Jeden z prominentnych recenzentów obecnego stanu górnictwa węgla kamiennego twierdzi, że nowy prezes Kompanii Węglowej musi mieć silne zaplecze polityczne. Postulat ten jest żywcem wzięty z czasów PRL. Towarzysze! Na czele najważniejszej spółki węglowej w Europie musi stać nasz człowiek! Człowiek polityki, człowiek partii!
Nieważne, czy coś umie, czy nie, ale najważniejsze, że my, Biuro Polityczne będziemy o tym decydować. Brakuje tylko zawołania, że "Lenin nadal jest wiecznie żywy". Dziś Biura Politycznego dawno już nie ma, ale jego obowiązki przejęło Ministerstwo Gospodarki, które w imieniu właściciela - Skarbu Państwa zarządza Kompanią Węglową.
Jej państwowy właściciel ma doskonałą praktykę w sprawowaniu tego rodzaju nadzoru kadrowego nad polskim górnictwem. Prawie siedemdziesiąt lat nieprzerwanej praktyki to doprawdy dużo. Chciałoby się powiedzieć, że nawet trochę za dużo. W tym czasie zmieniono zasady ustrojowe państwa, odwrócono sojusze międzynarodowe, tylko polskie górnictwo węgla kamiennego poza zmianą atrapy i nazewnictwa, jak skamielina tkwi w niczym niezmienione w swojej raz ukształtowanej postaci. Nic więc dziwnego, że przynosi ono straty. Jeżeli tradycja ta nadal będzie utrzymana, to straty będą narastać, i to niezależnie od podejmowanych prób ratowania branży. Prawda w tej sprawie jest taka, że powierzenie zarządzania górnictwem węglowym politykom musi skończyć się katastrofą, i to niezależnie od tego, czy są to politycy z czasów PRL, czy obecni. Ich wspólną wadą jest brak kompetencji zawodowych i kierowanie się zyskiem politycznym, a nie ekonomicznym i gospodarczym. Ten ostatni oczywiście jest kluczowy dla istnienia węglowego górnictwa. Jednak interes polityczny dominuje w tej sprawie, a decyduje o nim fakt, że każdy polityk chce być powtórnie wybrany, wszystko inne jest dla niego wtedy drugoplanowe.
Bilans kopalin
Ministerstwo Środowiska, jako instytucja polityczna i dla potrzeb polityków, co roku sporządza dokument pod nazwą "Bilans zasobów kopalin". Pozornie jest to dokument bezstronny, przedstawiający stan naszych bogactw naturalnych. Przyglądając się bliżej jego formule, widać wyraźną niechęć do tychże surowców, wyrażoną nie wprost, ale w braku zachęty do inwestowania w poszczególne rodzaje kopalin użytecznych. Narzędziem dyskredytującym polskie zasoby kopalin są ustanawiane przez urzędników "kryteria bilansowości". Zostały one wprowadzone w okresie "planowej gospodarki", pod koniec lat pięćdziesiątych minionego wieku. "Dynamiczny rozwój" wymagał uporządkowania i jednolitych zasad oraz kryteriów budowy nowych kopalń i zagospodarowywania stale odkrywanych nowych złóż. Było to o tyle uzasadnione, że jedynym inwestorem było państwo. I ono musiało mieć kryteria, na podstawie których podejmowano decyzje o zagospodarowywaniu kolejnych złóż.
Dla decydentów z czasów PRL proste w swoich wskaźnikach kryteria bilansowości okazały się bardzo użyteczne i pomocne. Nie trzeba było być specjalistą, aby spojrzeć do tabelki i sprawdzić, czy dany wskaźnik jest lepszy do podanej tam cyfry. Wygoda i przyzwyczajenie okazały się trwalsze niż zmiany polityczne i gospodarcze, które nastąpiły po roku 1989. Nowi kierownicy polskiej gospodarki zaakceptowali ten spadek i tak trwa on po dzień dzisiejszy. Nic nie byłoby w tym złego, gdyby pełnił on swoją twórczą funkcję w podejmowaniu trafnych decyzji inwestycyjnych. Tak jednak nie jest. Świadczą o tym kolejne wydarzenia, które mają obecnie miejsce w sektorze surowcowym.
