Wiceminister Tomasz Tomczykiewicz zaproponował, aby zamknąć trwale nierentowne kopalnie węgla kamiennego. Wypowiedź ta pada z ust wysokiego rangą urzędnika państwowego i dlatego należy ją przyjąć również jako stanowisko rządu. Tym bardziej, że ani jego ministerialny zwierzchnik Janusz Piechociński, ani też sam premier nie odcięli się od tego stanowiska. Sytuacja ta napawa smutkiem nie z powodu propozycji zamykania kopalń, ale z powodu jej uzasadnienia.
Jest nim trwała nierentowność. Pozornie jest to logiczne. Po co utrzymywać podmiot, który nie przynosi zysku? Kto ma dopłacać do powstałego deficytu? Wypowiedź ta jednocześnie budzi zdziwienie. Dlaczego polityk wypowiada się na temat wydawałoby się niezależnych od niego podmiotów gospodarczych? Zrozumiałbym to, gdyby rady nadzorcze zaleciły podlegającym im zarządom rozpatrzyć takie decyzje, bo sytuacja jest przymusowa, konieczna, dramatyczna i temu podobna.
Takie zdanie może mieć były minister gospodarki Janusz Steinhoff, ale jest to zdanie cenionego fachowca, których akurat nam nie brakuje. Nie jest on jednak już urzędującym ministrem i jego rady mogą być traktowane tak samo, jak każdego innego obywatela. Ktoś jednak może powiedzieć: "hola, hola, minister Tomczykiewicz reprezentuje właściciela tych kopalń, którym jest Skarb Państwa. Jego funkcje wypełnia minister gospodarki, a minister Tomczykiewicz z upoważnienia swojego szefa ma właśnie takie kompetencje". To wszystko prawda, tylko po co są w takim razie zarządy Katowickiego Holdingu Węglowego i Kompanii Węglowej? Po co są ich rady nadzorcze, skoro wiceminister musi je zastępować poprzez ręczne nimi sterowanie? Wszystko to przypomina ponure czasy PRL, kiedy panowała równie doskonała "demokracja ludowa". Jeden z jej praktyków podobnie jak wspomniany wiceminister uzasadniał swoje decyzje: "Wy tu towarzysze martwicie się o demokrację, a ja wam powiadam, tak czy siak wygra Nowak".
Trwale nierentowny rząd
Politycy, mający na głowie trwały deficyt finansów publicznych państwa i trwały wzrost jego zadłużenia, za który odpowiadają, z dużo większą ostrożnością powinni zarzut ten stawiać innym. Otóż od 20 już lat rząd polski jest trwale nierentowny. Każdego roku jego zadłużenie w najlepszym przypadku wzrasta mniej więcej o 3 proc. Za rok bieżący ma być to około 3,5 proc., czyli o około 10 mld zł wzrasta jego zadłużenie budżetowe. Kto to pokrywa? Czy taki rząd może innych rozliczać z długów, które sam beztrosko tworzy? Jego obrońcy powiedzą, że łatwo stawiać takie zarzuty, kiedy sytuacja jest taka, a nie inna, a z próżnego - jak odkrył to już Władysław Gomułka - i Salomon nie naleje.
Pieniędzy brakuje na wszystko. Ludzie umierają bez lekarstw, bez prawa przyjęcia do szpitala, bo nie ma na to pieniędzy, a tu stawia się rządowi zarzuty, że tworzy deficyt, kiedy właśnie z jego pomocą ratuje się i tak dramatyczną sytuację w wielu dziedzinach naszego życia.Cała Unia Europejska stosuje tego rodzaju praktyki. My jesteśmy jeszcze daleko od tych, którzy na tej drodze zaszli najdalej, jak Grecja, Hiszpania, Portugalia, Irlandia, a ostatnio nawet maleńki Cypr. Rząd broniąc się w ten sposób, odpowie, że to demagogia. W ten sposób odpowiada również sam sobie w sprawie zamykania "trwale nierentownych" kopalń węgla kamiennego. Tu można postawić pytanie, czy polityk powinien posługiwać się łatwymi, prostymi, aby nie powiedzieć wręcz prymitywnymi argumentami, zaliczanymi do kategorii demagogicznych. Niech każdy z jego wyborców sam sobie odpowie na to pytanie. Przy tej okazji warto ostrzec polityków, że zanim komuś postawią zarzuty, niech najpierw sprawdzą, czy nie dotyczą one ich samych w znacznie większej skali.
