Znamy już zwycięzców tegorocznych Zielonych Czeków 2024. Tym razem nagrody przyznano w czterech kategoriach. Przewidziano także nagrodę specjalną. W sumie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nagrodził laureatów czekami o wartości 10 000 zł, autorską statuetką oraz dyplomem.
Zielone Czeki są przyznawane od 1994 r. z okazji Dnia Ziemi osobom i podmiotom wyróżniającym się w działalności proekologicznej na terenie województwa śląskiego. O tym, że warto angażować się w tego rodzaju działalność, przekonał się Wojciech Sutor, bankowiec, wielki miłośnik przyrody i społecznik. Kapituła konkursowa przyznała mu nagrodę w kategorii „Ekologiczna osobowość roku” za godną naśladowania postawę proekologiczną i wdrażanie w życie inicjatyw związanych z opieką nad rezerwatem przyrody Segiet. Miejsce to jest niezwykłą ostoją przyrodniczą, zachowaną na terenie górnośląskiej konurbacji. Kompleks leśny rozciąga się na północy Bytomia, przy granicy z Tarnowskimi Górami. Od XIII w. prowadzono na tym obszarze odkrywkową eksploatację galmanu, galeny i srebra. Najcenniejszym walorem przyrodniczym tego obszaru jest drzewostan bukowy, będący efektem naturalnej sukcesji na terenie dawnych wyrobisk. Najstarsze z tutejszych buków liczą ponad 150 lat i osiągają około 40 m wysokości. Rosną tam także okazałe jawory i świerki. Teren pokrywają zapadliska, głębokie leje, wały skały płonnej, usypiska i wystające z gruntu skały dolomitowe.
Rezerwat Segiet został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W rezerwacie spacerować można niebieskim szlakiem turystycznym będącym częścią szlaku Powstańców Śląskich. Prowadzi on w kierunku Bobrownik Śląskich i hałdy popłuczkowej.
Wojciech Sutor jest prezesem Fundacji Srebrne Buki oraz inicjatorem powiększenia obszaru rezerwatu Segiet i jego otuliny.
Miasto Rybnik zdobyło Zielony Czek w kategorii „Gmina przyjazna dla czystego powietrza”, za kompleksowe działania antysmogowe mające realny wpływ na poprawę jakości powietrza. Dość powiedzieć, że liczba „dni smogowych" w mieście spadła z ponad 130 w 2010 r. do zaledwie 16 w ub.r. Antysmogowe działania miasta są chyba najbardziej odczuwalne, bo zwyczajnie lepiej się tam oddycha. Rybnik – co warto podkreślić - stara się o miano Europejskiej Stolicy Europy jako jedno z dziewięciu miast w całej Europie. Wniosek władz miasta został przyjęty i zaakceptowany. W lipcu ma zostać ogłoszona lista miast, które przejdą do finałowego etapu konkursu. A tymczasem miasto sięgnęło już w tym roku po prestiżową nagrodę w dziedzinie ekologii. Chodzi o Smart City Awards. Jest również przyznana za działania na rzecz środowiska. Rybnik, jak wiadomo, wprowadził do komunikacji miejskiej autobusy wodorowe.
W kategorii „Inwestycja proekologiczna roku” Zielony Czek zdobyło miasto Świętochłowice, za realizację inwestycji pn. „Poprawa jakości środowiska miejskiego gminy Świętochłowice – remediacja terenów zdegradowanych i zanieczyszczonych w rejonie stawu Kalina wraz z przywróceniem jego biologicznej aktywności”.
Staw Kalina, jeden z najbardziej zdegradowanych i ekstremalnie zanieczyszczonych stawów w Polsce, stracił status bomby ekologicznej i zmienił się w atrakcyjne miejsce rekreacji. Nagrodzony projekt, dzięki któremu tak się właśnie stało, realizowany był w formule „projektuj – buduj” od stycznia 2020 do września 2023 r. przez polsko-francuskie konsorcjum firm Remea oraz Menard. Głównym celem prac było oczyszczenie stawu oraz gruntów wokół ze szkodliwych chemikaliów, a także przywrócenie jego aktywności biologicznej. W ramach inwestycji wykorzystano szereg pionierskich rozwiązań, z których część była zastosowana po raz pierwszy w Polsce. Innowacyjność metod polegała na wykorzystaniu w większości naturalnych procesów, które intensyfikowały degradację zanieczyszczeń. Pierwszym etapem realizacji było odizolowanie źródła zanieczyszczeń za pomocą bariery przeciwfiltracyjnej wykonanej wokół hałdy. W rejonie stawu wykonano żelbetowy zbiornik, dzięki któremu odcieki z hałdy są przechwytywane i kierowane do komunalnej oczyszczalni. Dodatkowo wykonano nowatorski system podczyszczania odcieków. Bazuje on na zmodyfikowanym złożu biologicznym oraz instalacji do aeracji z zastosowaniem dyfuzorów drobnopęcherzykowych. W drugim etapie podjęto działania mające na celu wydobycie chemikaliów zalegających w osadzie dna stawu przy użyciu refulera odpornego na degradujące działanie związków chemicznych oraz odwodnienie tych osadów po złożonym procesie odpiaszczenia, dekantacji i koagulacji. Wokół zbiornika powstał zadrzewiony teren rekreacyjny. Dla mieszkańców wybudowaliśmy boisko do koszykówki, siatkówki, piłki nożnej, plac zabaw, plenerową siłownię. Ponadto został wykonany wybieg dla czworonogów, wykonano również ścieżki rowerowe i spacerowe, dzięki czemu staw stał się znakomitym miejscem na odpoczynek zarówno dla mieszkańców, jak również turystów. Całkowita wartość projektu wyniosła ponad 72 mln zł. Współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 stanowiło prawie 61,5 mln zł.
