W kopalniach węgla kamiennego wzrasta liczba wypadków śmiertelnych i ciężkich, związanych z wykorzystywaniem środków transportu. Stanowią około 70 proc. odnotowywanych wypadków w zakładach wydobywczych. Dlatego w Kompanii Węglowej zrodziła się inicjatywa podjęcia działań prewencyjnych. Spółka zleciła przeprowadzenie analiz naukowcom z Głównemu Instytutowi Górnictwa i Uniwersytetu Śląskiego.
Dzisiaj (16 maja) z wnioskami płynącymi z badań zapoznali się dyrektorzy kopalń Kompanii Węglowej. Przedstawili je prof. Marek Szczepański z Uniwersytetu Śląskiego oraz dr Joanna Martyka, kierownik Zakładu Badań Ekonomicznych i Społecznych Głównego Instytutu Górnictwa.
Siedem kopalń, trzy spółki
Badania dotyczyły zagrożeń związanych z eksploatacją maszyn i urządzeń w wyrobiskach górniczych, ze szczególnym uwzględnieniem transportu pod ziemią. Kwestionariusze ankietowe wypełniło w Kompanii Węglowej 558 osób dozoru oraz 1365 pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych. Do badań wytypowano siedem kopalń, z których cztery należą do Kompanii. Pozostałe wchodzą w skład Jastrzębskiej Spółki Węglowej i Południowego Koncernu Węglowego. Analiza przeprowadzonych badań w oddziałach wydobywczych, robót przygotowawczych, zbrojeniowo-likwidacyjnych, przewozu dołowego oraz oddziałów maszynowych i elektrycznych umożliwiła rozpoznanie skali i przyczyn występujących w kopalniach zagrożeń technicznych.
Ankietowani szczególną uwagę zwrócili na odpowiednią organizację pracy. To główna przyczyna występujących zagrożeń technicznych zarówno w odczuciu pracowników dozoru (66 proc.), jak i osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych (63,9 proc.). Wśród pozostałych przyczyn trudności respondenci wymienili niedostateczne kwalifikacje czy też brak odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Zwracano uwagę na niedostateczną komunikację wśród załogi, co ma wpływ na koordynację pracy, planowanie zadań, a następnie respektowanie wydanych poleceń.
Przede wszystkim informacja
Szczególnie ważny wniosek z przeprowadzonych badań, to zapewnienie osobom dozoru niższego i średniego szczebla informacji niezbędnych do podjęcia właściwych decyzji. Dlatego tak ważne jest skrócenie kanałów obiegu informacji. Niezbędne są analizy skuteczności systemu odpraw produkcyjnych przed każdą rozpoczynającą się zmianą.
Badania wskazują na konieczność minimalizacji trudności związanych z nadzorowaniem i kontrolą prac podległych pracowników. Stąd też działania powinny zmierzać do zwiększenia samokontroli pracowników w powiązaniu ze zwiększeniem ich kompetencji i odpowiedzialności za realizację prac. Niezbędna będzie jednak nadal kontrola przebiegu prac i ich rezultatów — obchody, raportowanie itp.
Badania pokazują, że dla całego procesu zarządzani decydujące znaczenie ma zapewnienie odpowiednio wykwalifikowanych kadr. Staje się to tym bardziej ważne, że obecnie brakuje na rynku pracy wystarczającej liczby absolwentów szkół górniczych. W związku z tym bardzo ważna jest właściwa polityka w zakresie planowania ilości i efektywności kursów i szkoleń.
Ważna dla respondentów jest również poprawa efektywności zapoznawania pracowników z dokumentacjami i regulaminami oraz wprowadzanymi do tych dokumentów zmianami. Według nich pracownicy powinni być zapoznawani z tymi dokumentami w sposób zarówno pisemny, jak i ustny, a treść przekazu winna być dostosowana do poszczególnych grup odbiorców. Wart rozważenia jest przekaz tych treści z wykorzystaniem multimediów, np. w sali odpraw przed zjazdem (ilustracja rejonu, zabezpieczeń, miejsc szczególnie niebezpiecznych itd.).
Eliminacja złych zachowań
Kolejny wniosek, który wynika z przeprowadzonych badań, wskazuje na konieczność eliminacji ryzykownych zachowań pracowników. Najczęściej to efekt pośpiechu, rutyny, ale i braku doświadczenia. Być może najwłaściwszym rozwiązaniem byłaby realizacja programu "Zero tolerancji dla ryzyka", ze wszystkimi towarzyszącymi temu uwarunkowaniami.
Jednym z problemów, na które wskazują respondenci, jest odpowiednie zapewnienie środków technicznych, związanych z właściwą dystrybucją w kopalni. Wyniki badań wskazały na potrzebę poddania przeglądowi systemu planowania zamówień.
Dostarczone dzięki badaniom informacje są sygnałem do podjęcia działań w zakresie dalszej poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach Kompanii Węglowej. Stanowią zarazem uzasadnienie dla opracowania programu profilaktycznego, ukierunkowanego na podwyższenie stanu bezpieczeństwa w obszarze użytkowania środków technicznych, co jest założonym celem praktycznym w realizowanym w najbliższym czasie z Głównym Instytutem Górnictwa i przedsiębiorstwem KOMAG projektem pt. "Metoda diagnozy oraz program ograniczania niepożądanych zjawisk związanych z użytkowaniem środków technicznych po ziemią kopalni - rozwiązania organizacyjne oraz ukierunkowane na redukcję ryzyka w podsystemie społecznym".
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Ale trzeba przyznać racje z tym brakiem środków technicznych, u mnie na kopalni czasami ciężko o głupi kilof nie mówiąc o jakichś poważniejszych narzędziach czy elementach potrzebnych do wykonania roboty. Nie wspominając o tym w jakim stanie są elementy zestawów transportowych kolejek podwieszanych
Tia... Pani Martyka i jej teorie ;-) Niech choć raz zjedzie pod ziemię i zobaczy na czym polega praca górnika, a nie każe w kółko wypełniać te same ankiety.
Dajcie siana urzędasom do czasu jak się nie ustali za co górnik dostaje wypłate nie zniknie zjawisko ryzykownych zachowań bo dalej jest zasada"postawisz się że niebezpiecznie nie zarobisz"i tyle?