Czy spływające Sztolnią Czarnego Pstrąga drewniane fragmenty dawnej obudowy górniczej mogłyby zatkać kratę u wylotu i zatamować wypływ wody? Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, będące gospodarzem tego miejsca, nie widzi podstaw do obaw.
Na potencjalny problem zwrócił nam uwagę Sławomir Ziemianek ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, odpowiedzialny za ruch turystyczny w tarnogórskiej sztolni. Jego zdaniem w podziemiach bytomsko-tarnogórskich może się znajdować pewna ilość drewna, używanego w minionych wiekach do zabezpieczania wyrobisk. Kawałki drewna mogłyby zostać od czasu do czasu porwane nurtem wody płynącym w sztolni, która ma ujście na terenie gminy Zbrosławice. Wylot sztolni zamknięty jest kratą, znajdującą się w Bramie Gwarków.
Można więc sobie wyobrazić sytuację, że po jakimś czasie na kracie zaczęłyby się zatrzymywać zbutwiałe elementy obudowy górniczej. Czy groziłoby to zatkaniu wypływu wody? I czy taki scenariusz jest realny, czy tylko hipotetyczny?
- Boczne odnogi w sztolni znajdują się za szybami Ewa i Sylwester i ewentualne elementy starej obudowy drewnianej zatrzymałyby się na łódkach pod tymi szybami. Kształt kraty w Bramie Gwarków był konsultowany z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Katowicach oraz ze Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej i Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach. Zmiana kształtu kraty wymagałaby uzyskania zgody tych instytucji. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu nie przewiduje zmiany portalu i kraty w Bramie Gwarków, w czasie trwającego prawa użytkowania górniczego końcowego odcinka Sztolni Kościuszko – informuje Anna Franik z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
Krata u wylotu sztolni nie musi być wymieniana ze względu na wymogi ochrony nietoperzy. Jak nas poinformowała Natalia Zapała, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach, obecna krata umożliwia migrację nietoperzy. Poza tym wspomniane miejsce wylotu na powierzchnię sztolni nie zostało wskazane jako jedno z kluczowych i najważniejszych miejsc hibernacji nietoperzy w trakcie prac nad planem zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie.
- W związku z tym krata ta nie została przez nas wskazana do wymiany lub remontu i nie określaliśmy dla niej parametrów – dodaje Natalia Zapała z RDOŚ.
Muzeum Górnictwa Węglowego zostało umocowane przez Skarb Państwa na podstawie umowy nr 2032/OS /2016 z dnia 27 lipca 2016 r o ustanowieniu użytkowania górniczego do zarządzania częścią górotworu położonego w gminie Zbrosławice. Konkretnie umowa obejmuje końcowy odcinek Sztolni „Kościuszko”, dawniej noszącej nazwę „Fryderyk” o długości 50 m do Bramy Gwarków włącznie. Potocznie mówi się, że jest to wylot Sztolni Czarnego Pstrąga.
Dlaczego zabrzańskie muzeum stało się gospodarzem wylotu sztolni? Stało się tak w następstwie katastrofy, kiedy to nastąpił zawał na końcowym odcinku sztolni.
- Prace inwestycyjne wykonane przez Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu w latach 2018-2020 uregulowane były Uchwałą Zarządu Województwa Śląskiego w sprawie zatwierdzenia aktualizacji programu rzeczowo-finansowego na rok 2018 dla zadania pod nazwą „Zachowanie dziedzictwa kulturowego zabytkowej Sztolni Fryderyk w Tarnowskich Górach poprzez zabezpieczenie górotworu i modernizację gospodarki wodnej”. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu zostało zobowiązane do realizacji przedsięwzięcia dotyczącego całkowitej przebudowy pięćdziesięciometrowego odcinka sztolni – stwierdza Anna Franik.
W sztolni na opisanym odcinku, od momentu zakończenia przebudowy, nie wykonywano żadnych prac górniczych, jedynie kontrole stanu wyrobiska. Zabrzańskie muzeum nie posiada natomiast tytułu prawnego do korzystania z działek usytuowanych na powierzchni przy wylocie sztolni.
Miejsce to znajduje się niedaleko wsi Laryszów. Tam, na terenie przed bramą Gwarków, zgodnie z decyzją sejmiku samorządowego województwa śląskiego, podjęto realizację zadania pod nazwą „Odtworzenie basenu roznosu Sztolni Fryderyk oraz wykonanie ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej wzdłuż cieku Drama wraz z parkingiem”. Zajęła się tym gmina Zbrosławice. W pierwszym etapie wykonany został parking na 39 miejsc oraz żwirowa ścieżka. W pobliżu portalu sztolni usztywniono zbocza nad basenem sztolni oraz odtworzono oryginalną ścianę zachodnią wraz z maszkaronami.
W drugim etapie zaplanowano powstanie ścieżki dydaktycznej z pomostami, mostkiem nad Dramą, wiatami, oświetleniem oraz elementami małej architektury.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
