W czołówce najbogatszych gmin są Kleszczów i Rząśnia, które mają na swoich terenach odkrywki węgla brunatnego, a najbogatszym miastem powiatowym są Polkowice, które rozwój zawdzięczają wydobyciu miedzi. Jak samorządowcy oceniają dobrobyt, który dają kopalnie?
Jerzy Strachocki z urzędu gminnego w Kleszczowie zaznacza, że poziom wpływów do budżetu jest w znacznym stopniu wynikiem bardzo dużego uprzemysłowienia. Przede wszystkim chodzi o działalność dwóch oddziałów spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna: Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów oraz Elektrowni Bełchatów. W 2017 r. z tytułu podatków i opłat lokalnych z obydwu tych oddziałów Kleszczów uzyskał prawie 51 proc. dochodów budżetowych.
- Podatki płacone przez dużego i solidnego podatnika, jakim dla gminy Kleszczów jest PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, mają istotne znaczenie dla spokojnego planowania rozwoju gminy Kleszczów i koniecznych do utrzymania tego rozwoju inwestycji. Wydaje się, że w Polsce trudno jest znaleźć gminy górnicze, z których ludzie nie uciekają do bardziej atrakcyjnych krajobrazowo i mniej zurbanizowanych miejsc. Systematyczny wzrost liczby mieszkańców (ok. 1,5-2 proc. rocznie) to efekt zachęt, jakie gmina stosuje, by m.in. zapewnić pracowników dla nowych firm, powstających w Kleszczowskich Strefach Przemysłowych. Na szeroką skalę wprowadziliśmy program gminnych dotacji do zakupu i instalacji urządzeń, które pozwalają zmniejszać emisje zanieczyszczeń. Zachęcamy mieszkańców do utrzymania zieleni na swoich posesjach, stosując dopłaty do zakupu sadzonek roślin ozdobnych i organizując co roku konkursy na najschludniejszą posesję – zaznacza Strachocki.
Myślą o przyszłości gminy
Wśród ważnych dla przyszłości gminy inwestycji i inicjatyw, których realizacja była możliwa dzięki zasobnemu budżetowi, wymienia uruchomienie w Kleszczowie dwóch szkół ponadgimnazjalnych (w tym technikum, kształcącego mechatroników i automatyków), zbudowanie dużego obiektu rekreacyjno-sportowego (SOLPARK Kleszczów), pomoc w powstaniu domu pomocy społecznej, wprowadzenie udogodnień dla rodziców (gminne becikowe, opiekunki dzienne dla dzieci w wieku żłobkowym, zapewnienie miejsc w przedszkolach dla wszystkich dzieci), stworzenie sieci placówek kulturalnych w każdym sołectwie, by mieszkańcy wsi mogli się tam spotykać, a dzieci miały dostęp do różnych zajęć w czasie wolnym od nauki szkolnej.
- Jednak podstawowym i ciągle najważniejszym celem, na który gmina przeznacza spore środki, jest stworzenie odpowiedniej infrastruktury technicznej dla firm, powstających w Kleszczowskich Strefach Przemysłowych. Kopalnia wkrótce zakończy swoją działalność w położonej na naszym terenie odkrywce „Bełchatów”. Wraz z tym znacząco spadną wpływy podatkowe. Po to, by wypełnić tę lukę, gmina stara się przyciągać inwestorów z różnych branż. Mają oni nie tylko zasilać nasz budżet podatkami, ale też zapewniać miejsca pracy dla obecnych i przyszłych mieszkańców gminy Kleszczów – wylicza.
Problemów nie brakuje
Obecność tak znaczącego podatnika niesie jednak również niedogodności, które są związane z funkcjonowaniem kopalni odkrywkowej.
- Dla wielu mieszkańców największą uciążliwością jest kurz i pył węglowy, wydostający się przy wietrznej pogodzie z terenu odkrywki, a także pylące składowiska popiołu. Rolnicy i ogrodnicy wskażą na problemy związane z występowaniem leja depresyjnego i niedostatkiem wody. Dla osób dojeżdżających do pracy utrudnieniem będzie znaczne wydłużenie dojazdu i znaczne natężenie ruchu na kilku drogach, spowodowane tym, że odkrywka „przeorała” całą gminę w kierunku wschód – zachód i w tej chwili są dostępne tylko drogi położone na obu krańcach odkrywki KWB Bełchatów. Z powodu rozległości odkrywki dla gminy istotnym obciążeniem staje się konieczność budowania znacznie wydłużonych sieci wodociągowych, gazowych, teletechnicznych oraz energetycznych do miejscowości położonych po północnej stronie odkrywki – podkreśla Strachocki.
Wójt sąsiedniej Rząśni Tomasz Stolarczyk przyznaje, że fakt bycia gminą górniczą ma ogromne znaczenie.
- Dzięki dochodom związanym z podatkami odprowadzanymi przez kopalnię, które stanowią ok. 68 proc. dochodów gminy Rząśnia, jesteśmy w stanie zrealizować wiele inwestycji infrastrukturalnych. Trzeba mieć na uwadze, że staramy się również pozyskiwać środki z innych źródeł, w tym z funduszy europejskich. Możemy wówczas przychodami z podatków sfinansować udział własny, który trzeba ponieść przy ich realizacji. Gmina realizuje działania inwestycyjne z zakresu budowy dróg, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Przygotowano tereny inwestycyjne dla przedsiębiorców jako zachęta do budowy i rozwoju firm. Inwestujemy także w infrastrukturę sportowo-rekreacyjną, budujemy boiska, place zabaw, siłownie zewnętrzne, wykonujemy zagospodarowanie parku wraz ze stawem w Rząśni – mówi Tomasz Stolarczyk.
Inicjatywy ekologiczne
Zwraca też uwagę na zaangażowanie w inicjatywy związane z ekologią. W ramach tych działań w prawie 1,3 tys. budynków zostały zamontowane instalacje solarne. Oprócz tego gmina udzieliła ponad 800 dotacji na montaż instalacji fotowoltaicznych oraz ponad 400 dotacji na wymianę kotłów centralnego ogrzewania na kotły ekologiczne na paliwa stałe 5 klasy (eko-groszek, biomasa), gaz, olej opałowy.
- Obecność kopalni w sąsiedztwie trzeba rozpatrywać w różnych płaszczyznach. Pozytywnymi cechami są miejsca pracy dla mieszkańców, podatki dla gminy, rozwój gospodarczy i społeczny. Są też minusy: degradacja środowiska, obniżenie poziomu wód gruntowych – dodaje Stolarczyk.
O ogromnym znaczeniu życia w cieniu zakładu górniczego mówi też Konrad Kaptur, rzecznik Polkowic.
- Z jednej strony, z tytułu różnych opłat mamy znaczne dochody. Podatki oraz opłaty z KGHM stanowią około 70 procent budżetu gminy i są kluczową pozycją w tym budżecie. Te pieniądze pozwalają na realizację wielu ponadstandardowych świadczeń, których w innych gminach nie ma. Z drugiej strony jednak z działalnością górniczą wiąże się sporo niedogodności i te pieniądze są formą rekompensaty, rodzajem zadośćuczynienia. Mówię choćby o wstrząsach, które są dość częstym zjawiskiem. One sprawiają, że konstrukcje budynków muszą być specjalnie wzmacniane. Obecność KGHM ma więc zarówno dobre, jak i złe strony – zaznacza Kaptur.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