Trwale rentowny rząd
Biorąc przykład z deficytów budżetowych wysoko rozwiniętych państw zachodu, można powiedzieć, że jest to wzór i przykład do naśladowania. Tymczasem gdzie indziej na świecie są inne priorytety. Szereg pozaeuropejskich państw wzięło sobie za punkt honor nie mieć długów, ale nadwyżki budżetowe. Po prostu mieć więcej dochodów niż wydatków. Niedoścignionym przykładem "trwale rentownego" rządu są Chiny. W ciągu ostatnich 34 lat (1978-2012) ich PKB (liczony na głowę mieszkańca) wzrósł prawie czterdziestokrotnie - od 230 dolarów do obecnych 9159! Dla porównania ten sam wskaźnik dla Polski wynosi 20 600 dolarów. Czyli jest już tylko o połowę większy niż chiński. Chińska nadwyżka budżetowa jest gigantyczna i wynosi rocznie ponad 200 mld dolarów, a sumarycznie waha się w granicach około 4 bln dolarów. Jest to rząd trwale rentowny, który krok po kroku będzie wykupywał dawne bogate, a obecnie zadłużone u niego kraje.
Nie wszystkim się to uśmiecha. Niektóre zaczęły jednak naśladować Chiny z tym samym lub bardzo podobnym skutkiem. Zrzeszyły się one w nieformalnej organizacji zwanej BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i Południowa Afryka). Spośród nich najwyższy wskaźnik PKB na osobę osiąga Rosja, wynosi on 17 700 dolarów z corocznym dodatnim saldem budżetowym w skali rzadko poniżej 5 proc. Podobnie zresztą jak i pozostałe kraje tego porozumienia. Wszystko to można znaleźć w statystykach i sprawozdaniach gospodarczych, zatem trwały rentowny rząd też może istnieć. Dobrze by było, aby nasze elity, zanim zabiorą się za zamykanie kolejnych kopalń węgla kamiennego, najpierw rozejrzały się trochę po świecie i usunęły swoją "trwałą nierentowność". Inaczej zostanie ona skonsumowana przez siły, które prawdopodobnie tej "trwałej rentowności" będą musiały nas nauczyć przysłowiowym już "ogniem i mieczem", wśród łez niewoli, poniżenia i upadku. Lekcja ta jest tym bardziej prawdopodobna, że była już przerabiana, a jak wiadomo, historia lubi się powtarzać.
Kopalnia jak państwo
Likwidacja każdego państwa jest dramatem. Zostają rozdarte tradycyjne powiązania, likwidowany jest dorobek kulturalny wielu pokoleń budujących to państwo. Podobnie jest z podziemną kopalnią węgla kamiennego. Dotąd zasadą było, że kopalnia jest likwidowana, kiedy wybrano złoże, dla którego ją zbudowano. Owszem, zamykano podziemne kopalnie, ale w sytuacji, kiedy ich właściciele porozumiewali się ze swoimi konkurentami, aby to uczynić. Nie musiało to być nawet na papierze. Wystarczyło, że właściciel danej kopalni odmawiał modernizacji wydobycia, przetwórstwa, zakupu nowoczesnych maszyn i sprzętu, kształcenia załogi i współpracy z krajowymi ośrodkami naukowymi. Uzasadnienie było proste. Brak kapitału na tego rodzaju restrukturyzację. Usłużni i dobrze opłaceni "specjaliści" wszystko to odpowiednio uzasadniali i sprawa likwidacji stawała się faktem dokonanym.
Tak likwidowano podziemną kopalnię barytu Stanisławów na Dolnym Śląsku. Złoża było dosyć. Eksploatacja prowadzona była w masywnym, litym górotworze, zasadniczo bez żadnych zagrożeń. Zabrakło tylko miliona złotych na miejscowy zakład flotacyjny, gdyż dowożenie samochodami niezwykle ciężkiej rudy do odległego o 30 km Boguszowa było nieopłacalne. Tego miliona złotych nikt nie chciał dać, a nawet pożyczyć. W ten sposób rynek barytu, przede wszystkim dla płuczki do głębokich otworów wiertniczych na terenie Polski, został oddany w ręce importerów tej kopaliny.
