Położona w kotlinach alpejskich Szwajcaria zmaga się z korkami autostradowymi na swoich szlakach komunikacyjnych. Spalinowy transport samochodowy zatruwa czyste powietrze. Jego przejście na elektryczną wersję nie likwiduje transportowych zatorów. Rozbudowa tras szybkiego ruchu jest też ograniczona możliwościami przyrodniczymi. Górskie kotliny mają ograniczone przejścia pomiędzy stromymi górami. Z drugiej strony kraj ten rozwijał swoje połączenia kolejowe z sąsiednimi krajami dzięki najdłuższym w Europie tunelom przebijającym masywy górskie. Pod tym względem Szwajcaria posiada najbardziej zaawansowane technologie ich drążenia. Nic więc dziwnego, że wpadli oni na pomysł przeniesienia swojego transportu towarowego do podziemnych tuneli łączących najważniejsze centra komunikacyjne.
Szwajcarskie tunele
Pomysł autonomicznego transportu towarowego pomiędzy centrami produkcyjnymi i handlowymi polega na jego całkowitym oddzieleniu od komunikacji pasażerskiej. Ta ostania ma zostać w niezmienionej postaci. Cały przewóz towarowy ma zniknąć z tras na powierzchni, co ma odblokować jego pasażerską rolę. Istniejący już system tunelowy jest jednym z podstawowych rozwiązań komunikacyjnych. Jego wizytówką jest tunel kolejowy Świętego Gotarda w Alpach Szwajcarskich. Jego długość wynosi 57 km. Został oddany do użytku 1 czerwca 2016 r. i jest najdłuższym do tej pory zbudowanym tunelem na świecie. Szwajcaria posiada około 220 tuneli o łącznej długości blisko 200 km.
Założenia systemu Cargo Sous Terrain (CST)
Amerykański Instytut Inżynierii Elektryczności i Elektroniki (Institute of Electrical and Electronics Engineers), mający swoje oddziały również w Polsce, prezentuje zalety tego systemu na stronach swojego miesięcznika IEEE Spectrum (Switzerland Moves Ahead With Underground Autonomous Cargo Delivery – 8.07.2022 r.).
Ideą CST jest zapewnienie długoterminowego transportu towarowego bez polegania na rozbudowie sieci drogowych i kolejowych, które już są wypełnione zarówno towarami, jak i pasażerami oraz nie mają zbyt dużego pola do rozwoju. Jeszcze sześć lat temu wydawało się, że budowa tego systemu jest wysoce nieprawdopodobna. Jednak w grudniu ubiegłego roku szwajcarski parlament uchwalił niezbędne ramy prawne umożliwiające podziemny transport towarów, co oznacza, że realizacja projektu CST może rozpocząć się już 1 sierpnia.
Rozwiązania techniczne
CST działa na podobnej zasadzie co automatyczny system przenośników. Zautomatyzowane, bezzałogowe pojazdy transportowe, które są w stanie automatycznie odbierać i odkładać ładunki z wyznaczonych ramp i wind, jeżdżą po tunelach przez całą dobę. Pojazdy, które jeżdżą na kołach i posiadają napęd elektryczny z szynami indukcyjnymi, jeżdżą w trzytorowych tunelach ze stałą prędkością około 30 kilometrów na godzinę.
Towar transportowany jest na paletach lub w zmodyfikowanych kontenerach. Dzięki pojazdom transportowym kompatybilnym z chłodnictwem możliwy jest również transport towarów świeżych i schłodzonych. Do stropu tunelu przymocowany jest szybki tor podwieszany dla mniejszych paczek towarów. Po raz pierwszy ekonomicznie opłacalny będzie ciągły transport małych ilości na pojedynczych paletach lub kontenerach. Ciągły przepływ drobnych towarów eliminuje konieczność czekania na stacjach przeładunkowych. Ponadto zapotrzebowanie na miejsce można znacznie zmniejszyć, ponieważ tymczasowe składowanie towarów nie jest już konieczne.
Zyski i ekonomia CST
Tunele towarowe mogą być mniejsze i mogą działać z wolniejszymi prędkościami niż wymagałyby rozwiązania pasażerskie. Dzieje się tak, ponieważ cały system jest autonomiczny, komfort oraz do pewnego stopnia bezpieczeństwo można uznać w tej sytuacji za mniej ważnym problemem. Koszt w całości pokrywany jest przez sektor prywatny. Początkowo, w 2016 r. wynosił on 3,5 mld dol. Obecnie szacuje się on na 30-35 mld dol. na całą 500-kilometrowej długości trasę tuneli transportowych.
Ocenia się, że około 3 mld USD powinny wystarczyć na pierwszą jego fazę, stanowiącą 70-kilometrowy odcinek z 10 węzłami, który łączy Zurych z centrum logistycznym w Härkingen-Niederbipp na zachodzie. Szwajcarzy wydają się w większości niewzruszeni skalą projektu i nadal uważają go za dobrą inwestycję długoterminową. CST nawiązał współpracę z kilkoma dużymi szwajcarskimi firmami logistycznymi i detalistami, którzy postrzegają to rozwiązanie jako uzupełnienie istniejącej infrastruktury drogowej i kolejowej. Przewiduje się, że w wyniku realizacji tego projektu, liczba ciężkich ciężarówek na drogach zmniejszy się nawet o 40 procent, ponieważ ich towary przejmie podziemny transport.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
