Bajońskie opłaty za tzw. korzystanie z informacji geologicznej spadły na przedsiębiorców górniczych po zmianie przepisów Prawa Geologicznego i Górniczego w 2011 r. Koszt za jedno złoże wynosi dziś średnio ok. 4-5 mln zł, ale przy dużym obszarze może sięgać nawet 25 mln zł! A kwotę trzeba pomnożyć przez 40 koncesji, które wygasną wkrótce w górnictwie węgla kamiennego i brunatnego.
Nowy cennik ukryto w rozporządzeniu Ministra Środowiska z grudnia 2011 r. Jego skutki przedsiębiorcy zaczynają odczuwać teraz. Wszystkich zaskoczył drożyzną. Zdaniem spółek obowiązkowa opłata dla państwowej służby geologicznej przy Ministrze Środowiska, bez której nie ma mowy o uzyskaniu koncesji na eksploatację złóż węgla, wzrosła co najmniej kilkukrotnie. O ile dokładnie? Z ogólnych szacunków wynika, że na najpilniejsze wnioski koncesyjne (do 2020 r.) spółki węglowe muszą zabezpieczyć już teraz ok. 200 mln zł lub więcej. Sprawdziliśmy, że przed wprowadzeniem nowego cennika, z wszystkich opłat do budżetu państwa wpłynęło w 2010 r. dziesięciokrotnie mniej pieniędzy, bo tylko 25 mln zł.
Haracz geologiczny
W przypadku Katowickiego Holdingu Węglowego koszt informacji geologicznej wyniesie ok. 40 mln zł, a chodzi o przedłużenie eksploatacji w dwóch dużych kopalniach – Mysłowice-Wesoła i Murcki-Staszic. Dużo więcej zapłaci do 2020 r. największa w kraju Polska Grupa Górnicza, która musi odnowić aż 13 koncesji (6 w 2019 r. i 7 kolejnych rok później). Opłatę za jedno złoże wniesie czechowicka Silesia. Rzutem na taśmę w terminie Tauronowi udało się właśnie odnowić 5 koncesji, a Węglokoks Kraj przedłuża dwie. Od opłat za pięć wniosków zależy istnienie odkrywek węgla brunatnego. Jedynie lubelska Bogdanka nie ma zmartwień, bo za informację geologiczną będzie płacić dopiero przed 2031 i 2046 r.
- Opłata ta jest ukrytym haraczem, który wcześniej dotyczył tylko nierozpoznanych złóż! Teraz musimy płacić za informację geologiczną o takich obszarach, które znamy i eksploatujemy od lat. Wycena jest uznaniowa, zależy od urzędnika. Ale nikt nie podskoczy organowi, który decyduje o koncesji – przedstawiciele spółek węglowych krytykują obowiązkową opłatę dla państwowej administracji geologicznej przy Ministerstwie Środowiska.
Spółka górnicza nie uzyska przedłużenia koncesji, jeśli nie kupi na nowo prawa do korzystania z informacji geologicznej o złożu. Monopol państwa na jej gromadzenie i udostępnianie ma Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie, który prowadzi centralne archiwum dokumentów, opisów, analiz, zestawień, map i próbek z odwiertów. Informacja jest z zasady nieodpłatna, ale wyjątek stanowi m.in. „działalność prowadzona w celu wydobywania kopalin”.
Stare jak nowe
- W nowym Prawie Geologicznym i Górniczym z 2011 r. pojawił się przepis, że przy przedłużaniu koncesji informację trzeba wykupić tak samo, jakby starano się o nową – mówi specjalista ds. koncesyjnych w państwowej spółce. Wcześniej koszt był niewielki, na czym skorzystały m.in. zachodnie spółki szukające gazu łupkowego. Teraz, gdy w całym górnictwie do 2020 r. trzeba odnowić 40 upływających koncesji (35 w kopalniach węgla kamiennego), przedsiębiorcy zaczęli wyliczać nowe koszty i włos im się zjeżył na głowach.
