W jaki sposób sztuczna inteligencja może okazać się pomocna w podnoszeniu standardów bezpieczeństwa pracy? To trudne pytanie. Problem zamierzają zbadać uczestnicy XIII Forum Społecznej Inspekcji Pracy.
Któż to taki sipowiec? Odpowiedź jest prosta – to przedstawiciel pracowników, pełniący społeczną funkcję i współpracujący z działem BHP. Może nim zostać każdy pracownik, który należy do związku zawodowego w zakładzie lub za zgodą tejże organizacji zostanie wyznaczony do jej pełnienia. Musi jednak wylegitymować się odpowiednim stażem pracy w branży, w której działa firma. Co istotne, społecznym inspektorem pracy nie może zostać osoba pracująca na stanowisku kierowniczym. Liczba sipowców zależna jest od tego, jak liczna jest załoga danego zakładu i liczba związków zawodowych w nim działających.
Społeczny inspektor pracy czuwa nad ochroną praw pracowników i dba, aby zakład zapewnił im bezpieczne warunki pracy. Do jego obowiązków należy kontrolowanie: stanu technicznego budynków i maszyn pod kątem BHP, przestrzegania przepisów kodeksu i regulaminu pracy, przestrzegania zasad BHP i ma też obowiązek udziału w postępowaniu powypadkowym w razie wystąpienia wypadku przy pracy. Sipowcy monitorują ponadto wdrażanie środków profilaktycznych po zdarzeniu wypadkowym i biorą udział w postępowaniach związanych z wystąpieniem choroby zawodowej, jak też stosowaniem środków profilaktycznych. Reasumując: wykonywanie obowiązków społecznego inspektora pracy to niełatwy kawałek chleba. To bycie pomiędzy przysłowiowym młotem a kowadłem, czyli pracodawcą a załogą. Sipowcy muszą pilnie wsłuchać się w to, co mają do powiedzenia obie strony, wyciągać wnioski i podejmować własne, niezależne decyzje.
– W praktyce wygląda to zwykle tak: oddziałowi społeczni inspektorzy pracy zgłaszają swym przełożonym konkretne problemy, które ich zdaniem zagrażają bezpieczeństwu pracy, i proponują ich rozwiązanie. Zdają też relację ze swych działań społecznemu zakładowemu inspektorowi pracy w zakładzie, a ten ściśle współpracuje z behapowcami. Jego obowiązkiem jest prowadzenie zakładowej księgi uwag i zaleceń. Oczywiście, że w wielu przypadkach wystarczy jedynie ustne upomnienie pracownika, który np. obsługiwał maszynę niezgodnie z przepisami, i to już daje efekt, ale są poważniejsze sprawy, które sygnalizujemy, i które pracodawca względem pracowników musi uregulować – tłumaczy Tomasz Kabała, społeczny zakładowy inspektor pracy w kopalni Budryk.
Do największej liczby wypadków w górnictwie podziemnym dochodzi w transporcie. Dzieje się tak od lat mimo postępu technicznego. W ornontowickiej kopalni sipowcy nie narzekają na brak pracy. 78 km podziemnych tras transportowych, z czego ponad 30 do jazdy ludzi, robi wrażenie.
– Skręcenia, złamania, zwichnięcia, nawet na prostym spągu, to częste przypadki. Dawniej notowaliśmy przypadki jazdy ludzi na nieprzystosowanych do tego przenośnikach. Obecnie do takich zachowań już nie dochodzi, widać ludzie coraz poważniej traktują bezpieczeństwo własne i innych. Oczywiście innowacyjne technologie również nie pozostają bez wpływu ma poprawę stanu bezpieczeństwa. Znaczna część eksploatowanych u nas kolejek podwieszanych to elektryczne, poruszające się z ograniczoną prędkością do 2 m/s – wyjaśnia Tomasz Kabała.
To właśnie z jego inicjatywy od trzynastu już lat sipowcy reprezentujący podziemne zakłady górnicze spotykają się raz w roku na wspólnym forum, by dzielić się swoimi spostrzeżeniami i wspólnie poszukiwać rozwiązań nurtujących ich problemów.
– Wypadki w trakcie przemieszczania się załogi i u nas nie należą do rzadkości. Zwiększamy kontrolę w miejscach, gdzie dochodzi do oberwań brył mas skalnych. Sygnalizujemy, jeśli jest taka konieczność, lepsze zabezpieczenie stropu obudową kotwiową bądź otworową – przyznaje Janusz Halczuk, sipowiec z KGHM Polska Miedź.
W lubelskiej Bogdance natomiast dzięki monitom społecznego zakładowego inspektora pracy wprowadzane są wyższe buty robocze stabilizujące staw skokowy.
– To istotne, ponieważ w wielu naszych rejonach występuje zagrożenie wodne, a do wypadków dochodzi właśnie na drogach komunikacyjnych, w trakcie przemieszczania się załogi – przyznaje Sławomir Mitrus, sipowiec z LW Bogdanka.
Pozostaje więc pytanie, czy może stale powtarzającym się wypadkom w górnictwie podziemnym będzie w stanie zaradzić sztuczna inteligencja?
Testowaliśmy jakiś czas temu samodzielną pracę urządzenia typu Roxon do rozbijania brył skalnych. Kamery przekazują obraz na pulpit sterowniczy i maszyna sama wykonuje czynności, ale jeszcze nie do końca tak, jak tego chcielibyśmy. Myślę, że górnictwo zmierza w kierunku eliminacji człowieka z najbardziej niebezpiecznych rejonów. Tu sztuczna inteligencja może być pomocna, ale trzeba będzie jeszcze nad takimi rozwiązaniami popracować – twierdzi Janusz Halczuk.
– Prowadziliśmy doświadczenia nad sterowaniem kombajnem strugowym z powierzchni, ale to się nam nie sprawdza. Sterujemy nimi z chodnika podścianowego lub przyścianowego. Na pewno na wielu stanowiskach dobrze zdaje swój egzamin monitoring, czyli systemy kamer. A sztuczna inteligencja? Myślę, że w tych kwestiach ogranicza nas wyobraźnia. Lecz świat idzie naprzód. Pewnie dojdziemy do jakichś wniosków na ten temat. Dobrze, że się znów spotkamy – zwrócił uwagę Sławomir Mitrus.
Forum Zakładowych Inspektorów Pracy powstało w 2008 r. przy Koordynacji Sekcji Górnictwa Państwowej Inspekcji Pracy w Katowicach. Spotkaniom patronują: Ministerstwo Aktywów Państwowych, Jastrzębska Spółka Węglowa i Wyższy Urząd Górniczy oraz Polska Grupa Górnicza. Koordynuje zaś Sekcja Górnicza w Okręgowym Inspektoracie Pracy w Katowicach. Hasłem tegorocznego XIII Forum, które odbędzie się w dniach 20-23 listopada, będą właśnie „Technologie przyszłości”.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