Gospodarcza wolność?
Tego rodzaju kryteria jako dokument państwowy znane są tylko z krajów dawnej "demokracji ludowej" (demoludy). Kapitalistyczne państwa nie znają tego rodzaju formalnych ograniczeń. Tam nikt nikomu nie zabrania inwestować w złoża, które inni uważają za nieopłacalne. Jest to gra interesów, technologii, organizacji pracy i wydajności, która decyduje o tym, że jednym dana inwestycja przyniesie zyski, a innym straty. Podobne zasady obowiązywały w okresie międzywojennym. Kapitał sam oceniał, co mu się opłaca, a co nie, nie czekając na formalne tego rodzaju ustalenia ze strony państwa.
Tymczasem, obecnie przy oficjalnie głoszonych prawach do gospodarczej wolności, ogranicza się ją rządowymi dyrektywami stwierdzającymi, co się opłaca, a co się nie opłaca. Co roku stan ten potwierdza rządowy dokument pt. "Bilans zasobów kopalin". Zawarte w nim negatywne opinie dotyczące wielu złóż występujących na terenie naszego kraju skutecznie utrudniają proces ich zagospodarowywania. Tym samym blokują one jego rozwój gospodarczy, ekonomiczny, a nawet polityczny.
Szkodliwa opinia zraża przyszłych inwestorów. Twierdzą oni, nie bez słuszności, że jeżeli państwo uznało coś za nieopłacalne, to podejmie w tej sprawie wszelkie dostępne mu środki, aby to udowodnić wszystkim tym, którzy mogą mieć inne w tej sprawie zdanie. Dla inwestorów państwo na ogół jest partnerem pozytywnym, przyciągającym inwestycje, a nie jak - w tym przypadku - wrogim i je uniemożliwiającym. Nie są to rozważania tylko teoretyczne. Mają one swoje precedensy praktyczne. Ludziom upartym, mającym pieniądze i poparcie wpływowych polityków udaje się czasem ominąć te wiążące im ręce kryteria bilansowości.
Dolnośląskie Zagłębie Węglowe
Od pierwszych lat transformacji ustrojowej z 1989 r. głoszono nieopłacalność wydobycia węgla kamiennego w tym regionie. Skutkiem czego do 2000 r. zlikwidowano wszystkie istniejące tu kopalnie. Warto przytoczyć opinię, która zawarta jest na ten temat w "Bilansie zasobów 2012". "W Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym eksploatację węgla kamiennego zakończono w 2000 r., kiedy zaniechano wydobycia z kopalni Nowa Ruda (pole Słupiec).
Powodem zaniechania eksploatacji złóż z tego zagłębia były trudne warunki geologiczno-górnicze, powodujące nierentowność wydobycia. Zasoby odpowiadające parametrom zasobów bilansowych, a występujące w obszarach złóż zaniechanych, zostały zaliczone do zasobów pozabilansowych, których wielkość oszacowana była na około 369 mln t. W 2011 r. wykonana została na zlecenie ministra środowiska "Weryfikacja zasobów węgla kamiennego w złożach zlikwidowanych kopalń wraz z przeliczeniem ich zasobów w oparciu o obowiązujące kryteria bilansowości", w ramach której wykonano m.in. dodatki do dokumentacji geologicznych dla 7 złóż DZW.
