Dominik Pędziwilk i Marek Juszczak. Sąsiedzi z knurowskiej dzielnicy Szczygłowice, kamraci z pracy w zakładzie przeróbczym tutejszej kopalni, kompani w drodze, kiedy - jak mówią - od skwaru paruje nawet rower, do kół klei się asfalt, a w sakwie pozostało ledwie pół bochenka chleba i dwie cebule.
Kiedy przed czterema laty tak na poważniej wsiedli na rowery, obaj byli już po pięćdziesiątce. Na początku kręcili rekreacyjnie. Ot, jednodniowe wycieczki w promieniu 20-30 km od Knurowa.
- Spodobała nam się wolność jazdy rowerem. Człowiek słyszy każdy dźwięk, szmer strumienia, śpiew ptaków... W Bieszczadach, o dziwo, w południe słuchaliśmy wycia wilków - opowiada o tym zauroczeniu emerytowany sztygar Marek Juszczak.
Na pierwszą dłuższą - tak im się wtedy wydawało - eskapadę wyprawili się w skałki Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
- Sto kilometrów dziennie... O, puchliśmy z dumy, ładny szmat drogi. Ale im głębiej w las, tym więcej drzew. No to postanowiliśmy pojechać w Bieszczady - śmieje się przodowy Dominik Pędziwilk.
Wypalacz jak górnik
W drodze mieli fart z pogodą.
- Ani razu nie rozłożyliśmy namiotu. Spaliśmy w lasach pod otwartym niebem, w zadaszonych przydrożnych altanach, ostatecznie na polach namiotowych. Nawet komary nas oszczędzały - mówi Pędziwilk.
Same góry okazały się pod tym względem mniej łaskawe.
- Bywały dni, kiedy po kilka razy na dzień mokliśmy do suchej nitki. Ulewy niesamowite, na wąziutkich ścieżkach bajora błota. Prawdziwe traperskie życie. Myliśmy się w rosie, piliśmy wodę ze strumieni. Ale Bieszczady odwdzięczały się przepięknymi pejzażami. W Mucznem kończyła się bita droga. Rowery zostawiliśmy więc w leśniczówce i na Bukowe Berdo poszliśmy już pieszo. Z grzbieciku roztacza się niesamowity widok na Połoninę Caryńską, a dalej na Krzemień, Tarnicę... To bodaj najpiękniejszy szlak bieszczadzki - w słowach odtwarza jego wyjątkową urodę przodowy.
Przez jeden wieczór obaj globtroterzy poczuli się zresztą jak u siebie, w szczygłowickim zakładzie przeróbczym.
- Lał deszcz. Zatrzymaliśmy się u wypalacza drewna. Czarny, jakby dopiero co wyjechał z dołu. Miał bodaj sześć tych pieców. Ugościł herbatą, przenocował, lecz przedtem przegadaliśmy chyba parę godzin - opowiadają o tym "koleżeńskim" wieczorze.
Terapeutyczny rower
Dla Juszczaka, który ma za sobą operację na otwartym sercu, który wygrał walkę z nowotworem złośliwym, rower to nie tylko narzędzie podróżowania. To terapeutyczny instrument, rekwizyt przezwyciężania własnych słabości, probierz siły charakteru.
- Kiedy powiedziałem w domu, że wybieram się rowerem w Bieszczady, mama, rodzina, znajomi podnieśli lament: "Taki kawał drogi, gdzie ty się, człowieku, pchasz?!". Tymczasem zrobiłem tysiąc kilometrów i - poza naturalnym zmęczeniem pod wieczór - czułem się wspaniale. Zapomniałem o kłopotach zdrowotnych, operacjach... - uśmiecha się emerytowany sztygar.
