Gdy rozum śpi, budzą się demony

Lubin na Dolnym Śląsku znany jest dzięki znajdującej się tu jednej z czołowych górniczych firm świata w wydobyciu rud miedzi i odzyskiwaniu tego metalu, jakim jest KGHM Polska Miedź SA. W produkcji srebra firma ta zajmuje pierwsze miejsce na świecie. Sporządzone ostatnio międzynarodowe raporty dotyczące jej działalności są wielce pozytywne. Przewidują one w przybliżeniu dalsze istnienie górniczo - hutniczego koncernu z zyskami na podobnym poziomie przez blisko dalsze pół wieku.

Ten wstęp do tego co dzieje się w sprawie węgla brunatnego, a ostatnio poszerzonej wersji o sprzeciw dla eksploatacji węgla kamiennego w Polsce, nie jest bez znaczenia. Gwarancje utrzymania poziomu życia na stosunkowo wysokim poziomie w tym regionie przez kolejne pół wieku, tworzą postawy lekceważące w stosunku do innych branż górniczych, a przede wszystkim do obu węglowych nośników energii. Wprawdzie KGHM oficjalnie i otwarcie nie uczestniczy nawet w tej społecznej debacie, ale wiadomo, że też nie zaprzecza jej ustaleniom. Jest to rzecz znamienna, gdyż kombinat ten zatrudnia tysiące inżynierów, specjalistów i naukowców, którzy codziennie uczestniczą w pracach zawodowych, społecznych i samorządowych regionu. Panująca tu niechęć, a nawet nienawiść do wszelkich paliw kopalnych ma swoje uzasadnienie ekologiczne, zdrowotne, a nawet ekonomiczne i międzynarodowe.

Wyraz temu dało ostatnio lutowe seminarium Stowarzyszenia "Stop Odkrywce", jakie miało miejsce na terenie tej gminy w miejscowości Osiek. Jego tematem były "Szanse i bariery dla zielonej energetyki w 2013 roku na tle długofalowych wyzwań cywilizacji energetyki kopalnej". Wzięli w niej udział przedstawiciele samorządu w osobach wójtów i burmistrzów oraz przewodniczących rad gmin "zagrożonych" planami budowy odkrywkowych kopalni węgla brunatnego. Seminarium zostało zorganizowane z inicjatywy znanej działaczki na rzecz tego rodzaju postanowień w skali krajowej w osobie Ireny Rogowskiej - wójta gminy Lubin.

Dekarbonizacja
Głównym moderatorem tej imprezy był Radosław Gawlik prezes Stowarzyszenia Ekologicznego "Eko - Unia". W oparciu o ten materiał uczestnicy debaty ustosunkowali się do przyszłości europejskiej polityki energetyczno - klimatycznej, przedstawionej przez Komisję Europejską w dokumencie z 2011 roku pt. "Plan działań prowadzących do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną w 2050 roku i jej głównego celu jakim jest osiągnięcie redukcji emisji CO2 o 80 - 95 procent do 2050 roku".

Wskazywano też na korzyści z dekarbonizacji gospodarki UE. Jej warunkiem ma być uniezależnienie się od importu surowców energetycznych spoza Unii. W wyniku tego mają powstać oszczędności rzędu 175 - 320 miliardów euro rocznie! Dodatkowo ma powstać około 1,5 miliona nowych miejsc pracy do 2020 roku. Tych "argumentów" przytoczono tu znacznie jeszcze więcej. Ale chyba to wystarczy, aby zorientować się, że osiągniecie tych wszystkich celów pozbawia Polskę własnych tanich źródeł energii pochodzącej ze spalania węgla. Zamiast z węgla energię tę mamy otrzymać z odnawialnych źródeł energii (OZE). Nikogo z tych seminarzystów nie interesuje fakt, że OZE jest blisko trzy krotnie droższe od energii pochodzącej z węgla. Dają oni do zrozumienia, że to nie ich problem. Oni mają się dobrze i ich na to stać. Jeżeli reszty kraju nie stać na takie ekstrawagancje, to niech ta reszta sama się martwi o siebie. W najgorszym przypadku będzie zmuszona przeczekać zimę bez ogrzewania i po ciemku. To jednak nie jest zmartwieniem dyskutantów i uczestników tego gremium.

Kryzys energetyczny?
Pan prezes Gawlik zasygnalizował też, że obecne tempo zużycia zasobów surowców energetycznych i wzrostu gospodarek jest nie do utrzymania. Świat w ciągu kilku - kilkunastu lat czeka kolejny kryzys finansowy wywołany brakiem nieodnawialnych zasobów głównie ropy naftowej. W jakiejś formie próbą przeciwdziałania temu, choć niewystarczającą są wyżej wspomniane propozycje UE (Road map 2050). Z tego wniosek, że powinniśmy jak najszybciej uniezależnić się od paliw kopalnych.

Referent zaprezentował kolejną swoją propozycję którą warto zacytować. "Zmiana PEP (Polityki Energetycznej Polski) już mniej oficjalnie, zakulisowo wynika z faktu, że węgiel zasobów głownie brunatny jako podstawowe paliwo w Polsce się kończy i plany nowych odkrywkowych kopalni oraz elektrowni są w obecnej sytuacji zupełnie nie do przyjęcia także ze względu na nasilające się protesty społeczne oraz gigantyczne, choć skrzętnie ukrywane koszty zewnętrzne, które w przypadku węgla brunatnego i kamiennego łącznie są na poziomie 30 miliardów złotych rocznie!".