Koło Łowieckie w Nowinach zostało laureatem w kategorii „Programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej”. Nagrodę przyznano za wieloletnie działania na rzecz ochrony przyrody i edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży. Plan powstania koła zrodził się w Głównym Biurze Studiów i Projektów Przeróbki Węgla w Katowicach, gdzie pracowali miłośnicy łowiectwa. Kierując się troską o dobro krzewienia ochrony przyrody, koło podjęło inicjatywę organizacji wycieczek przyrodniczych. Ich celem – jak deklarują działacze – jest przede wszystkim zapoznawanie młodzieży z pięknem lokalnej przyrody i tradycjami myśliwskimi.
Nagroda specjalna Zielonych Czeków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej trafiła w ręce Bartłomieja Kubaczka, szesnastoletniego działacza społecznego z gminy Lipowa, za godną podziwu postawę proekologiczną oraz aktywny udział w życiu gminnej społeczności. Jest on absolwentem Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Słotwinie, członkiem OSP Słotwina, a zarazem koordynatorem nieformalnej grupy Wolontariat - Czysta Ziemia, aktywnie działającym na wielu polach. Bartek jest też inicjatorem akcji sprzątania gminy i błyska otwartością na nowe wyzwania. „Bartek już od dłuższego czasu aktywnie współpracuje z naszym urzędem gminy. To właśnie on z grupą wolontariuszy sprzątał pobocza dróg, czyścił pomalowane sprayem przystanki, prowadził prelekcje o ekologii w naszych szkołach oraz warsztaty w ramach realizowanego przez gminę projektu finansowanego przez WFOŚiGW, a także na ubiegłorocznych dniach gminy – podkreśliły władze miasta, entuzjastycznie reagując na decyzję kapituły konkursowej Zielonych Czeków. Dodajmy, że Wolontariat Czysta Ziemia to grupa młodych ludzi, którzy z ogromną pasją dbają o naszą planetę. Organizują zajęcia z dziećmi na temat ekologii i rozmaite ciekawe eventy.
„Jeżeli jesteś mieszkańcem powiatu żywieckiego, masz minimum 11 lat i jesteś chętny do działania na rzecz ekologii, to dobrze trafiłeś! Dołącz do nas! Gwarantujemy: edukację ekologiczną, zaświadczenie o odbytym wolontariacie, poznanie nowych kolegów i koleżanek, świetną zabawę i atmosferę oraz wiele innych atrakcji” – apelują młodzi ekologowie.
Ponadto w kategorii „Osobowość roku” nagrodę otrzymali: Przemysław Bartos i Andreas Glenz. Ten pierwszy jest autorem bloga i fanpage’a „Przyroda dla Sosnowca” i kilkukrotnym laureatem konkursu Drzewo Roku. Zasłynął jako autor projektów ekologicznych w ramach sosnowieckiego Budżetu Obywatelskiego, edukator przyrodniczy i przewodnik podczas Ptakoliczenia w Sosnowcu. Poruszył temat kwietnych łąk i ich znaczenia w mieście, zachęcił do głosowania na sosnowieckie drzewo Bursztynowa Dama w konkursie Drzewo Roku. Poza tym przedstawił mnóstwo ciekawostek o życiu zwierząt w naszym regionie. Z kolei dr Andreas Glenz to twórca marki PREVAC. Jest zwolennikiem poszanowania zasobów planety i sprzeciwia się otwarcie niekontrolowanej emisji gazów cieplarnianych. PREVAC jest światowym liderem w produkcji analitycznych i depozycyjnych aparatur naukowo-badawczych, służących głównie do tworzenia nowych materiałów, a tym samym nowych technologii.
W kategorii „Gmina przyjazna dla czystego powietrza” wyróżnienia otrzymały gminy Pszczyna i Rydułtowy. W Pszczynie z możliwości wymiany pieca kopciucha na urządzenie przyjazne środowisku tylko w ramach programu Czyste Powietrze skorzystało już blisko 1600 gospodarstw.
Mieszkańcy Rydułtów wymienili 51 proc. kotłów starej generacji. Do 2027 r. wymieniać będą kolejne przestarzałe paleniska domowe.
W kategorii „Inwestycja proekologiczna roku” wyróżnienia trafiły do gmin Chybie i Kornowac. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska docenił inwestycję w przebudowę oczyszczalni ścieków w Mnichu, którą Chybie realizuje w ramach projektu unijnego. Kornowac z kolei realizuje największy projekt w historii pod nazwą „Uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenie Gminy Kornowac – etap I”.
Ponadto za programy i akcje na rzecz ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej wyróżnienia odebrali działacze Stowarzyszenia POLARIS–OPP oraz Beskidzkiego Związku Pszczelarzy BARTNIK, którego celem jest rozwój hodowli pszczoły miodnej i jej ochrona jako integralnego składnika środowiska naturalnego.
Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
