Ponad 142 tys. wniosków na łączną kwotę ponad 3 mld 800 mln zł wpłynęło w ciągu minionych siedmiu lat do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na realizację priorytetowego programu Czyste Powietrze. W jego nowej odsłonie, która startuje od 31 marca br., pojawią się operatorzy gminni. Ich zadaniem będzie przeprowadzenie beneficjentów przez proces realizacji konkretnych inwestycji. Ma to zapobiec nadużyciom związanym z nieuczciwymi wykonawcami, do których dochodziło w poprzednich edycjach programu.
– Zbliża się bardzo ważny termin dla Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i dla wszystkich beneficjentów. Wznowiony zostanie nabór w ramach programu Czyste Powietrze, w nowej odsłonie. Jak ważny jest to program, nie muszę nikogo przekonywać. Województwo śląskie pod względem aplikowania o środki z tego programu było dotychczas liderem – mówił 12 marca, podczas spotkania z przedstawicielami gmin z województwa śląskiego w Akademii Śląskiej, Mateusz Pindel, prezes WFOŚiGW w Katowicach.
Podkreślił, że wprowadzono zmiany z myślą o osobach dotkniętych ubóstwem energetycznym. Mogą one teraz otrzymać nawet 100 proc. dofinansowania kosztów netto do termomodernizacji domu i wymiany pozaklasowego kotła.
– Chcemy wspierać i chronić beneficjentów programu przed nieprawidłowościami, które niestety zdarzały się wcześniej w programie Czyste Powietrze. Spotkania z samorządami są bardzo ważne, bo to one współpracują z nami przy realizacji programu, one są najbliżej mieszkańców. Samorządy prowadzą punkty konsultacyjne i informacyjne. Na 167 gmin z terenu województwa śląskiego aż 140 zdecydowało się je prowadzić. Specjalnie wyszkoleni pracownicy pomagają mieszkańcom przygotować wnioski o dofinansowanie oraz ich rozliczanie. W nowej odsłonie programu będą operatorzy gminni – czyli tak naprawdę aniołowie stróżowie, którzy poprowadzą beneficjenta przez proces realizacji danej inwestycji. To realna pomoc dla mieszkańców naszego województwa w jak najszybszej termomodernizacji i wymianie starych, nieefektywnych źródeł ciepła – zaznaczył Mateusz Pindel.
Przypomnijmy, że 28 listopada 2024 r. zatrzymano przyjmowanie wniosków do programu Czyste Powietrze. Ruszyła zarazem pierwsza duża jego modernizacja.
– Obiecaliśmy, że 31 marca wystartujemy z nową odsłoną. I to się dzieje. Bardzo wiele zadań musiało zostać zmienionych. Przed nami pojawiły się nowe wyzwania, dlatego musieliśmy podjąć ważne dla naszego programu decyzje. Zdecydowaliśmy się na bardzo szerokie konsultacje. Od października zeszłego roku prowadziliśmy je z wieloma różnymi instytucjami. W grudniu ub.r. napływały kolejne informacje i propozycje zmian. Priorytetem było dobro naszych beneficjentów i dbanie o fundusze publiczne. Musimy sobie zdawać sprawę, że nieprawidłowości wynikały przede wszystkim z błędnie przeprowadzonej reformy. To wszystko spowodowało, że były wykorzystywane maksymalne kwoty dofinansowań. To zaś skutkowało lawinowym składaniem wniosków, które nie były rozpatrywane. Ponad 200 tys. wniosków przeleżało w workach w wojewódzkich funduszach. A regulamin mówi wyraźnie, że każdy wniosek musi być rozpatrzony. Na tę chwilę mamy zapewnienie ze wszystkich funduszy, że uda się te wnioski rozpatrzyć. Fundusz w Katowicach radzi sobie z tym świetnie – mówił uczestniczący w katowickim spotkaniu Robert Gajda, zastępca prezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
W pracach nad reformą Czystego Powietrza wzięło udział ponad dwieście organizacji, ale jak przekonywał Robert Gajda, rola gmin jako operatorów jest kluczowa, ponieważ właśnie one posiadają wiedzę, kto najbardziej potrzebuje tej pomocy.
– Zależy nam na uczestnictwie w programie jak największej liczby samorządów. Program wesprze beneficjentów, ukróci nieuczciwe praktyki, a także zadba o bezpieczeństwo środków publicznych. Dlatego życzę gminom przystąpienia w pierwszej turze w roli operatorów. Nie będziemy od nich wymagać, żeby byli inżynierami, ale żeby znali założenia programu. Najpierw pomogą wybrać beneficjentowi audytora, który określi, jaka wielkość inwestycji musi być wykonana. Gminy pomogą także w wyborze wykonawcy i w rozliczeniu wniosku na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej. One też przeprowadzą pierwszą kontrolę, na miejscu sporządzając protokół – wyjaśniał rolę gmin w programie Czyste Powietrze wiceprezes NFOŚiGW.
Podpisywanie porozumień operatorskich między WFOŚiGW a gminami, które zgłosiły się do pełnienia funkcji operatora, potrwa do 31 marca 2025 r. Kolejny etap nastąpi do 30 czerwca 2025 r. Nabór zgłoszeń na gminnych operatorów jest prowadzony w trybie ciągłym.
Spotkania z samorządami są bardzo ważne, bo to one współpracują z nami przy realizacji programu – podkreślił prezes Mateusz Pindel.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
