CSR - Corporate Social Responsibility, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu, to koncepcja, w myśl której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami społecznymi i instytucjami. Od niedawna o CSR coraz głośniej także w górnictwie. 1 czerwca, po przejściu skomplikowanego audytu, deklarację przystąpienia do "Koalicji odpowiedzialnego biznesu" podpisały trzy spółki górnicze: Kompania Węglowa, Katowicki Holding Węglowy i Jastrzębska Spółka Węglowa oraz Nadwiślańska Agencja Turystyczna.
- W obecnych warunkach gospodarczych przestrzeganie "kodeksu odpowiedzialnego biznesu" jest bardzo ważne w prowadzonej działalności biznesowej. Wizerunek firmy ma wpływ na decyzje podejmowane przez partnerów w prowadzonych wspólnie interesach. Mają oni bowiem pewność, że konkretna firma chcąc uzyskać jak najlepsze wyniki ekonomiczno-finansowe, uwzględnia zarazem sprawy etyczne, społeczne i środowiskowe. To coś więcej niż tylko przestrzeganie prawa, bo to przecież rzecz bezdyskusyjna. Uczestnicząc w takiej koalicji firm, stajemy się wiarygodnym partnerem - ocenił Krzysztof Brejdak, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej.
Od odrodzenia do współczesności
Jak wskazuje Sylwia Jarosławska-Sobór, rzecznik Głównego Instytutu Górnictwa, tradycja działań społecznych w górnictwie jest bardzo bogata i długa.
- Już w 1528 roku książę Jan II Dobry zapisał w "Ordunku Górnym", że cześć zarobków gwarectw ma być przeznaczona na działania dobroczynne, prospołeczne i kościelne. Z tych pieniędzy fundowane były szkoły i pierwsze w przemyśle zabezpieczenia socjalne. Formą ubezpieczeń wzajemnych były kasy brackie, pracownicy dobrowolnie przekazywali do nich część zarobków, a składki przeznaczane były na wdowy górnicze i ubezpieczenia dla górników niemogących już pracować, na przykład po wypadku. Korzystanie z dóbr kultury i możliwość uprawiania sportu dawała w PRL Karta Górnika, a obecnie jednym z przykładów prospołecznych działań górnictwa jest Fundacja Rodzin Górniczych - wylicza Jarosławska-Sobór.
Rzecznik wyjaśnia, że rola Fundacji w pomocy osieroconym rodzinom podkreślona została przez autorów pamiętników skierowanych na konkurs "Moje życie po wypadku", który GIG, wraz z partnerami, zorganizował przed rokiem. Z prac, opisujących sytuacje z lat 1948-2009, wynikało, jak ważne dla rodzin było wsparcie udzielone przez kopalnię tuż po wypadku.
- Ocena tych działań nie była zła, kopalnia była dla rodziny najważniejszym źródłem wszelkich informacji, dlatego bardzo ważny jest system i sposób informowania o możliwościach i formach pomocy, i to w długiej perspektywie - uważa Sylwia Jarosławska-Sobór.
CSR trzeba komunikować
- Bardzo trudno jest mówić o społecznej odpowiedzialności w przypadku branży górniczej, bo górnictwo z założenia degraduje środowisko i jego wizerunek jest bardzo krzywdzący - dzieli się refleksją Agnieszka Barzycka, odpowiedzialna za komunikację w Jastrzębskiej Spółce Węglowej.
W JSW najważniejszym obszarem, w którym sprawdza się strategia CSR, jest bezpieczeństwo pracowników. Modernizacja sprzętu, budowanie świadomości bezpiecznych postaw, premiowanie zachowań rzutujących na bezpieczną pracę czy nielimitowane usługi psychologiczne mają przeciwdziałać stereotypowi, w myśl którego o górnictwie w mediach mówi się tylko przy okazji wypadków.
- Branża górnicza degraduje środowisko, tę kwestię także trzeba zrównoważyć, dlatego ochrona środowiska stała się elementem strategii zrównoważonego rozwoju firmy - wyjaśnia Barzycka.
Przełamywaniu stereotypów mają służyć także relacje ze społecznością lokalną, prowadzone w ten sposób, by firma postrzegana była nie tylko jako największy pracodawca w regionie, ale także jako ogniwo integrujące mieszkańców.
- Spółka chce także być postrzegana jako mecenas sportu (Jastrzębski Węgiel), instytucja wspierająca medycynę w zakresie wykorzystywanym przez pracowników, zatrudniający absolwentów partner szkół ponadgimnazjalnych i uczelni wyższych. Angażujemy się w program dożywiania dzieci w szkołach, organizujemy "pomarańczowe pikniki" dla społeczności lokalnej, jesteśmy sponsorem głównym Sport Snow Show - inicjatywy na rzecz transplantologii. Zależy nam na ociepleniu wizerunku górnictwa, chcemy pokazywać górników jako ludzi kompetentnych, uśmiechniętych i wykształconych, a twarzami JSW i jej najlepszymi ambasadorami są jej pracownicy - podkreśla.
Ważny element strategii
Społeczna odpowiedzialność została uwzględniona w strategii Kompanii Węglowej. O znaczeniu CSR dla firmy świadczy fakt, że KW jest nie tylko największym pracodawcą na terenie Górnego Śląska, ale i jednym z największych w Polsce. Budowa pozytywnego wizerunku realizowana jest m.in. poprzez pobudzanie inicjatyw gospodarczych w regionie. Ostatnią z nich jest planowana budowa elektrowni węglowej na terenie byłej kopalni Czeczott. Firma jest też dobrym płatnikiem podatków i opłat, a jako dostawca połowy węgla dla polskiej elektroenergetyki gwarantuje bezpieczeństwo energetyczne kraju. Do poprawy bezpieczeństwa pracy dąży poprzez realizację "Wieloletniego programu poprawy bhp na lata 2009-2015", doskonalenie systemu zarządzania bhp oraz udział w projektach badawczych.
- Najbardziej drażliwym tematem, związanym z dialogiem z otoczeniem, są szkody górnicze. Eksploatacja nie odbywa się bez wpływu na powierzchnię i Kompania zobowiązuje się do usuwania szkód. Wypracowana jest ścieżka współpracy z gminami i samorządami lokalnymi, w większości gmin, pod którymi prowadzone jest wydobycie, działają zespoły porozumiewawcze, które spotykają się cyklicznie i proponują rozwiązania problemów - zauważa Waldemar Chowaniec, dyrektor Biura Strategii Korporacyjnej.
Kompania wspiera także rozwój pracowników: co roku na studiach magisterskich, inżynierskich i podyplomowych kształci się ok. 700 osób. Spółka wspiera odbudowę szkolnictwa górniczego, współpracuje przy projektach badawczych z ośrodkami naukowymi, uczestniczy w akcjach przeciwpowodziowych, a także wspiera kulturalne i sportowe inicjatywy lokalne. Dziedziną, do której firma przykłada bardzo dużą wagę, jest także współpraca ze związkami zawodowymi i radą pracowników.
Spoglądając wstecz, widać wyraźnie, że idea CSR funkcjonowała w kopalniach od zawsze. Nie wiedzieliśmy tylko, że nosi taką nazwę. Jak wskazują badania, efektywna CSR ma realne przełożenie na wyniki finansowe firmy i wzrost konkurencyjności. Dla górnictwa CSR ma coraz większe znaczenie, bo przed branżą stoi wyzwanie pozyskania społecznej akceptacji dla prowadzonej działalności.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
