Tegoroczna obchody święta górniczego w Wałbrzychu będą pierwszymi po wpisaniu tamtejszej barbórki na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Łącznie na liście liczącej ponad pięćdziesiąt pozycji znajdują się trzy wpisy związane z górnictwem. Wałbrzyska barbórka jest zarazem pierwszym wpisem z terenu Sudetów.
Decyzję o wpisaniu obchodów wałbrzyskiej barbórki podjął 11 lipca 2022 r. minister kultury i dziedzictwa narodowego. Poza barbórką, w tym roku na listę wpisane zostały m. in. bacowanie i wypas owiec, tkanie rękawic furmańskich przez górali czy też wielkanocne procesje konne, a także snutka golińska – hafciarstwo południowej Wielkopolski oraz bursztyniarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej. To ostatnie dotyczy eksploatacji bursztynu kopalnego, prowadzonej tradycyjnie przez kilka rodzin w tamtym rejonie.
Prócz wałbrzyskiej barbórki i bursztyniarstwa kurpiowskiego, innym wpisem na krajową listę związanym z górnictwem od 2018 r. są obchody Barbórki przez górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku.
Jak nas poinformował Narodowy Instytut Dziedzictwa, wpis na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego daje rozpoznawalność i pomaga w ocaleniu objętego wpisem zwyczaju. Każdorazowo wpis następuje na wniosek społeczności lokalnej, kultywującej daną tradycję. Ponadto wpisanie na tę listę jest formalnym wymogiem o to, by móc się starać o wpis na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości, prowadzoną przez UNESCO. Jak dotąd z Polski takiego wpisu doczekały się szopkarstwo, kwietne dywany na procesję Bożego Ciała układane w kilku miejscowościach województwa opolskiego i w rejonie Uniejowa oraz bartnictwo. W tym ostatnim przypadku jest to wspólny wpis Polski i Białorusi.
Raz na dwa lata odbywa się wręczanie dyplomów osobom reprezentującym kolejny wpis dodany do krajowej listy. Poprzednia gala wręczenia zorganizowana została w 2021 r. w Nowym Sączu. Następna planowana jest jesienią 2023 r. w Warszawie. Wówczas to stosowny dyplom przyznany zostanie kontynuatorom tradycji wałbrzyskiej Barbórki.
Decyzja o wpisaniu wałbrzyskiej Barbórki na ministerialną listę ogłoszona została w środę 9 listopada br. w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