No to w rok później jeszcze dołożyli, ruszając w wyprawę dookoła Polski. Zrazu od Knurowa na zachód, a więc na Otmuchów, Głuszycę i Jelenią Górę, potem Krosno Odrzańskie u ujścia Bobru do Odry, dalej na północ, po Gryfino, następnie wzdłuż wybrzeża Bałtyku, po Hel, stamtąd promem do Gdańska, dzień w Elblągu, dalej na Braniewo, Gierłoż z ruinami Wilczego Szańca wodza Tysiącletniej Rzeszy, po Suwałki, i ścianą wschodnią w dół, na Lublin i Przemyśl, po czym na zachód coraz bliżej Knurowa. Razem przeszło
3 tys. km w niecały miesiąc, bo czas podróżników reglamentuje urlop wciąż czynnego zawodowo Dominika Pędziwilka. Tylko dwa przystanki w tej marszrucie - Głuszyca i okolice Lublina - były troszeczkę dłuższe, bo to ich rodzinne strony, więc nie uchodziło się nie zatrzymać.
Z daleka od szpitala
Był też jeden wymuszony postój, w Braniewie, kiedy nie wiedzieć czemu, Juszczakowi tak spuchła stopa, że nie mógł dalej kręcić. Lekarka w szpitalu coś tam nacięła, zdezynfekowała, opatrzyła i z politowaniem zerknęła na pacjenta.
- Pan, widzę, rowerem.
- Rowerem.
- Skąd?
- Ze Śląska.
- To jak pan teraz wróci?
- Rowerem.
Nie dość, że obaj szczęśliwie wrócili do Knurowa, to w zeszłym roku wypuścili się jeszcze dalej. W 40 dni objechali południową Europę, ocierając się w Stambule o Azję. Przemierzyli 5 100 km z okładem, skrupulatnie odnotowując w dzienniczku podróży Słowację, Węgry, Rumunię, Bułgarię, wzdłuż Morza Czarnego, do największej metropolii Turcji - Stambułu, potem wybrzeżami Morza Marmara i Morza Egejskiego do Grecji, a dalej przez Albanię, Macedonię, Czarnogórę, Bośnię i Hercegowinę, Chorwację, Słowenię, Austrię i Czechy z powrotem do Knurowa.
Ten dzienniczek aż spuchł od epizodów. Niepodobna wymienić nawet ich niewielkiego ułamka. Bo to i watahy zdziczałych psów w Rumunii, bo to magiczna bizantyjska brama między Europą i Azją, bo to nocleg u stóp mitologicznej góry Olimp, bo to zespół prawosławnych monastyrów na szczytach masywu Meteory, bo to greckie wzniesienia z dochodzącymi 18 proc. nachylenia podjazdami w sięgającej 50° C spiekocie, kiedy nawet rowery parowały i do kół kleił się asfalt, a ulgą był prysznic z nawadniających pola urządzeń, bo to wszechobecne pasmo bunkrów w Albanii, osobliwe świadectwo minionych na szczęście rządów twardej ręki Envera Hodży, ale też uchodźcy, ofiary ostatniej wojny bałkańskiej... Długo by ciągnąć.
Uśmiech i gest
I Pędziwilk, i Juszczak zgodnie przekonują natomiast o jednym: gdziekolwiek byli, wszędzie biało-czerwone proporczyki na rowerach wywoływały przyjazne reakcje i wszędzie spotykali życzliwych ludzi. To była garść ogórków i pomidorów u przydrożnego albańskiego rolnika, jakby wiedział, że w bidonach pozostały im już ostatnie krople gorącej wody, to było zaproszenie na nocleg do muzułmańskiego domu, w którym przeszło stuletnia matrona dopytywała, skąd i dokąd jadą, to było pozowanie do wspólnych zdjęć z "dziwakami" na rowerach...
- Sam się dziwiłem, że w takich zwyczajnych ludzkich kontaktach nie ma bariery językowej. Ja po swojemu, on po swojemu, ale wystarczył uśmiech, gest i doskonale się rozumieliśmy - wspomina Marek Juszczak.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
