Firma Bushveld Minerals z RPA twierdzi, że jest „zachwycona” wynikami opublikowanymi 29 lipca przez Departament Handlu Stanów Zjednoczonych w sprawie wpływu importu wanadu na bezpieczeństw narodowe Stanów Zjednoczonych. Jest to jedna z trzech firm wydobywających ten minerał na świecie. Stany Zjednoczone są rynkiem krytycznym, zwłaszcza że oczekuje się, że popyt na wanad wzrośnie na całym świecie przez rosnące zapotrzebowanie na rozwiązania do magazynowania energii oparte na wanadzie. RPA pokrywa ok. 75 proc. światowego zapotrzebowania na wanad (V2O5).
Jeszcze do niedawna wanad jako metal miał standardowe zastosowanie do utwardzania stali, która dzięki temu składnikowi staje się lżejsza, odporna na korozję i bardziej wytrzymała. Stosownie do zapotrzebowania na ten cel, cena wanadu w latach 2002 -2007 wahała się od 1,34 USD/Ib do 16,28/Ib. Jeszcze trzy lata temu cena ta w Chinach była poniżej 3 USD/Ib. Teraz w wyniku zastosowania wanadu do produkcji baterii zasilających samochody o napędzie elektrycznym jego cena wzrosła do 20 USD/Ib. Informacje o inwestycjach w złoża zawierające wanad w postaci pięciotlenku wanadu (V2O5) napływają z trzech państw będących surowcowymi potęgami Zachodu: Kanady, USA i Australii. Akcje firm górniczych, które podjęły się eksploatacji poszły wyraźnie w górę. Ze względu na to, że w Polsce również występują rudy wanadu, warto zapoznać się z jego wydobyciem na świecie.
Australia, Kanada i USA
Wydaje się, że w krajach tych najbardziej zaawansowane są tego rodzaju projekty. W połowie listopada 2018 r. w Perth (Australia) odbyła się konferencja na temat krytycznego znaczenia wanadu dla magazynowania energii. Tam główny konsultant CSA Global Pty Ltd, Tony Donaghy, przedstawił prezentację zatytułowaną: „Wanad, oddawanie energii odnawialnej do pracy wtedy, kiedy jej potrzebujesz”. Szczegółowo opisuje on obecny rynek wanadu i jego rosnący potencjał do magazynowania energii w akumulatorach. Obecnie tylko 1-2 proc. podaży wanadu wykorzystuje się dla tego celu.. Około 17 proc. wanadu w handlu pochodzi ze źródeł pierwotnych, a pozostałą część odzyskuje się z ropy naftowej i innych produktów. Chiny wytwarzają i konsumują ok. 92 proc. światowej produkcji wanadu. Brak dostępnych materiałów utrudnia prezentację tego rynku. Dyrektor Scandi Vanadium, Brandon Munro, powiedział na tej konferencji: - Baterie wanadowe typu redox mają wyjątkowe zalety, w tym wysokie cykle życia, brak utraty pojemności w czasie, prostą skalowalność, lepsze bezpieczeństwo oraz natychmiastowe i szybkie uwalnianie energii.
O tym, że w Kanadzie też poważnie myśli się o eksploatacji kolejnych złóż rud wanadu świadczy strona korporacji Vanadium Corporation, na której znajdują się takie działy jak: „Wiadomości z branży wanadowej” i „Biblioteka Wanadowa”. Trwają prace udostępniające kanadyjskie złoże: „Silver Sands” na terenie Kolumbii Brytyjskiej o zawartości wanadu (V2O5) w czarnych łupkach 0,48 proc. w przelocie 130 m i 0,45 proc. w przelocie 27 m. Stany Zjednoczone zamierzają eksploatować złoże wanadu „Carlin” w stanie Nevada. Podane wyniki badań tego złoża: to 32 metry klasyfikacji 0,81 proc. wanadu, 27,5 metra przy 0,44 proc. wanadu i 15,2 metra przy 0,45 proc. wanadu.
Polskie złoże rud wanadu
To złoże polimetaliczne żelaza, tytanu i wanadu „Krzemianki” koło Suwałk. Odkryte zostało pod koniec lat pięćdziesiątych minionego wieku. Z tego czasu odnotowano jedną z pierwszych informacji naukowych na ten temat w języku rosyjskim. W Bilansie Zasobów Złóż Kopalin zaznaczono wykonanie w 1971 roku dokumentacji geologicznej tego złoża w kat. C2+ C1 upoważniającej do rozpoczęcia inwestycji górniczej. Potem wykonano jeszcze 3 dodatki do tych dokumentacji. Ostatni z nich został sporządzony w 1990 r. W wspomnianym bilansie zasobów od ponad 20 lat figuruje wpis negatywnie oceniający możliwości wydobycia wanadu z tego złoża. „Aktualnie rudy magnetytowo-ilmenitowe mogą budzić zainteresowanie głównie, jako surowiec wanadu. Kryterium brzeżne zawartość ekwiwalentna V2O5 w rudzie bilansowej powinno wynosić 0.73 proc. - przy takim kryterium zasoby złóż suwalskich wynosiłyby 1 proc. zasobów wcześniej udokumentowanych. Nie podano jednak, jaka wartość liczbowa odpowiada temu jednemu procentowi. Jeżeli liczyć ten procent od zasobów rud żelazowo-tytanowo-wanadowych, wynoszący ok. 1,5 mld ton to 1 proc. z tego jest 15 mln ton po 40 000 USD za tonę wychodzi ok. 0,6 biliona USD! Przyjmując nawet 10 krotny błąd tych bardzo przybliżonych i szacunkowych obliczeń, to jest to liczba, którą warto zweryfikować szczegółowymi badaniami i ekonomicznymi analizami opłacalności takiej inwestycji.
Przypuszczalnie ten rząd wielkości wchodzi w rachubę na co wskazuje ogłoszona w 2014 r. książka Dominika Rettingera „Klasa” (Dominik W. Rettinger – Klasa. Wydawnictwo Otwarte. Kraków 2014). Jej konsultantami byli wymienieni z nazwiska najwyżsi urzędnicy państwowi odpowiadający za policję kryminalną i służby specjalne. Główny wątek tej powieści został cztery lata wczesnej zapowiedziany w notatce prasowej dotyczącej zainteresowania się tymi złożami inwestorów z USA Część pieniędzy przeznaczonych na ten cel, miała pochodzić z amerykańskiego funduszu offsetowego związanego z zakupem samolotów F-16 i miała być przeznaczona na eksploatację rud polimetalicznych w gminie Jeleniewo. Była to suma ok. 6 mld USD. Pomijając wątki sensacyjne tej wanadowej opowieści, trzeba zweryfikować wyniki badań z przed prawie pół wieku i na nowo podjąć stosowne w tej sprawie decyzje. Odnotować trzeba, że na Suwalszczyźnie istnieje duże poparcie społeczne dla tego rodzaju inwestycji.
Napływające z RPA wiadomości dotyczące wanadu, winne zmobilizować rząd RP do rozważenia górniczych inwestycji zapewniających bezpieczeństwo narodowe zarówno Polski, jak i Stanów Zjednoczonych.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Pewnie będzie znowu jak z łupkami.