Mieszkańcy Imielina protestują przeciwko planom sięgnięcia po nowe złoże węgla. Zapytaliśmy, jak na ich obawy i zarzuty odpowiadają przedstawiciele Polskiej Grupy Górniczej. Jak argumentują, budowa kopalni Imielin Północ to pierwszy etap projektu rozbudowy kopalni Piast-Ziemowit, który polega na udostępnieniu łącznie 300 mln t zasobów węgla. W przypadku samego złoża Imielin Północ chodzi o 70 mln t zasobów operatywnych, które pozwolą kopalni na utrzymanie odpowiedniego poziomu wydobycia po roku 2025, kiedy dojdzie do znacznego sczerpania zasobów złoża macierzystego w ruchu Ziemowit. W następnych latach złoże otworzy drogę do udostępnienia kolejnych 140 mln t zasobów operatywnych uwięzionych w złożu Ziemowit Głęboki oraz kolejnych 90 mln t zasobów operatywnych złoża Piast Głęboki.
– Eksploatacja złoża Imielin Północ pozwoliłaby na zrównoważony, stabilny rozwój i funkcjonowanie kopalni Piast-Ziemowit, w której kończą się już te najbardziej zasobne partie złóż obecnie udostępnionych. Całe przedsięwzięcie jest dla nas bardzo ważne z kilku powodów. Po pierwsze o 50 lat wydłużona zostanie żywotność kopalni Piast-Ziemowit (do 2068 r.), bo udostępnienie 70 mln ton zasobów operatywnych węgla w złożu Imielin Północ umożliwi kopalni Piast-Ziemowit utrzymanie odpowiedniego poziomu wydobycia. Dzięki temu utrzymane zostanie zatrudnienie w kopalni, w której pracuje 7,5 tysiąca osób – wyjaśnia Tomasz Głogowski, rzecznik PGG i dodaje:
- To trwałe i stabilne miejsca pracy. Trzeba przy tym pamiętać, że każdy górniczy etat generuje do pięciu kolejnych w transporcie, budownictwie, samorządzie, szkolnictwie itd., a to oznacza, że dzięki temu region zyskuje dodatkowych 35 tys. miejsc pracy. Działalność zakładów górniczych to również znaczny dodatkowy dochód dla gmin i województwa, wynikający z wielu opłat i podatków – każdego roku kopalnia Piast-Ziemowit odprowadza ok. 14 mln zł podatku z tytułu opłaty eksploatacyjnej. Jak wynika z zapisów Polityki Energetycznej Polski do roku 2040, właśnie węgiel, z którego produkujemy obecnie około 80 proc. energii elektrycznej, wciąż w najbliższych latach będzie podstawą naszej gospodarki energetycznej. Dlatego ważną sprawą, jeśli chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, jest udostępnienie własnych zasobów. Oprócz energetyki zawodowej, nasz węgiel jest wykorzystywany do produkcji tzw. ekogroszków, czyli najczystszego paliwa węglowego – argumentuje Tomasz Głogowski.
Nie wyolbrzymiać skutków
Nikt nie ma wątpliwości, że prowadzona eksploatacja będzie wiązała się z pewnymi uciążliwościami. Według przedstawicieli PGG nie powinno się jednak przeszacowywać skutków.
– Pierwsza kwestia to osiadania i deformacje terenu. Każda podziemna działalność powoduje ujemne skutki na powierzchni terenu. Wpływy planowanej w złożu Imielin Północ eksploatacji górniczej zgodnie z przeprowadzoną prognozą spowodują obniżenia terenu miejscami sięgające maksymalnie do 6,5 m, ale w obszarze niezabudowanym i przy bardzo korzystnej morfologii terenu. Osiadania te będą się ujawniać na przestrzeni wielu lat, przez co niecki obniżeniowe będą miały łagodny charakter. Dla porównania, w innych rejonach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, sumaryczne osiadania terenu, na skutek dokonanej eksploatacji górniczej osiągnęły wielkość kilkunastu metrów i należy stwierdzić, że w znacznej większości przypadków są one praktycznie niezauważalne. Przykładem tego jest dzielnica Wirek w Rudzie Śląskiej, charakteryzująca się gęstą zabudową – rejon kościoła pod wezwaniem św. Wawrzyńca, gdzie od początku eksploatacji górniczej (lata 50. ubiegłego wieku) osiadanie terenu osiągnęło wartość około 15 metrów. Z uwagi na urozmaiconą rzeźbę powierzchni na terenie Imielina prognozowane obniżenia nie spowodują istotnych zmian morfologii terenu i stosunków wodnych oraz nie pogorszą pierwotnych walorów krajobrazowych - argumentuje Głogowski.