W wyniku weryfikacji, większość dotychczasowych zasobów pozabilansowych przeklasyfikowano do zasobów bilansowych. Obecnie geologiczne zasoby bilansowe tego zagłębia wynoszą 359,72 mln t. Brak jest jednak szczegółowego rozpisania, których konkretnie złóż weryfikacja ta dotyczy. Najpierw rządowy dokument stwierdził, że złoża DZW są nierentowne. Na tej podstawie zamknięto istniejące tu kopalnie. Po latach stwierdzono, że była to pomyłka, która teraz została zweryfikowana! Złoża są jednak rentowne. Tylko nie ma już kopalń wartych setki miliardów złotych. Kto za to odpowiada? Ano nikt, bo dokumenty rządowe są bezosobowe i nikogo za ich błędne oceny nie można ścigać.
Ludwikowice Kłodzkie
Przykładem tego stanu rzeczy jest złoże węgla kamiennego w Ludwikowicach Kłodzkich koło Nowej Rudy. Korzystne warunki geologiczne spowodowały, że było ono eksploatowane od początku minionego wieku. Kopalnie zlikwidowano w 2000 r., mimo że istniejących zasobów jeszcze nie wybrano.
Decyzja ta była niezgodna z ówcześnie obowiązującym prawem górniczym, które dozwalało na likwidację dopiero po wybraniu zasobów bilansowych. Dla potrzeb likwidacji zasoby bilansowe zaliczono do pozabilansowych mimo oczywistej sprzeczności decyzji tej z logiką. Każdy kto chciałby się nimi zainteresować, miał z góry określoną opinię o nieopłacalności ich wydobycia. Szczęście w nieszczęściu było takie, że wielu ludzi, inżynierów górniczych i miejscowych działaczy samorządowych, pamiętało o tym jaka jest prawda. Z ich inicjatywy pozyskany został australijski biznesmen polskiego pochodzenia, który nie przejmując się negatywną oceną tego złoża w dokumentach rządowych postanowił bardziej zawierzyć miejscowym specjalistom. Prowadzone są już wiercenia dokumentacyjne. Kopalnia ma powstać w ciągu około 3,5 roku. Dostarczać ma ona węgiel koksujący do najbliższych koksowni w Wałbrzychu. Z inwestycją tą w terenie, gdzie bezrobocie przekracza 30 proc., duże nadzieje pokładają lokalne władze samorządowe i miejscowa ludność. Wszystko wskazuje na to, że zakończy się ona powodzeniem. Inicjatywa i upór australijskiego biznesmena kompromitują rządowe dokumenty na temat tego złoża.
Odsunąć polityków
Jeżeli chcemy, aby nasze górnictwo było rentowne, to trzeba odsunąć od niego polityków. Nie mogą oni decydować o jego inwestycjach, kadrach i kierunkach eksploatacji. Ich zadaniem jest pomaganie, wspieranie i tworzenie dobrego prawa dla jego efektywnego funkcjonowania. Górnictwo bez polityków poradzi sobie znacznie lepiej, efektywniej i korzystniej zarówno dla budżetu, jak i dla każdego górnika zatrudnionego w tej branży.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Nasze biedne Państwo w każdym aspekcie, od podszewki do końca nosa jest upolitycznione... Najłatwiej kradnie się rzeczy cudze, nasze, nienależące do nikogo... wszystko jest źle zarządzane, zaczynając od setek tysięcy normowanych nakrętek leżących na spągu w każdej kopalni, do procesów ''restrukturyzacji i naprawy''... Ja młody inżynier wchodzący powoli w świat górniczy, boję się myśleć co będzie za kilkadziesiąt lat. Nic tylko zrobić uprawnienia, certyfikat z języka + jakaś dodatkowa podyplomówka i fruuu za wielką wodę... Może tam ktoś doceni człowieka, chcącego naprawić świat!
a ja to zostawie bez komentarza :P Za to zdjęcie mi się podoba, nie wiem gdzie je robili ale.... tam nikt sekcji nie czyści?
Dzisiejsze zaplecze polityczne b. Pani Prezes doprowadziło KW do ruiny!!!!