24 października 2012 roku mija 40. rocznica śmierci profesora Bolesława Krupińskiego, jednego z najwybitniejszych ludzi górnictwa, inicjatora i założyciela Głównego Instytutu Górnictwa, a także współtwórcy i wieloletniego prezydenta organizacji Światowy Kongres Górniczy.
Pamięci Profesora, w rocznicę Jego śmierci poświęcono, zorganizowane w GIG, okolicznościowe seminarium.
To okazja do przypomnienia życia i dorobku naukowca, którego nazwisko nosi kopalnia Jastrzębskiej Spółki Węglowej.
Bolesław Krupiński urodził się 15 marca 1893 roku na Wołyniu. Po ukończeniu w 1911 roku gimnazjum podjął studia w elitarnym Instytucie Górniczym w Petersburgu, a w 1914 roku jako student rozpoczął praktykę górniczą w Zagłębiu Dąbrowskim w Sosnowcu-Niwce, w ówczesnej kopalni węgla kamiennego Jerzy należącej do francuskiego Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich.
Po zakończeniu I wojny światowej w 1919 roku kontynuuje studia górnicze w nowo powstałej Akademii Górniczej w Krakowie. Przerywa je jednak i podejmuje stałą pracę w kopalni, gdzie w ciągu czterech lat przechodzi wszystkie szczeble pracy górniczej od ładowacza, strzałowego, nadgórnika do sztygara.
W kopalniach francuskich
Studia kończy w 1923 roku z wyróżnieniem cały czas pracując w kopalni. Uważany w Towarzystwie za jednego z najzdolniejszych młodych inżynierów górniczych w kopalniach francuskich zapoznaje się z organizacją, zarządzaniem i zasadami eksploatacji
Pod koniec 1929 roku awansuje i zostaje głównym inżynierem w Towarzystwie Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich. Podlegają mu nie tylko kopalnie w Niwce, ale także kopalnie Klimontów i Mortimer. Zdobywa wówczas wielkie doświadczenie, szczególnie w zakresie eksploatacji pokładów grubych, zwalczania pożarów oraz innych problemów górniczych i geologicznych. W uznaniu jego wielkiej, praktycznej wiedzy górniczej zostaje powołany do składu pierwszej Państwowej Rady Geologicznej.
Naczelny Rybnickiego Gwarectwa
W 1934 roku odchodzi z pracy w zarządzie Towarzystwa, nie zgadzając się z decyzją francuskich właścicieli o zamknięciu kopalni Klimontów, w czasie światowego kryzysu gospodarczego 1929 - 1934. Podejmuje pracę w Rybnickim Gwarectwie, początkowo na stanowisku dyrektora dużej kopalni Rymer, a następnie awansuje na stanowisko naczelnego dyrektora wszystkich kopalń tego Gwarectwa. Jest nim aż do wybuchu II wojny światowej.
Więzień kacetu Buchenwald
Aresztowany przez gestapo i więziony w hitlerowskich więzieniach w Rybniku, Raciborzu i Rawiczu, cudem przeżywa marsz więźniów z Weimaru do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. W 1941 roku zostaje zwolniony z obozu dzięki staraniom wielu przyjaciół ze Śląska i przedostaje się do rodziny w Warszawie.
Tam podejmuje pracę w legalnie działającej firmie "Torf", która była przykrywką dla konspiracyjnej działalności wybitnych polskich inżynierów górniczych i ekonomistów.
Reanimator powojennego górnictwa
W 1945 roku, już w styczniu wraz z grupą dawnych współpracowników znalazł się na Śląsku. 24 lutego 1945 roku, rząd powołał podległy ministrowi przemysłu i handlu Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego. Stanowisko naczelnego dyrektora technicznego powierzono Bolesławowi Krupińskiemu. Swoim wielkim zaangażowaniem w pracy porwał wielu inżynierów górniczych i innych ludzi do bezprzykładnej odbudowy i rozbudowy przemysłu węglowego, będąc przekonanym, że pracuje dla Polski i dla jej najistotniejszych interesów.
Bolesław Krupiński organizuje uruchomienie kopalń, transport węgla, w tym pierwsze eksportowe wysyłki. Uruchomia fabryki maszyn, zakłady remontowe, biura projektów.
Z jego inicjatywy w kwietniu 1945 roku powstaje Instytut Naukowo-Badawczy Przemysłu Węglowego, dzisiejszy Główny Instytut Górnictwa, w którym to Profesor przez 16 lat pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej.
