Trwająca od roku wojna Rosji z Ukrainą, zachodnie sankcje nałożone na Kreml, wywołane polityką „zero Covid” spowolnienie gospodarcze w Chinach oraz globalne spowolnienie wynikające z zacieśniania polityki pieniężnej przez największe globalne banki centralne – te czynniki w ciągu ostatniego roku mocno namieszały na rynku surowców, od zbóż począwszy, przez ropę naftową, na metalach przemysłowych skończywszy. Obecnie ceny wróciły do poziomów sprzed wojny, ale wciąż w grę wchodzi wiele czynników, które mogą zaburzyć chwiejną równowagę.
− Notowania surowców są uzależnione od standardowych sił popytu i podaży, ale mają na to wpływ bardzo szczególne czynniki. Pierwszym jest sytuacja geopolityczna, przede wszystkim konflikt w Ukrainie, który nadal generuje bardzo wiele napięć i budzi pytania dotyczące podaży ropy naftowej, wielu produktów ropopochodnych, wielu zbóż, takich jak pszenica, ponieważ rejon Morza Czarnego jest ich ważnym producentem w skali światowej – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Dorota Sierakowska, analityczka rynku surowcowego Domu Maklerskiego BOŚ, autorka książki „Świat surowców”.
Rolnictwo jest jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki Ukrainy, a przy tym należy do nielicznych sektorów, które w ostatnich latach nieustannie się rozwijały. Jak podaje Ośrodek Studiów Wschodnich, w 2021 r. kraj ten zanotował największe w swojej historii zbiory zbóż – 86 mln t (wzrost o 32,5 proc. w stosunku do poprzedniego roku), prawie trzy razy więcej niż w Polsce. Po inwazji Rosji na Ukrainę drogi eksportu, zwłaszcza morskiego, zostały zablokowane, co podbiło ceny produktów rolnych. W lipcu 2022 roku udało się podpisać dzięki pośrednictwu ONZ i Turcji porozumienie, które pozwoliło otworzyć bezpieczny korytarz humanitarny na Morzu Czarnym (czarnomorską inicjatywę zbożową). Od tego czasu do połowy stycznia 2023 roku z trzech ukraińskich portów wypłynęło ponad 600 statków pełnych zboża i innych produktów spożywczych. Chodzi o porty w Czarnomorsku, Odessie i Piwdennem (Jużnem). Sytuacja wciąż jednak jest napięta, a obecne porozumienie, do tej pory przedłużane, wygaśnie w połowie marca.
Z drugiej strony problemem jest ropa naftowa, zwłaszcza sankcje wprowadzone przez państwa zachodnie, a w szczególności przyjęte przez Unię Europejską embargo na import rosyjskiej ropy i produktów naftowych. Najpoważniejsze skutki mogą mieć wprowadzone w ramach szóstego pakietu restrykcji embargo na import rosyjskiej ropy eksportowanej drogą morską, które weszło w życie 5 grudnia 2022 r., oraz produktów naftowych, które weszło w życie na początku tego miesiąca. Ponadto zabroniono świadczenia usług transportu morskiego, wsparcia technicznego, pośrednictwa, finansowania lub pomocy finansowej związanych z transportem morskim rosyjskiej ropy i produktów naftowych do państw trzecich. Oprócz Unii Europejskiej embargo na import surowców z Rosji wprowadziły Stany Zjednoczone, a zakaz importu ropy i produktów naftowych – także Wielka Brytania.
− Drugim czynnikiem wpływającym na notowania surowców jest otwarcie się gospodarki Chin po wcześniejszych restrykcjach pandemicznych. Chiny są największym konsumentem wielu surowców na świecie i to, w jakim stopniu wzrośnie tam popyt w bieżącym roku, będzie w bardzo istotny sposób przekładało się na ceny wielu surowców i towarów – mówi Dorota Sierakowska.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