Kopalnia jak żywy człowiek
Podobny los czeka też kopalnie węgla kamiennego. Wszędzie się słyszy, że węgiel jest deficytowy. Koszty jego wydobycia są wyższe niż rynkowe ceny jego zbytu. Jeżeli tak jest, to co robi właściciel, aby temu zapobiec? Oczywiście chwyta się najprostszych rozwiązań. Zlikwidować.
Kopalnia ze swoimi skomplikowanymi oddziałami wszystkich branż, począwszy od utrzymania szybów, mechaników utrzymujących sprzęt w ruchu, oddziałów eksploatacyjnych, wentylacyjnych, odwodnieniowych, transportowych, przypomina skomplikowaną strukturę żywego człowieka. Owszem starzeje się on i umiera, ale po wypełnieniu swej misji dziejowej.
Każda wcześniejsza śmierć jest badana przez prokuratora z podejrzeniem, czy aby nie było to morderstwo. Za to przypada na ogół kara najwyższa. Jest to przedmiotem licznych rozpraw sądowych, odwołań, popisowych działań adwokatów i całej palestry sądowej. Proponuję ten styl, system i metodę zastosować do procedury likwidacji kopalń. Oskarżonymi mają być ci, którzy składają takie wiążące i skutkujące wykonaniem propozycje. Trzeba im zadać pytanie, co zrobili, aby tego uniknąć. Czy mają właściwe kompetencje zawodowe? Czy mają oni oceny przynajmniej trzech niezależnych ekspertów? Czy nie został w tej sprawie zawiązany spisek na szkodę kopalni, państwa i społeczeństwa? Wszyscy powiedzą: "tak, tak to może powinno tak być, ale to jest bezprawne! Tego prawo nie przewiduje! To samowola!" Owszem, samowola, która dozwolona jest w propozycjach zmiany tego fatalnego Prawa geologicznego i górniczego, aby przyjęło ono takie właśnie zapisy dotyczące likwidacji podziemnych kopalń. Wtedy minister, wiceminister i każdy inny urzędnik państwowy, zanim powie coś takiego, najpierw sto razy zastanowi się czy było warto to robić.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Ładny artykuł. Brawo TG.
Skoro mowa o likwidacji kopalń to jakie to kopalnie idą do odstrzału?
drodzy Ślązacy i mieszkańcy Śląska zjednoczmy się razem w siłę i przegońmy tą całą Platformę Obywatelską z naszego regionu niech sobie likwidują nierentowne zakłady w Warszawie a nie u nas. Ta cała PO na Śląsku już powoli pada przegrali wybory w Bytomiu, Rybniku, Siemianowicach Śląskich i teraz biorą się za Rude Śląską bo im przeszkadzają Kopalnie które w tym mieście są i dają miejsca pracy w naszym regionie. Poco nam tacy przedstawiciele którzy likwidują górnictwo i zwiększają bezrobocie. Na bruk z nimi !!! Poco nam tacy radni i posłowie którzy nie bronią własnego regionu tylko zajmują się układami w gminach. Nie wiem kto wybrał za posłankę panią Danutę Pietraszewską która miesza się w układy w Rudzie Śląskiej i Gminie Gierałtowice i chce doprowadzić do zamknięcia kopalń zamiast je chronić i dbać,widać PO lubi układy.
penie ministrze zlikwiduj pan najpierw korupcje w waszej PO na Śląsku bo jak pan wie w samorządach terytorialnych i gminnych są układy z waszymi posłami i radnymi, przykładowo weź się pan do porządku za Gminę Gierałtowice gdzie otwierałeś pan z hukiem wiele inwestycji, które szkodzą Kopalnią które tam fedrują. Ta gmina nic nie robi żeby pomóc mieszkańcom tylko zajmują się tym żeby im było lepiej a jak są jakieś problemy to zwalają na kopalnie że to one są winne temu co się złego dzieje w gminie.
Mam taką propozycję dla rządu. Niech sobie od pyska odciągną trochę kasy z wypłaty i nie będziemy utrzymywać nierobów z Wiejskie.