Z okazji XX Jubileuszowej Międzynarodowej Wystawy "Węgiel i górnictwo 2013" w Kuźniecku (4-7 czerwca) Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie opublikował obszerne materiały dotyczące rosyjskiego górnictwa (Biuletyn Informacyjny Ambasady RP nr 5/2013. Opracowany przez Kamila Gregorczyka zwraca uwagę na nieporównywalną z żadnym innym krajem na świecie skalę posiadanych zasobów surowców naturalnych.
Dzięki ich eksploatacji Rosja w ostatnich latach odnotowywała nienotowane dotąd dochody. Wiąże się to ze wzrostem ich cen na światowych giełdach. Wystarczy tu wspomnieć, że jeszcze na początku tego tysiąclecia cena złota, którego Rosja jest jednym z czołowych producentów na świecie, wahała się w granicach 300 dolarów za uncję, a teraz jest blisko pięciokrotnie wyższa. Ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny, miedź i inne kopaliny, które Rosja eksploatuje, odnotowały w tym czasie również znaczące podwyżki cen. Wszystko to powoduje dalszy rozwój przemysłu wydobywczego na terenie Federacji Rosyjskiej. W materiale tym szczególną uwagę poświęcono zasobom i eksploatacji węgla kamiennego. Rosja należy do światowych producentów i eksporterów węgla.
Na terytorium FR
znajduje się 1/3 światowych zasobów węgla, z czego 1/5 należy do udokumentowanych. Blisko 70% z nich przypada na złoża węgla brunatnego. Zasoby te przy obecnym poziomie wydobycia powinny wystarczyć Rosji na ponad 400 lat. Ich szacunkowa prognoza wynosi ok. 4 bln t, co stanowi ok. 30% zasobów światowych. Regiony bogate w węgiel są niejako podstawą funkcjonowania dla całych miast, które niejednokrotnie nie powstałyby, gdyby nie zasoby węgla i możliwość pracy przy jego wydobyciu. Jednak nie zawsze wydobycie węgla w Rosji było opłacalne. Po rozpadzie ZSRR przeprowadzono restrukturyzację przemysłu węglowego. Praktycznie całe wydobycie węgla przeszło w ręce właścicieli grup finansowych, holdingów metalurgicznych i węglowo-energetycznych. Górnictwo z gałęzi przynoszącej straty i korzystające z dotacji państwowych przekształciło się w dochodową gałąź rosyjskiej gospodarki. O tym, jak ważną rolę odgrywa ta gałąź gospodarki, świadczy fakt, iż pod koniec stycznia 2012 r. premier Rosji Władimir Putin zatwierdził długoterminowy program rozwoju przemysłu węglowego w Rosji (80% zasobów węgla znajduje się na Syberii).
Program zakłada, że do 2030 r.
wydobycie węgla wzrośnie do 430 mln t i będzie ono prowadzone w 64 kopalniach, a poziom wydajności pracy (wydobycie węgla na pracownika) będzie pięć razy wyższy niż w 2010 r. r. ( 9 tys. t w stosunku do poziomu z 2010 r. czyli - 1,88 tys. t). W całym okresie realizacji programu zostanie wprowadzonych 505 mln t nowych i zmodernizowanych urządzeń do wydobywania węgla, a wycofanych zostanie 375 mln t parku maszynowego, przestarzałego i przynoszącego niezadowalające efekty w postaci niskiej wydajności wydobycia. Obecnie do największych zagłębi węglowych w Rosji należą: Zagłębie Kuźnieckie (Kuzbas), Kańsko-Aczyńskie i Peczorskie. Na wyczerpaniu są zasoby węgla na Uralu, złoża podmoskiewskie i Zagłębie Donieckie (wschodni Donbas). Po spadku wydobycia węgla na początku lat 90., od 1999 r. odnotowuje się wzrost wydobycia, aczkolwiek nie osiągnęło ono jeszcze poziomu z 1988 r. - w wysokości 425 mln t. W ciągu ostatnich 10 lat wydobycie węgla wzrosło o 25%. Jeszcze szybciej rosła przeróbka węgla, która w ciągu 10 lat wzrosła o 36%, w tym węgla koksującego o 12%, a energetycznego prawie dwukrotnie. Według danych Ministerstwa Energetyki FR wydobycie węgla osiągnęło w 2010 r. 323 mln t, co oznacza wzrost o 6,8% w stosunku do 2009 r. Rosja jest piątym eksporterem węgla na świecie. W 2010 r. wyeksportowała 115 mln t węgla, w tym 18 mln t stanowił węgiel koksujący. Wzrost wydobycia dotyczy zarówno wydobycia podziemnego, jak i w kopalniach odkrywkowych. Wydobycie węgla realizuje 231 przedsiębiorstw wydobywczych, w tym 138 kopalni odkrywkowych i 93 kopalnie podziemne. W Rosji działa 56 fabryk wzbogacania węgla o wydajności 145 mln t rocznie. Obecnie każda nowo uruchomiana kopalnia związana jest z jednoczesnym oddaniem do użytku zakładu wzbogacania węgla.