- Okazało się, że dostęp do informacji geologicznej będzie nas kosztował ponad 40 mln zł dla wszystkich naszych kopalń! Muszę znaleźć te pieniądze – przyznaje Tomasz Cudny, prezes Katowickiego Holdingu Węglowego.
Spółki niechętnie ujawniają szczegóły ścieżki koncesyjnej, bo wiele danych ociera się o tajemnicę handlową. Co gorsza, ustawodawca wymyślił, że cenę za informację geologiczną biznes uzgadnia z ministerstwem w… umowie cywilno-prawnej. A to znaczy, że urzędnicy mogą dogadać się z przedsiębiorcami na najróżniejsze kwoty i warunki (np. rozłożenia na raty do 10 lat) za podobną informację o podobnym złożu.
- W Polsce obowiązuje zasada swobody takich umów. Sytuacja jest korupcjogenna, ale winy się nie udowodni – rozkłada ręce jeden z rozmówców.
O nowym cenniku przedstawiciele spółek myślą bardzo źle, ale większość chce być anonimowa. Dlaczego
- A kto pójdzie na wojnę z organem, od którego zależy wydanie koncesji? - tłumaczą, że stawka jest zabójczo wysoka: gdyby ministerstwo ostatecznie nie przyznało koncesji, cała opłata wniesiona za informację geologiczną bezpowrotnie przepada.
Zastanawiające porównanie
W związku z przedłużaniem koncesji budżet zgarnie wkrótce 200 mln zł lub więcej. To niemal trzecia część pieniędzy na ratowanie KHW albo połowa tego, co państwo winne jest emerytom za deputaty węglowe. To piąta część pieniędzy, które załoga JSW dała swej spółce na przeżycie, rezygnując czasowo z przywilejów płacowych. Niemal tyle samo (231 mln zł) otrzymać ma SRK na rekultywację terenów zdegradowanych działalnością górniczą.
- Grube setki milionów złotych zdziera z własnych kopalń ten sam budżet państwa, który z innej kieszeni wykłada je na ratowanie państwowego górnictwa – nasi rozmówcy w spółkach podkreślają absurd sytuacji.
Dlaczego wprowadzono drakońskie podwyżki? Dotarliśmy do uzasadnienia projektu rozporządzenia z 2011 r., w którym czytamy, że m.in. „w celu uniknięcia znaczącego spadku dochodów budżetu państwa”. Ministerstwo Środowiska wiedziało, że nowe przepisy „spowodują wzrost nominalnych obciążeń przedsiębiorców”, ale uznało, że nie będzie to miało „znaczącego wpływu na inwestycje i funkcjonowanie przedsiębiorstw”. Zapewniało wręcz, że rozporządzenie „zwiększy konkurencyjność gospodarki i przyspieszy tempo rozwoju inwestycji wydobywczych w kraju”!
Zbyt długotrwałe i kosztowne
- Konieczna jest zmiana przepisów, aby uprościć procedury przedłużenia koncesji wydobywczych. Są zbyt długotrwałe i zbyt kosztowne – uważa Adrian Brol, szef zespołu ds. koncesji przy Górniczej Izbie Przemysłowo-Handlowej w Katowicach.
Idąca w miliony złotych cena za informację geologiczną to nawet 90 proc. kosztów całej koncesji. Resztę pochłania m.in. raport oddziaływania na środowisko, który może zablokować każdy, a procedury wloką się latami.
Pod koniec 2016 r. GIPH usiłował przeforsować w parlamencie własną poprawkę prawa geologiczno-górniczego. Niestety zmiany zbojkotował Główny Geolog Kraju Mariusz Orion-Jędrysek. Obiecał, że specjalny zespół Ministerstwa Środowiska niezwłocznie opracuje kompleksową nowelizację PGG. Gremium do dziś się nie spotkało.
- Będziemy uważnie obserwować stan prac rządowych nad tą sprawą. Jeśli Główny Geolog Kraju ponownie nie dotrzyma słowa, zrobimy wszystko, by zmobilizować parlamentarzystów z regionów górniczych i wnieść odrębną inicjatywę – zapowiedział w grudniu prezes GIPH Janusz Olszowski.
