- Dąbrowa Górnicza nadal należy do nielicznych zakładów na świecie, które są w stanie wyprodukować 120-metrową szynę - mówi w rozmowie z portalem netTG.pl Gospodarka i Ludzie SANJAY SAMADDAR, prezes zarządu i dyrektor generalny ArcelorMittal Poland.
Czy odczuwa pan, że polska i europejska gospodarka podnosi się po pandemii?
Wzrost jest widoczny, wystarczy spojrzeć na dane Głównego Urzędu Statystycznego, który podaje, że wzrost PKB w Polsce w trzecim kwartale wyniósł 5,1 proc., a w drugim kwartale aż 11,2 proc. r/r. Jeśli chodzi o naszą branżę, to w tym roku obserwujemy znaczny wzrost popytu, ale jednocześnie należy pamiętać, że wychodziliśmy z bardzo niskich poziomów w roku 2020, kiedy popyt znacznie spadł w wyniku pandemii. Trzeba jednak powiedzieć, że pomimo zmienności, którą nadal obserwujemy w wyniku ciągłej obecności pandemii COVID-19, 2021 r. był bardzo dobrym rokiem dla stali. Perspektywy obecnie pozostają pozytywne.
A co z perspektywami długoterminowymi?
Perspektywy zużycia stali są dobre. Stal odgrywa kluczową rolę w skutecznej dekarbonizacji – jest wykorzystywana w panelach fotowoltaicznych, turbinach wiatrowych, pojazdach elektrycznych i kolejach dużych prędkości. Przewiduje się, że globalny popyt na stal wzrośnie z 1,7 mld ton w 2018 roku do ponad 2,6 mld ton do 2050 roku. Ostatnio Chiny dokonały znacznych cięć produkcyjnych i nie promują już eksportu – to znacząca zmiana w kraju, który ma duży wpływ na światowe ceny. I wreszcie, programy pomocowe, jakie rządy na całym świecie uruchomiły po pandemii, w dużej mierze obejmują wsparcie projektów infrastrukturalnych.
Jak rosnące ceny energii elektrycznej, gazu i węgla wpływają na koszty produkcji?
Jesteśmy branżą energochłonną, więc ostatnie podwyżki cen oczywiście mają na nas wpływ. Sytuację pogarszają jeszcze rosnące ceny uprawnień do emisji CO2, które osiągnęły rekordowy poziom 70 euro za tonę. Należy pamiętać, że handel stalą odbywa się w skali globalnej i że nasi konkurenci spoza UE nie ponoszą tych kosztów. Dlatego od lat opowiadamy się za wprowadzeniem równych szans.
Dziś w Dąbrowie Górniczej stal produkowana jest z wykorzystaniem wielkich pieców, przy użyciu koksu, a do 2030 r. kierowana przez pana firma planuje o 35 proc. ograniczyć emisję CO2. Jak chce to osiągnąć?
W tej chwili finalizujemy prace nad strategią dekarbonizacji dla ArcelorMittal Poland, ale już teraz mogę powiedzieć, że nasza droga dekarbonizacyjna będzie oparta na dwóch ścieżkach, tak jak ma to miejsce w całej Europie. Chodzi o: innowacyjne instalacje DRI-EAF (instalacja do bezpośredniej redukcja żelaza i piece elektryczne), i ścieżkę Smart Carbon. Powodzenie tej pierwszej technologii będzie w dużej mierze zależało od dostępności zielonego wodoru po konkurencyjnych cenach.
Jest to podstawa osiągnięcia neutralności klimatycznej przy zastosowaniu technologii DRI-EAF, chociaż zakładamy, że w pierwszym etapie paliwo będzie stanowił gaz ziemny lub koksowniczy. Technologia Smart Carbon również ma potencjał do ograniczenia emisji dwutlenku węgla. Smart Carbon wykorzystuje bioenergię oraz CCUS, czyli wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla–technologie, które Międzynarodowa Agencja Energetyczna i Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu ONZ uważają za kluczowe dla osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Co musi się stać, aby przemysł stalowy mógł się całkowicie zdekarbonizować?