- Należy zauważyć, że prognoza ujęta w „Raporcie oddziaływania na środowisko” obejmowała sumaryczne oddziaływanie powstałe wskutek wybrania trzech pokładów węgla. Wówczas deklarowaliśmy, że na obiekty budowlane będziemy oddziaływać maksymalnie III kategorią terenu górniczego. Co ważne, wpływy w większości wystąpią w terenie słabo zurbanizowanym i rozłożą się na cały okres trwania eksploatacji górniczej, tj. około 20 lat. Opracowując projekt zagospodarowania złoża Imielin Północ, wyodrębniono obiekty i obszary podlegające szczególnej ochronie, takie jak zwarta zabudowa w centrum miasta Imielin wraz z budynkiem kościoła parafialnego oraz obiekty Zakładu Uzdatniania Wody należące do Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach, autostrada A4, droga ekspresowa DK1. Wszystkie newralgiczne tereny i obiekty budowlane zostały objęte filarami ochronnymi. Drugą sprawą są obawy dotyczące uszkodzenia budynków. Wszystkie obiekty naziemne i podziemne znajdujące się w zasięgu oddziaływania, poddane zostaną przed sporządzeniem każdego kolejnego planu ruchu zakładu górniczego indywidualnej inwentaryzacji i ocenie ich odporności w aspekcie spodziewanych wpływów. W uzgodnieniu z właścicielami nieruchomości, obiekty posiadające zbyt małą odporność na przewidywane wpływy zostaną odpowiednio wzmocnione – wyjaśnia rzecznik PGG.
Dodatkowe zabezpieczenia
Jak dodaje rzecznik PGG, w następstwie pozyskanej 1 października 2018 r. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji planowanego przedsięwzięcia zarząd PGG w listopadzie 2018 r. podjął uchwałę o finansowaniu kosztów dodatkowego zabezpieczenia obiektów budowlanych położonych w zasięgu projektowanej eksploatacji górniczej, pomimo iż nie został jeszcze ustanowiony teren górniczy i spółka nie posiada jeszcze koncesji na wydobywanie węgla. Pierwsi inwestorzy już korzystają z możliwości zwrotu kosztów dodatkowego zabezpieczenia. Oprócz tego, w trakcie i po zakończonej eksploatacji górniczej na usuwanie szkód górniczych w samym Imielinie, wzorem obecnie prowadzonej działalności na złożach macierzystych, kopalnia będzie przeznaczać rocznie kilka, nawet kilkanaście milionów złotych.
– Trzeba sobie zdać sprawę, że niejednokrotnie remont budynku z tytułu usunięcia w nim szkód górniczych, za które jesteśmy odpowiedzialni, jest okazją do jednoczesnego podniesienia standardu obiektu niższym kosztem przez właściciela, z uwagi na możliwość połączenia robót remontowych i modernizacyjnych – argumentuje Głogowski.
Czym będzie skutkował scenariusz, w którym kopalnia nie otrzyma koncesji na złoże Imielin Północ?
– Zaniechanie realizacji projektu Imielin Północ będzie, począwszy od roku 2025, skutkować znacznym ograniczeniem wydobycia w ruchu Ziemowit i zmniejszeniem zatrudnienia. Z uwagi na niemożliwe do przewidzenia uwarunkowania rynkowe może dojść do trwałej nierentowności całej kopalni Piast-Ziemowit, a w konsekwencji do jej likwidacji już w najbliższych latach. Zatrudnienie z miasta Imielin to około 200 pracowników, wraz z rodzinami to około 800 osób. Zaakcentować należy też fakt, że z całego powiatu bieruńsko-lędzińskiego w kopalni Piast-Ziemowit zatrudnionych jest prawie 3,5 tys. pracowników, co czyni kopalnię największym pracodawcą dla mieszkańców tego powiatu. Pamiętajmy też o łańcuchu wartości, który dziś tworzymy: podatki, współpraca z uczelniami i instytutami badawczo-rozwojowymi, kooperacja z firmami zewnętrznymi oraz, co najważniejsze, na szczycie tego łańcucha jest człowiek, jego miejsce pracy i rodzina – mówi Głogowski.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