Rosyjskie górnictwo
w znaczącej części zaopatrywane jest w zagraniczny sprzęt i maszyny górnicze. Ważna pod tym względem rolę odgrywają też firmy z Polski. Od ponad 10 lat wszystkie kopalnie na rynku rosyjskim są prywatne i w związku z tym nie mają obowiązku ogłaszania przetargów, lecz - w praktyce - bardzo często to robią. Rosjanie przy wyborze sprzętu zwracają uwagę przede wszystkim na jakość. Cena odgrywa ważną rolę, ale istotniejsze są warunki płatności, warunki gwarancyjne oraz usługa serwisowa, czyli jednym słowem - kompleksowa oferta, w skład której powinny wchodzić takie rzeczy, jak: dostawa, montaże, nadzory, szkolenie fachowców oraz serwis i inne usługi remontowe gwarancyjne i pogwarancyjne.
Kompleksowość tych działań
powoduje, że dana spółka umacnia swoją pozycję na rynku. Dobrym przykładem polskiej firmy, która kompleksowo działa na rynku rosyjskim, jest Grupa Kopex, która aby sprostać oczekiwaniom rynku rosyjskiego postanowiła otworzyć w Rosji w 2010 r. polską spółkę - Kopex Sibir w Nowokuźniecku, w której posiada 100% udziałów, a poprzez którą buduje zaufanie rosyjskiego partnera biznesowego. Może ona szybko reagować na potrzeby klientów oraz oferować im serwis, a także bazę remontową. Wszystko to zaowocowało tym, iż obecnie Kopex jest rozpoznawalny na rynku jako marka godna zaufania, silny producent oraz dostawca wysokiej klasy maszyn i urządzeń, dzięki czemu skutecznie zwiększa swój udział w rynku, który obecnie sięga kilkunastu procent. W czasie kilkudziesięciu lat działalności na rynku rosyjskim Grupa Kopex dostarczyła ponad 130 kompleksów ścianowych. W okresie trzech ostatnich kwartałów 2012 r. dostarczyła 3 kompletne instalacje ścianowe nowej generacji, wykonane przez spółki Grupy Kopex.
WPHiI w Moskwie planuje zorganizowanie misji gospodarczej zainteresowanych firm z Polski. Chętne podmioty proszone są o bezpośredni kontakt. Szczegółowe informacje znaleźć można na stronach www.moskwa.tradae.gov.pl (e.mail: moscow@trade.gov.pl).
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Rzeczywiście biuletyn RP zawiera kilka istotnych błędów, a przecież prezentuje dane szeroko dostępne (choćby na stronie ministerstwa energetyki). Z drugiej strony sam wiem, że nawet najprostsza statystyka (liczba k, odkrywkowych i głębinowych) nie jest w Rosji wiarygodna - różne źródła podają różną liczbę zakładów wydobywczych, więc najbezpieczniej polegać na źródłach min. energetyki. Dziękuję panu Adamowi za odpowiedź! Pozdrawiam!
Luronowi dziękuję za uwagi dotyczące ilości rosyjskich kopalń w okresie do 2030 roku. Zapewne jest tak, jak Pan pisze, gdyż są to materiały oryginalne. Cyfry te podałem za Biuletynem Nr 5/2013(Maj 2013)- "Twój Rynek - Rossija" Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Amabasady RP w Moskwie, który dostępny jest również w internecie. Być może, że młodemu jego autorowi umknęły te wiadomosci. Przyznam się, że mnie też wydało się to mało prawdopodobne, ale powtórzyłem je mając zaufanie do źródła, z którego informacja ta pochodziła. Jeszcze raz dziękuję za sprostowanie. Pozdrawiam
Poprawka - miało być "Czyli wydobycie będzie prowadzone w 64 kopalniach głębinowych i 82 (!) odkrywkowych." Pozdrawiam!
Szkoda tylko że autor artykułu skupia się na górnictwie głębinowym, a ignoruje górnictwo odkrywkowe, a przecież większość węgla wydobywa się w Rosji tym sposobem. Zgodnie z planem rozwoju: "Программа предполагает, что к 2030 году добыча угля вырастет до 430 млн тонн и будет осуществляться на 82 разрезах и 64 шахтах" Czyli wydobycie będzie prowadzone w 64 kopalniach głębinowych i 84 (!) odkrywkowych. Druga sprawa - ilość kopalni. Na stronie ministerstwa jest napisane: "Добыча угля в 2012 года и осуществлялась 129 разрезами и 86 шахтами" - czyli 129 kopalni odkrywkowych i 86 głębinowych (choć pewnie ta statystyka jest nieprecyzyjna) Pozdrawiam!