Naszym zdaniem pandemia już spowodowała przyspieszenie światowej debaty na temat zmian klimatycznych. ArcelorMittal nie tylko ma cel neutralności klimatycznej do 2050 r., ale także niedawno ogłosił plany budowy pierwszej na świecie huty stali o zerowej emisji dwutlenku węgla w Sestao w Hiszpanii. Latem zwiększyliśmy nasz cel redukcji emisji dwutlenku węgla w Europie – z 30 do 35 proc. do 2030 r., względem roku 2018.
Przemysł stalowy potrzebuje czterech rzeczy, aby przyspieszyć dekarbonizację. Po pierwsze, wsparcia dla rozwoju zielonej energii. Po drugie, wobec braku globalnego systemu handlem do emisji dwutlenku węgla (co jest nierealistycznym oczekiwaniem), potrzebne są odpowiednie przepisy, biorące pod uwagę fakt, że stal jest towarem podlegającym globalnemu obrotowi i zapewniające równe szanse. Po trzecie, finansowania. I wreszcie, współpracy i partnerstwa międzysektorowego.
Jak to osiągnąć?
Ważne jest, aby ludzie zrozumieli, że mimo najlepszych chęci, nie możemy dekarbonizacji przeprowadzić sami. Dekarbonizacja przemysłu stalowego zaczyna się od wsparcia w postaci systemów zielonej energii, a te, które istnieją dzisiaj, skalą nawet nie zbliżają się do potrzeb. Aby osadzić to w kontekście – osiągnięcie neutralności klimatycznej do roku 2050 w skali globalnej (nie tylko w przemyśle stalowym) wymaga inwestycji w czystą energię, których wartość powinna oscylować w okolicach 3,5 biliona dolarów rocznie. Tymczasem w ciągu ostatnich pięciu lat globalne inwestycje w czystą energię wynosiły około 1 biliona dolarów rocznie. [Prognozy z IEA World Energy Outlook 2021].
Potrzebujemy także równych szans, bo handel stalą odbywa się w skali globalnej. Dlatego potrzeba globalnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 bądź rozwiązań równoważnych, jak np. CBAM, czyli węglowej opłaty wyrównawczej. W przeciwnym razie firmy wiodące prym w działaniach dekarbonizacyjnych staną się niekonkurencyjne. Postulujemy także konieczność wsparcia finansowego – dzięki niemu udźwigniemy początkowe nakłady inwestycyjne, a także koszty operacyjne – przecież eksploatacja hut o niższym śladzie węglowym będzie znacznie droższa, przynajmniej w perspektywie krótko- i średnioterminowej. Ostatnim punktem, na który chciałbym zwrócić uwagę, jest znaczenie współpracy i partnerstwa.
Niektórzy specjaliści twierdzą, że w związku z planami rozwoju morskich farm energetycznych w Polsce, nowe piece hutnicze powinny powstać na północy kraju. Czy to dobry i realistyczny pomysł?
Po raz pierwszy słyszę o tym pomyśle, więc nie mogę odpowiedzialnie formułować opinii bez niezbędnych szczegółów. Mogę jednak odpowiedzialnie powiedzieć, że angażujemy się w naszą obecność na południu Polski, w zakłady, w które od 2004 roku zainwestowaliśmy 8,5 mld zł. Walcownia gorąca w Krakowie to wciąż najnowocześniejsza instalacja tego typu w Europie a Dąbrowa Górnicza nadal należy do nielicznych zakładów na świecie, które są w stanie wyprodukować 120-metrową szynę.
Chcemy wspierać rozwój polskiej gospodarki. Stal o zerowej emisji dwutlenku węgla ma potencjał, aby stać się podstawą do tworzenia budynków, infrastruktury i systemów transportowych, które umożliwią polskiemu rządowi, wielu inwestorom ale i naszym klientom wywiązanie się z ich zobowiązań w zakresie redukcji emisji dwutlenku węgla.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Niestety, ale dekarbonizacja podraża koszty produkcji stali w Polsce i Europie