub neutralnym wydźwięku - wynika z badania "Społeczny wizerunek węgla, górnictwa oraz znajomość producentów węgla", przeprowadzonego na zlecenie Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla.
O skojarzenia z węglem, branżą węglową i o znajomość producentów węgla zapytano 1000 mieszkańców naszego kraju, którzy ukończyli 15. rok życia. Wśród podanych spontanicznie 16 skojarzeń wiążących się z węglem tylko 5 było negatywnych. Pierwsze trzy skojarzenia dotyczyły energii, ciepła i ogrzewania (47 proc.), górnictwa i kopalń (40 proc.) oraz górników (40 proc.).
- Chcieliśmy sprawdzić, jakie jest postrzeganie węgla jako paliwa przez społeczeństwo, po negatywnych kampaniach piarowskich, które miały miejsce w drugiej połowie ub.r. w kontekście szczytu klimatycznego. Jesteśmy bardzo mile zdziwieni, bo tamte kampanie nie przyniosły społecznego odzewu. Pozytywne i neutralne postrzeganie węgla przeważa nad ocenami negatywnymi. Węgiel dalej kojarzy się z bezpieczeństwem, ciepłem, energią, a nie z zanieczyszczeniem środowiska i smrodem - wyjaśnia intencję towarzyszącą przeprowadzeniu badań Adam Gorszanów, prezes Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla.
Płeć nie ma znaczenia
Z energią, ogrzewaniem i ciepłem kojarzą węgiel częściej dojrzali Polacy niż młodzież, a także częściej osoby z wykształceniem wyższym niż legitymujący się wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym. Na postrzeganie węgla nie ma wpływu płeć, znaczącym czynnikiem jest natomiast status materialny. Aż 50 proc. badanych, których dochód gospodarstwa nie przekracza 1500 zł netto, kojarzy węgiel z ciepłem i energią. W ten sam sposób myśli o węglu aż trzy czwarte mieszkańców województw podkarpackiego i warmińsko-mazurskiego, 70 proc. mieszkańców Podlasia, a jedynie 24 proc. Opolan i 28 proc. Ślązaków. Skojarzenie węgiel-kopalnia jest najczęstsze dla mieszkańców województw, w których funkcjonuje lub funkcjonowało górnictwo: opolskiego, śląskiego i lubelskiego (55 proc.), ale też w mazowieckim, kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim. Najrzadziej na tego typu skojarzenia wskazywali mieszkańcy województw dolnośląskiego i pomorskiego. Z kopalnią częściej kojarzą węgiel mężczyźni niż kobiety, rzadziej osoby z wykształceniem wyższym niż średnim, podstawowym i zasadniczym. Skojarzenia negatywne, dotyczące zanieczyszczenia powietrza, ze wskazaniami na poziomie 5 proc. zajmują dopiero 9. miejsce wśród podanych przez Polaków. Oprócz tego Polacy podali zaledwie 4 skojarzenia o negatywnym wydźwięku: szkody górnicze (4 proc.), przywileje górnicze (3 proc.), brud, degradacja środowiska, hałdy (3 proc.) oraz związki zawodowe, strajki, protesty (2 proc.).
Branża węglowa kojarzy się Polakom przede wszystkim z kopalniami (33 proc.). W drugiej kolejności mieszkańcy naszego kraju kojarzą branżę z górnikami i kulturą górniczą oraz Górnym Śląskiem, energią, ciepłem i ogrzewaniem (po 21 proc. wskazań). Wprawdzie wśród skojarzeń z branżą górniczą - tak jak w przypadku węgla - przeważają te o pozytywnym lub neutralnym wydźwięku, jednak już piąte z kolei najliczniejsze wskazanie związane jest z wypadkami, katastrofami i szkodami górniczymi (13 proc.). Badani wymienili 10 pozytywnych i 8 negatywnych skojarzeń dotyczących producentów węgla i spółek zajmujących się sprzedażą surowca. Obok wypadków, wśród wskazań o negatywnym wydźwięku znalazły się zanieczyszczenie środowiska, związki zawodowe, strajki, protesty i postawy roszczeniowe. Spory odsetek respondentów - aż 15 proc. - nie potrafił wymienić żadnych skojarzeń związanych z branżą węglową. W tej grupie znalazły się przede wszystkim osoby do 29. roku życia, z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym, mieszkające w miastach do 200 tys. Co ciekawe, badanie pokazuje, że żaden mieszkaniec województwa opolskiego nie kojarzy branży węglowej z Górnym Śląskiem, a na takie skojarzenie wskazuje aż 48 proc. mieszkańców warmińsko-mazurskiego, 29 proc. lubelskiego i 17 proc. mieszkańców śląskiego. Tylko 8 proc. Ślązaków kojarzy branżę górniczą z wypadkami, takie skojarzenie ma natomiast po 20 proc. mieszkających w województwach kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim. O tym, że górnictwo to stabilna, dobrze opłacana praca, przekonanych jest łącznie 9 proc. respondentów, w tym 21 proc. mieszkańców województwa śląskiego, przeważnie z wykształceniem średnim i relatywnie wysokimi dochodami. Takie przekonanie ma jedynie 3 proc. mieszkańców Warmii i Mazur, a opinia o tym, że górnictwo to stabilizacja, nie pojawia się w ogóle wśród mieszkańców lubuskiego.
Bogaci widzą brud
Wśród 8 proc. respondentów, którzy wiążą branżę górniczą z zanieczyszczeniem środowiska, przeważają znacząco osoby o najwyższych dochodach, wykształcenie, wiek i płeć nie mają wpływu na opinie w tej sprawie. Najbardziej radykalne poglądy na ten temat mają mieszkańcy Polski północno-zachodniej (13-16 proc.), żadnego związku pomiędzy spalaniem węgla a czystością środowiska nie widzą na Podkarpaciu. Na południu - od Małopolski do Dolnego Śląska - liczba respondentów przekonanych o takiej zależności nie przekraczała 5 proc.
- Ograniczenia w użytkowaniu węgla przekładają się na konsekwencje finansowe i koszty, dlatego jestem spokojny, że rezygnacja ze spalania węgla jest możliwa tylko na skutek decyzji administracyjnych. Na pewno nie będzie to spontaniczna akcja użytkowników - komentuje ten wynik Adam Gorszanów.
Jak wskazuje prezes IGSPW, wyniki badania już zostały przekazane premierowi Piechocińskiemu.
- Pokażemy je także producentom. Jest to wskazówka, w jaki sposób prowadzić akcje informacyjne w samorządach, tym bardziej że to właśnie na nich spoczywa obowiązek związany z poprawą jakości powietrza. Chcemy uzmysłowić samorządom, które myślą o ograniczaniu spalania węgla, jakie są tego skutki i konsekwencje. Niestety, podejmowane dzisiaj działania idą w kierunku wyeliminowania węgla, z którego robi się źródło wszelkiego zła - konkluduje Gorszanów.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Chyba idą wybory bo pismaki znowu się dobrze wypowiadają o węglu i górnikach. Ale mam nadzieję ,że wszyscy zagłosują odpowiednio.
a mnie sie kojarzy z tym, że już za późno chyba na zmiane wizerunku branży. Niestety, taki kraj sorry :/
Mnie się kojarzy ze szkodami!