Zasoby bilansowe metanu w kopalniach Kompanii Węglowej są szacowane na prawie 11 mld m sześc. W ubiegłym roku ujęto na powierzchnię 75,4 mln m sześc. tego gazu. W 2015 r. ta ilość ma zostać podwojona.
Dążenie do zwiększania ilości ujmowanego węglowodoru łączy się z przewidywaniami wzrostu jego wydzielania głównie z powodu rosnącej metanośności pokładów, wraz z coraz większą głębokością ich zalegania oraz postępującą koncentracją wydobycia. Oto o ile w roku 2011 metanonośność bezwzględna kopalń spółki wynosiła 342 mln m sześc., to prognozowana w roku 2017 ma już sięgać 840 mln m sześc.
Odmetanowanie jest w kopalniach KW traktowane przede wszystkim jako warunek bezpiecznego prowadzenia robót górniczych, a zatem zapewnienia składu atmosfery kopalnianej zgodnego z obowiązującymi przepisami. Obok wentylacyjnego rozrzedzania metanu do bezpiecznych koncentracji, głównymi metodami likwidacji tego zagrożenia są lokalne i dominujące centralne ujmowanie tego groźnego dla górników gazu z odprowadzaniem na powierzchnię. Ta druga jest stosowana w ośmiu kopalniach spółki. Stacje z takim przeznaczeniem posiadają Bielszowice, Brzeszcze, Halemba-Wirek, Jankowice, Marcel, Sośnica-Makoszowy, Knurów-Szczygłowice i Chwałowice. Jest to wprawdzie najskuteczniejsza, ale jednocześnie najdroższa metoda profilaktyki metanowej. Planowana eksploatacja nowych, silnie metanowych części pokładów dyktuje konieczność jej intensyfikacji.
Inwestycyjna ekspansja
- O ile w 2003 roku efektywność odmetanowania wynosiła w spółce 15 procent, to w roku ubiegłym sięgnęła już 25 procent. Ale nasza firma ma program planowanych po 2018 rok inwestycji w infrastrukturę, związaną z odmetanowaniem na powierzchnię. W harmonogramie budowy, rozbudowy i modernizacji stacji odmetanowania ich największe nasilenie wypadnie w najbliższych dwóch latach. Rezultatem tych przedsięwzięć ma być dalsze zwiększanie odmetanowania na powierzchnię, do poziomu 150 milionów metrów sześciennych w 2020 roku - informuje Ireneusz Stanecki, dyrektor Biura Inwestycji w Kompanii Węglowej.
Za trzy lata prawie jedna trzecia gazu, ujętego odmetanowaniem z wyprowadzeniem na powierzchnię, będzie w tej górniczej firmie zagospodarowana. Zostanie zużyta mniej więcej po połowie na potrzeby własne oraz sprzedana zewnętrznym odbiorcom. Tak więc ilość metanu zagospodarowanego w instalacjach własnych wzrośnie na przestrzeni lat 2011-2015 aż 4,5-krotnie, czyli z poziomu 17,6 do 79,6 mln m sześc. rocznie. To własne wykorzystanie ma mieć w spółce prymat, niemniej nadal będzie utrzymywana sprzedaż gazu zewnętrznym konsumentom. Górnicza firma zawarła w tej sprawie umowy m.in. z Energetyką Dwory, Nadwiślańską Spółką Energetyczną oraz ze związanymi z Kompanią kapitałowo podmiotami zależnymi.
Klimatyzacja dla czterech kopalń
Głównym przeznaczeniem w przypadku wykorzystania własnego jest skojarzona produkcja ciepła i prądu. O ile w tym roku planuje się wytworzyć z metanu niespełna 30 tys. MWh energii elektrycznej, to w roku 2020 jej produkcja ma już sięgnąć 160 tys. MWh. W przypadku ciepła miałaby ona za osiem lat dojść do 1,2 mln MWh. Docelowo, obok ciepła i prądu, ma to być również wytwarzanie chłodu w instalacjach trigeneracji. W Kompanii są bowiem planowane inwestycje w centralne klimatyzacje. Począwszy od przyszłego roku, mają być one budowane w ruchu Sośnica kopalni Sośnica-Makoszowy, następnie w obu ruchach kopalni Knurów-Szczygłowice oraz w marklowickiej części kopalni Marcel.
To dążenie do jak najpełniejszego wykorzystania metanu rozciąga się również na metan zawarty w powietrzu wentylacyjnym kopalń. Kompania Węglowa utworzyła z Instytutem Inżynierii Chemicznej PAN konsorcjum w zakresie prowadzenia prac rozwojowych, dotyczących technologii jego spalania. Ale spółka jest również zaangażowana w inne projekty badawcze, związane z odmetanowaniem i ekologią.
- Gospodarcze wykorzystanie metanu pozwala na uzyskanie energii dla własnych potrzeb, kompensuje koszty ponoszone na prowadzenie koniecznego procesu odmetanowania, a także - redukując emisję gazów cieplarnianych oraz sprzyjając oszczędności paliw kopalnych - jest działaniem proekologicznym - konstatuje Ireneusz Stanecki.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