Zmianę w podejściu do PEP ma ilustrować kilka znaczących decyzji inwestycyjnych na przykład o zamianie bloków węglowych na gazowe. Uczestnicy seminarium stwierdzili, że rząd RP wciąż dryfuje w kluczowych dla naszego kraju zagadnieniach dotyczących polityki energetycznej - być może nie chce się narażać ciągle jeszcze potężnemu lobby węglowemu.

W Polsce jest wolność słowa i każdy może, jakie tylko chce opinie wyrażać, upowszechniać, prezentować i propagować. To nie jest karalne. Nie wszystko jednak, co jest niekaralne nadaje się do tego celu. Dotyczy to też wyżej wspomnianego wystąpienia prezesa "Eko - Unia ". Otóż, o kryzysie surowcowym i wyczerpaniu zasobów pół wieku temu mówili uczeni z całego świata, którzy ogłosili to w znanym Raporcie Rzymskim. Według jego prognoz ich eksploatacja już dawno miała wyczerpać posiadane przez ludzkość zasoby. Jakoś jednak do tego nie doszło. O tym, że ma zabraknąć ropy naftowej nie bardzo można uwierzyć, w świetle choćby ostatnich jej odkryć na Morzu Śródziemnym. Pod względem zasobów basen ten ma dorównywać Zatoce Perskiej. I jak tu wierzyć w wyczerpywanie się zasobów, kiedy w wyniku tych odkryć prognozy przewidują, że jej cena ulegnie obniżeniu. W jeszcze większej skali dotyczy to zasobów gazu ziemnego. Brak wiedzy na ten temat jest powszechny, dlatego nie ma się co dziwić, że nawet intelektualna i polityczna elita samorządowa powiela teorie, informacje i prognozy nie wiele mające wspólnego z rzeczywistością.

Apel o likwidację sektora węglowego
W relacji z seminarium zamieszczonej na stronach internetowych tej organizacji całą akcje podsumowano następująco: "Władze naszego kraju w ocenie seminarzystów muszą w końcu przyjąć do wiadomości, że prowadzenie krótkowzrocznej polityki utrzymywania przy życiu sektora węglowego bez oglądania się na wielowymiarowe koszty i społeczne protesty w dłuższym okresie skazane jest na porażkę bowiem trend cywilizacyjny zmierza w zupełnie innym kierunku."

Czytając tego typu deklaracje ręce opadają. Co to znaczy "władze naszego kraju... muszą przyjąć do wiadomości"? Kim są samorządowcy legnicko - lubińscy, że odważają się grozić rządowi RP? Co zrobią, jak nie przyjmie on tego do wiadomości? Czy ogłoszą secesję? Czy dokonają zamachu stanu? Wydaje się, że przekonanie niektórych ludzi, co do własnej nieomylności i racji po prostu odbiera im rozum.

Skąd autorzy tej deklaracji wiedzą w jakim kierunku zmierza trend cywilizacyjny. Chyba nie za bardzo interesują się oni tym co siedzieć na świecie, bo akurat w tej sprawie jest jakby odwrotnie niż oni piszą. Oto znacząco ponad połowa wydobywanego węgla na świecie spalana jest w Chinach i w Indiach, które zamierzają jeszcze więcej spalać węgla kamiennego i brunatnego. Ponieważ ich własne kolosalne wydobycie już nie wystarcza im do rozwoju cywilizacyjnego, muszą oni paliwo to importować z takich krajów jak USA, Australia, Indonezja, Mongolia i Rosja. Jednocześnie kraje te od wielu lat osiągają najwyższy wzrost PKB na świecie. To w rezultacie, jaki jest ten "trend cywilizacyjny"? Europejskiego zwijania gospodarki węglowej i coraz niższego PKB, czy też odwrotnie.

Sam apel do rządu o likwidację sektora węglowego jest skrajnym i nieodpowiedzialnym wystąpieniem ludzi, którzy nie wiedzą lub nie chcą wiedzieć, co dzieje się na świecie. Czy zastanowili się oni, nad tym że energetyka węglowa daje 90 procent energii krajowej. Jej wyłączenie to likwidacja największych krajowych zakładów pracy nie tylko wspomnianych kopalń i elektrowni, ale hut, elektrociepłowni, kolei, górnictwa innych branż jak choćby rud miedzi, na ich własnym terenie. To wielomilionowe bezrobocie, którego zakres znacząco przekroczy wskaźnik 50 procent w skali kraju. Czy tego właśnie chcą samorządowcy Lubina, Legnicy i Głogowa?

Potrzeba edukacji
Zakładając, że wszystkie te samorządowe nieporozumienia wynikają nie ze złej woli, ale z braku rzetelnej wiedzy, zachodzi potrzeba rzetelnej i powszechnej edukacji surowcowej, energetycznej, górniczej i cywilizacyjnej nie tylko w ciasnym ujęciu przepisów i norm UE, ale też tego wszystkiego co dzieje się w kraju i na całym świecie. Bardzo poważne zaniedbania w tej materii rodzą tak kuriozalne ustalenia, jakich dokonali wspomniani samorządowcy. Czas przypomnieć, że kiedy rozum śpi budzą się demony.

Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.