W tym roku mija 140 lat eksploatacji jednego z największych na świecie złóż rudy żelaza w Krzywym Rogu na Ukrainie. Przez cały okres swojego istnienia złoże to odgrywało i nadal odgrywa ważną rolę w rozwoju gospodarki Ukrainy, będąc głównym zapleczem jej hutnictwa żelaza i stali.
W tym okresie wydobyto ponad 6 miliardów ton rudy żelaza nadającej się do sprzedaży oraz około 20 miliardów ton skały płonnej. Ze złoża tego pochodzi 82 proc. wydobycia rudy żelaza na Ukrainie, co kraj ten czyni siódmym największym producentem i piątym największym eksporterem rudy żelaza na świecie. Jego wartość w 2019 r, wyniosła 4 mld USD.
Złoża te odkryto pod koniec lat 30. XIX wieku. Badania przeprowadzone przez lokalnego przedsiębiorcę Aleksandra Pola dowiodły możliwości jego zagospodarowania. W Paryżu założył on spółkę Societe Anonyme Minerais de Fer de Krivoi Rog z kapitałem 30 mln franków należącym do głównych udziałowców francuskich, która rozpoczęła wydobycie rudy żelaza w 1881 roku.
Obecnie ocenia się, że całkowite zasoby rudy żelaza na Ukrainie wynoszą ponad 32 miliardy ton, w tym około 28 miliardów ton zasobów przemysłowych, z czego ok. 18 mld ton znajduje się w rejonie Krzywego Rogu.
Górnictwo odkrywkowe
Obecnie eksploatowane jest ok. 51 proc. wszystkich potwierdzonych zasobów, przy czym znaczna ich część ze względów ekonomicznych nie jest rozważana do eksploatacji w najbliższej przyszłości. Od początku lat siedemdziesiątych do chwili obecnej dominuje eksploatacja odkrywkowa. Stanowi ona 90 proc. wydobycia, które wynosi ok. 60 mln ton rudy rocznie.
Dostępne zasoby rud żelaza objęte bieżącą odkrywkową działalnością górniczą są wystarczające do zapewnienia funkcjonowania zakładów wydobywczych i przeróbczych w perspektywie długoterminowej. Istnieje tu jedna z największych na świecie odkrywek Ingulets MPP: o głębokość 520 m i wydobyciu rudy - 38 Mt./rok.
Górnictwo podziemne
Ze względu na długotrwałą i intensywną eksploatację podziemnych kopalń, zasoby bogatej rudy znacznie się zmniejszyły i wynoszą 309,2 mln ton do 1500 m. Wydobycie osiągnęło poziom 1200-1400 m i zbliża się do krytycznej granicy. Głębokość występowania komercyjnych złóż rudy żelaza w Krzywym Rogu sięga 2,7 km, dlatego górnictwo podziemne pozostaje dość istotne.
Funkcjonuje osiem podziemnych kopalń rudy żelaza, a eksploatacja prowadzona jest w szczególnie trudnych warunkach górniczych. Biorąc pod uwagę obecny stan złoża przewiduje się, że w ciągu najbliższych 5-10 lat przedsiębiorstwa mogą napotkać szereg trudności w utrzymaniu optymalnych zdolności produkcyjnych, a za 15-20 lat większe ograniczenie wydobycia i zamknięcie części kopalń. Proces ten jest nieodwracalny z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia i będzie miał poważne konsekwencje społeczne w regionie.
Rekordowe górnictwo
W 2020 roku ukraińskie spółki górnicze wyeksportowały 46,3 mln ton, rudy żelaza, co oznacza wzrost o 16 proc. rok do roku. Pod względem wartości eksport ten w 2020 roku wzrósł o 24,8 proc. rok do roku do 4,24 miliarda dolarów.
Wiodącym konsumentem pozostały Chiny z 60 proc. udziałem w całkowitej wartości ukraińskiego eksportu rudy żelaza w tym roku. Tymczasem Polska i Czechy stanowiły odpowiednio 8,9 proc. i 7 proc. całkowitej jego wartości. W grudniu eksport rudy żelaza wyniósł 3,32 mln ton, co oznacza wzrost o 34,2 proc. rok do roku. W ujęciu wartościowym eksport ten wzrósł 2,4-krotnie rok do roku.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że finansowy sukces ukraińskiego górnictwa rud żelaza zostanie powtórzony w jubileuszowym 2021 r., na co wskazują okresowo wysokie ceny tego surowca.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