Czytaj także: Kopalnie będą uiszczać haracz geologiczny.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Jesli nie zapłacą nam czternastki za 2016 rok to pora strajkowac
Do x. Kogo to obchodzi ze on szuka kasy na koncesję. Był Dyrektorem zajechał kopalnie. Od czerwca 2016 jest prezesem a dopiero w listopadzie się zainteresował planami ruchu poszczególnych kopalń. Więc go nie broń.
Kiedy na kopalniach BĘDĄ WALCZYĆ Z EMERYTAMI GÓRNICZYMI KTÓRYCH JEST PLAGA OD FIZYCZNYCH PO DOZÓR zabra emerytury i odda w wieku 65 lat !!!!!!!!!!!!!!
Komentarz usunięty przez moderatora z powodu złamania regulaminu lub użycia wulgaryzmu.
To ciekawe co zrobi Cudny z Gajem jak 6 lutego kopalnie KHW staną.
Tak jak tu ktoś napisał wcześniej, panie Prezesie czekam na przelew należnego mi wynagrodzenia za rok 2016. I nic mnie nie obchodzi, że możecie nie mieć. Kupcie do waszych biur drukarki i drukujcie pieniądze. Skoro potraficie obniżać tylko premie i chwalić się jak to wy ciężko pracujecie, żeby KHW stanęło na nogi to ja też upominam się o swoje pieniądze.
"Okazało się, że dostęp do informacji geologicznej będzie nas kosztował ponad 40 mln zł dla wszystkich naszych kopalń! Muszę znaleźć te pieniądze – przyznaje Tomasz Cudny, prezes Katowickiego Holdingu Węglowego ..." no to wiaodmo gdzie będą szukać, bo 5 luty blisko, już nie wiedzą jak mają ludziom powiedzieć, że tego nie wypłacą ??
Cudny tak jak zajechał Boże Dary tak zajeżdża Holding. Ubija Śląsk mimo ze chłopaki fedrują. Staszic i Wesoła ledwie dychają a ten się podnieca trupami. Najlepsza szopka jest na Wieczorku. Dyrektor i Naczelny dwóch którzy nie mają pojęcia o zarządzaniu kopalnia z dnia na dzień ją dobijają. Na dwóch oddziałach wydobywczych kierownikami są tyrani którzy nie mają pojęcia o fedrze a traktują ludzi jak gnój i gdyby nie Sierpień 80 obaj byli by kryci przez władze kopalni. PS w Niedziele jest 5 luty. Czekamy na 14stke.
Temat zastępczy pana prezesa, cudnie....przeczytajcie wypowiedź Markowskiego na WNP dotyczącą KWK Sośnica....znalazła sie kadra kierownicza która uratowała kopalnie przed SRK, kadra która swoim madrym pomysłem na rządzenie i keirowanie kopalnią uratowała los kopalni i górników. A zarząd KHW, cudnie likwiduje spółkę i jesteśmy w cudnym gaju. Taki pomysł miał zarząd siedem miesięcy temu jak obejmował kierowanie spółką. Co zrobili ? Poprzednicy zajechali KHW i teraz maja ciepłe posadki na politechnice śląskiej i w spółeczkach na kopalni Wesoła. A ten zarząd ? przyszedł i pieknie i cudnie obiecywał i wyrolował górników razem ze związkami zawodowymi czypionki , zembrzuckiego, emerytowanego patafiana z Kadry na Staszicu i mugola z ZZG. Obiecane siepłe posadki w zarządach i radach nadzorczych za zlikwidowanie KHW już czekają. tyle miał i ma do zaoferowania zarząd khw. Kompetentny i mądrze zarządzający, Niech żyje kierownictwo kwk sośnica, prawdziwi górnicy,
Pan prezes szuka znow kasy ?? to może by tak sobie obciąć własnej pensji i innych a odczepić się o zwykłych górników co narażają życie swoje i kolegów !!
Rozporządzenie z 2011 roku-czyli znowu wina Tuska i ....Piechocińskiego z PSLu.
A któryż to z kolejnych absurdów firmowanych przez zarządzających tym krajem?