Jak zapobiegać wypadkom i ograniczać ich liczbę? To pytanie zadają sobie we wszystkich górnictwach na całym świecie. Jednak, czy istnieje na nie jednoznaczna odpowiedź?
Prawdopodobnie nie, ale są takie metody i sposoby wykonywania pracy, które zabezpieczają pracowników przed wypadkami.
Uniknięcie wypadków czy chociażby obniżenie ich liczby, to są duże oszczędności nie tylko dla zakładu pracy, ale także dla całego społeczeństwa.
Zapobieganie wypadkom należy rozpocząć od:
1. Prawidłowego szkolenia pracowników - zaczynając od szkolenia wstępnego, poprzez okresowe, następnie związanych ze zmianą stanowiska pracy lub ze wprowadzeniem nowych technologii czy urządzeń;
2. Wyposażenia pracowników w odpowiedni sprzęt ochrony osobistej i to w odpowiedniej ilość;
3. Wyposażenia pracowników w odpowiednie narzędzia pracy;
4. Wyposażenia w odpowiednie zabezpieczenia i sprzęt zabezpieczający;
5. Przygotowania i dostarczenia załodze instrukcji obsługi;
6. Przygotowania i dostarczenia załodze instrukcji wykonania niekonwencjonalnych zadań;
7. Odpowiedniego doboru maszyn i urządzeń do wykonania różnych zadań;
8. Prawidłowego zainstalowania maszyn i urządzeń;
9. Prawidłowej obsługi urządzeń i maszyn;
10. Przeprowadzanie obserwacji pracy pod kątem prawidłowego jej wykonywania.
Obserwacja bezpiecznego wykonywania pracy jest jedną z metod stosowanych w Australii w procesie zapobiegania niebezpiecznych zdarzeń. I jak pokazuje doświadczenie, jej użycie prowadzi do poprawy bezpieczeństwa i obniżenia liczby wypadków.
Jest ona wykonywana wyrywkowo dla różnych stanowisk pracy. Każdy przedstawiciel dozoru jest zobowiązany do wykonania minimum dwóch obserwacji w ciągu tygodnia. Polega ona na zorganizowaniu zespołu ludzi - minimum dwuosobowego - do przeprowadzenia obserwacji pracy, wybrania stanowiska pracy, które będzie temu procesowi poddane i grupy pracowników wykonujących zadanie. Następnie przystępuje się do obserwowania całego cyklu pracy, np. wiercenia otworów strzałowych, zakładania ładunków wybuchowych i ich odpalenia, urabianie przodka kombajnem i ustawianie odrzwi obudowy stalowej itp.
Zakończenie obserwacji cyklu finalizuje ogólna dyskusja z pracownikami zatrudnionymi przy tej pracy. W jej trakcie są oni pytani o to, która czynność - według nich - była wykonywana w sposób nieprawidłowy lub niebezpieczny, a która mogłaby być wykonane w sposób bezpieczny. Pracownicy są również informowani przez obserwatorów, co wykonywali w sposób nieprawidłowy i czego oni nie zauważyli. Nie tylko niedociągnięcia są na tapecie. Pracowników chwali się za to, co dobrze i bezpiecznie wykonali.
Chodzi bowiem o to, żeby pracowników zmobilizować do zobowiązania się, że będą wykonywali prace w sposób bezpieczny i zgodnie z instrukcjami. Na zakończenie dziękuje się im za współpracę.
Na co należy zwrócić uwagę podczas wykonywania obserwacji bezpiecznego wykonywania pracy?
Oto kilka porad:
Po pierwsze - na niebezpieczne postępowanie (działanie) lub niezgodne z przepisami praktyki oraz na wyposażenie i prawidłowe używanie sprzętu ochrony osobistej - okulary ochronne, rękawice, ochronniki uszu itp. Po drugie - na stan miejsca pracy, np. czy nie ma zbędnych urządzeń i materiałów, czy nie są one porozrzucane, czy węże nie leżą na drodze transportu itp., a także na stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi. Po trzecie - na współpracę pracowników podczas wykonywania zadania i ich pozycje, czy np. nie stoją oni pod niezabezpieczonym stropem lub w pobliżu nieoberwanego ociosu itp.
Po co wykonuje się obserwację bezpiecznego wykonywania pracy? Przyczyn jest wiele. Oto one:
1. Wyeliminowanie niebezpiecznych czynności.
2. Popieranie bezpiecznych metod pracy.
3. Rozwijanie lepszych stosunków między przełożonymi a podwładnymi.
4. Zwiększenie zainteresowania bezpieczeństwem w zakładzie pracy i na każdym stanowisku pracy.
5. Lepsze zrozumienie zagadnień bezpieczeństwa.
6. Zmuszenie osób nadzoru do spędzenia więcej czasu na różnych stanowiskach pracy wraz z załogą.
7. Rozwijanie wśród dozoru umiejętności kierowania załogą i umiejętności porozumiewania się z pracownikami.
8. Zachęcenie i ośmielenie załogi do samodzielnego myślenia i wzajemnego przekazywania dobrych metod pracy.
9. Zachęcenie i poparcie załogi do stosowania bezpiecznych metod pracy przy wykonywaniu każdego zadania i czynności.
10. Ustalenie standardów we wzajemnym komunikowaniu się wewnątrz załogi oraz między załogą a dozorem.
11. Pokazanie załodze, że osoby dozoru poważnie podchodzą do wszystkich spraw dotyczących bezpieczeństwa i są gotowi zatrzymać pracę w przypadku jej wykonywania w sposób niebezpieczny czy niezgodny z instrukcjami i przepisami.
12. Unaocznienie załodze, że dozór jest prawdziwie zainteresowany bezpieczeństwem każdego z pracowników.
Przed przystąpieniem do obserwacji bezpiecznego wykonywania pracy, należy o tym powiadomić załogę. Dobrą praktyką jest, aby w ten proces został włączony przedstawiciel załogi.
W przypadku zauważenia nieprawidłowości w wykonywaniu czynności należy o tym poinformować załogę, a nawet zatrzymać prace i przedyskutować zaistniałą sytuacje z górnikami.
W żadnym jednak wypadku przy stwierdzeniu, że nie są przestrzegane przepisy, nie należy wyciągać sankcji karnych w stosunku do pracowników wykonujących pracę. A to dlatego, że metoda ta ma na celu zwiększenie zaufania do przełożonych, a także wspólną eliminację niebezpiecznych metod pracy oraz podnoszenie świadomości rozumienia bezpieczeństwa, a nie ma na celu szukania winnych.
Po zakończeniu obserwacji pracy wypełnia się specjalnie formularze, zaznaczając w nich, które czynności wykonane były nieprawidłowo i ile ich było, ogólną liczbę zaobserwowanych czynności, stan sprzętu, maszyn, narzędzi i sprzętu ochrony osobistej.
Na podstawie tych dokumentów dział bezpieczeństwa pracy może przeanalizować zaobserwowane nieprawidłowości.
Wykonanie obserwacji pracy przez przedstawiciela dozoru i pracownika fizycznego sprawia, że pracownik fizyczny wprowadza korekty do prac swoich kolegów, poprawia ich błędy i współpracuje z przełożonymi. Tym samym przyczynia się do eliminacji lub przynajmniej do obniżania liczby wypadków.
Przy pisaniu tego tekstu autor korzystał z materiałów i doświadczeń kopalni Crinum należącej do kompani BHP Billiton - Australia oraz z własnych doświadczeń jako górnika polskich i australijskich kopalń.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