Aktywny górnik naukowiec
Przedstawiając pierwsze powojenne lata działalności Bolesława Krupińskiego należy także podkreślić Jego aktywność na polu naukowym. W 1946 roku habilituje się na Wydziale Górniczym AGH pracą. "Główne linie rozwojowe górnictwa węglowego w Polsce".
W 1952 roku uzyskuje tytuł profesora zwyczajnego. W tym roku rozpoczyna także wykłady na Akademii Górniczo-Hutniczej i tworzy Katedrę Organizacji i Ekonomiki Górnictwa, którą kieruje najpierw jako docent, a później jako profesor.
W 1952 roku, po utworzeniu Polskiej Akademii Nauk, włącza się aktywnie do jej prac jako zastępca przewodniczącego Komitetu Górnictwa PAN. W 1961 roku zostaje wybrany na członka korespondenta PAN, a w 1968 roku w wieku 75 lat Profesor Krupiński otrzymuje tytuł doktora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, w uznaniu szczególnych zasług dla rozwoju górnictwa polskiego, nauki i gospodarki narodowej.
Kreator rozwoju górnictwa
Wielkie są zasługi profesora Krupińskiego na rzecz powstania i rozwoju Legnicko-Głogowskiego Zagłębia Miedziowego, Rybnickiego Okręgu Węglowego oraz rozwoju innych rodzajów górnictwa w Polsce.
Sam Profesor tak mówił o polskim górnictwie:
"Górnictwo wszystkim kojarzy się przede wszystkim z węglem, bo tego surowca mamy najwięcej. Ale to bynajmniej nie wyczerpuje długiej listy eksploatowanych i rozpoznawanych surowców. Proszę spojrzeć na mapę bogactw mineralnych Polski! Oprócz złóż węgla kamiennego i brunatnego - rudy metali, surowce chemiczne (siarka, sól potasowa), nafta - naturalnie mamy jej bardzo mało, więcej natomiast gazu ziemnego - surowce budowlane, wreszcie wody mineralne".
W 1956 roku z Jego inicjatywy powstaje Państwowa Rada Górnictwa, będąca organem sprawującym nadzór na rozwojem i funkcjonowaniem wszystkich rodzajów górnictwa surowców mineralnych w Polsce. Przewodniczy jej przez 16 lat, aż do śmierci. Profesor Bolesław Krupiński nigdy nie został członkiem żadnej partii, był cenionym fachowcem z własnymi poglądami.
Na forum międzynarodowym
Osobny rozdział w życiu profesora Krupińskiego stanowi jego działalność na forum międzynarodowym. Przez wiele lat kierował pracami Komitetu Węglowego Europejskiej Komisji Gospodarczej powołana przez ONZ w Genewie. To Jego osobiste kontakty międzynarodowe sprawiły, że w 1958 udało się także powołać Międzynarodowy Komitet Organizacyjny Światowego Kongresu Górniczego, którego był prezydentem do śmierci w 1972 roku. W tym też roku odbył się I Światowy Kongres Górniczy w Warszawie.
W Alei Zasłużonych
Profesor Bolesław Krupiński zmarł w 24 października 1972 roku w Warszawie. 30 października 1972 roku pochowano Go na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach w Warszawie. Spoczął w Alei Zasłużonych. Żegnały go liczne delegacje górnicze z całej Polski, a także reprezentanci światowego górnictwa...
Bogaty dorobek naukowy
Oto najważniejsze z prac naukowych Profesora:
● Analiza eksploatacji filaru ochronnego pod miastem. Kraków, 1955.
● Budowa kopalń w górnictwie polskim. Kraków, 1957.
● Niektóre wytyczne w zakresie projektowania dla potanienia i przyspieszenia budowy kopalń. Kraków, 1956.
● Zasady projektowania kopalń, cz.1. Metody projektowania.
● Projektowanie wyrobisk. Projektowanie transportu.
● Projektowanie przewietrzania. Katowice, 1957.
● Zasady projektowania kopalń, cz.2. Zasoby. Optymalna wielkość kopalni. Struktura kopalni. Lokalizacja kopalni. Tok projektowania kopalni. Łódź - Kraków, 1958.
● Zasady projektowania kopalń, cz.3. Projektowanie eksploatacji pod obiektami. Katowice, 1958.
● Przepisy technicznej eksploatacji kopalń rud i surowców mineralnych. Katowice, 1959.
● Eksploatacja na znacznych głębokościach. Kraków, 1963.
● Ogólne zasady projektowania modelu kopalni w warunkach różnych zagrożeń górniczych. Katowice, 1963.
● Prace naukowo-badawcze w legnicko-głogowskim okręgu miedziowym. Kraków, 1965.
● Budowa wielkich kombinatów górniczych w Polsce. Kraków, 1967...
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
