Restrukturyzacja ponad wszystko

Szkoła, tak jak to leży w jej tradycji, musi reagować na bieżącą sytuację górnictwa szczególnie węgla kamiennego - zaznacza dr JERZY KICKI, przewodniczący Komitetu Organizacyjnego XXVI Szkoły Eksploatacji Podziemnej.

W lutym przyszłego roku odbędzie się już 26. edycja Szkoły...
Czas jest nieubłagany, już spotykaliśmy się dwadzieścia pięć razy rok po roku mimo różnych zawirowań i kryzysów. I gorąco wierzę, że i tym razem spotkamy się w licznym gronie chociaż w nieco innej formule organizacyjnej. Szkoła odbędzie się w dniach 22-24 luty przyszłego roku w hotelu Qubus w Krakowie. Mam nadzieję, że i tym razem nasze najbliższe spotkanie zaliczymy do interesujących i udanych. Organizowana jest też ona w nieco innej formule poprzez liczne prezentacje, a także działania o charakterze… dyskusyjnym i szkoleniowym. Taki sposób funkcjonowania Szkoły wymusiła choroba polskiej nauki, którą niektórzy nazywają „punktozą”, a inni „chorobą filadelfijską”. Weszła ona w stadium choroby poważnej i leczenie przy pomocy punktów jest mało skuteczne. Kilkakrotnie mniejsze nakłady na naukę w relacji do PKB w stosunku do najlepszych, ciągle utrzymują nas na dole klasyfikacji europejskiej. Polski naukowiec młodego czy starszego pokolenia zdobywa punkty, uzyskując je za publikacje w czasopismach krajowych i zagranicznych, które sklasyfikowano według specjalnego systemu i z tych punktów jest rozliczany i w oparciu o nie oceniany. Wystąpienie na konferencji tych punktów nie daje. Dla tych, którzy tych punktów poszukują, uzyskałem patronat Zeszytów Naukowych Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk - wydawnictwa dającego autorowi dziewięć punktów. Jedynym magnesem przyciągającym uczestników pozostaje zatem tak naprawdę atrakcyjność i tematyka wystąpień. Wymaga to zdecydowanie większej pracy nad programem Szkoły.

Czym zatem Szkoła chce przyciągnąć uwagę potencjalnych uczestników?
Przede wszystkim różnorodnością działań. Szkoła, tak jak to leży w jej tradycji, musi reagować na bieżącą sytuację górnictwa szczególnie węgla kamiennego. Bardzo powoli wychodzi ono ze stadium kryzysu. Symptomy kryzysu były znane od dawna, lecz decyzje podejmowano ze znacznym opóźnieniem. Górnictwu węgla kamiennego poświęcimy niemal całą sesję plenarną organizowaną pod hasłem „ Restrukturyzacja ponad wszystko”. Mam nadzieję, że jej kulminacyjnym punktem będzie przedstawienie Strategii dla górnictwa węgla kamiennego do roku 2030. Wysłuchamy interesujących wystąpień, ot chociażby na temat działań restrukturyzacyjnych jakie zrealizowała bądź będzie realizowała JSW SA. Podjęta restrukturyzacja ma wszelkie cechy restrukturyzacji rozwojowej, niezwykle trudnej w realizacji, co oznacza podniesienie poprzeczki w zakresie zarządzania spółką ze szczególnymi zmianami w zakresie projektowania, planowania i harmonogramowania produkcji, ale też monitoringu procesów produkcyjnych, tak pod kątem sprawności ich działania jak też ich obrazu ekonomicznego.

Tylko jedna sesja plenarna? A co z tak hołubionym przez Szkołę tematem kopalni przyszłości?
Dalej jest to temat, który musi interesować nas wszystkich. Wymóg przyszłości to zastąpienie górników w realizacji ich najtrudniejszych zadań przez maszyny. W tej sytuacji zwiększenie bezpieczeństwa, dyspozycyjności i efektywności pracy wymaga zdalnego sterowania nimi. W pojazdach, które często transportują ponad 300 t urobku, co miałem okazję obserwować w ubiegłym miesiącu w trakcie pobytu w kopalni Sierra Gorda w Chile, stosowane są kamery, które w kombinacji z innymi urządzeniami, np. radarem, zdecydowanie ułatwiają manewrowanie nimi. Inne rozwiązanie to system monitoringu stopnia rozdrobnienia urobku w oparciu o kamerę zainstalowaną na kabinie koparki. Wykonywane zdjęcia pozwalają ocenić tak skład ziarnowy urobku jak i poprawność wykonywanych robót strzałowych. Znaczne sukcesy w rozwoju bezzałogowej kopalni odkrywkowej (taka kopalnia już funkcjonuje w Australii) skłaniają do takich działań również w kopalniach podziemnych. Będzie kilka niezwykle interesujących wystąpień o tym co na świecie, ale też i w naszym górnictwie.

A jak będą wyglądały sesje tematyczne?
Będzie ich kilkanaście i tradycyjnie będą poświęcone różnym obszarom górnictwa. Jedna z najciekawszych sesji Szkoły będzie poświęcona problematyce zagrożeń naturalnych, a w szczególności zagrożeniu metanowemu i tąpaniom. Szczególnie to ostatnie zagrożenie niezwykle tragicznie zapisało się w końcówce roku w dziejach KGHM Polska Miedź SA. Będziemy rozmawiali o konkretnych działaniach, które winny skalę tych zagrożeń ograniczać, ale też - chyba po raz pierwszy w takiej skali - o kosztach jakie one generują w kopalniach. Z zagrożeniami związana też będzie wycieczka techniczna do kopalni Budryk, gdzie jej uczestnicy zostaną szczegółowo zostaną zapoznani z działaniami, jakie podejmuje kopalnia działająca w niezwykle trudnych warunkach, uzyskując wysokie wskaźniki produkcyjne i ekonomiczne. Koledzy z KGHM Polska Miedź SA z godną podziwu konsekwencją realizują inicjatywy związane z automatyzacją i robotyzacją ciągu produkcyjnego kopalń, ale także niezwykle interesujące działania, wykorzystujące system informatyczny, opisujący funkcjonowanie ponad tysiąca maszyn samojezdnych i ciągi transportowe na dole kopalń. Próby wdrażania w kopalniach węgla kamiennego nie zawsze okazały się skuteczne.

Wspomniał Pan o działaniach-sesjach o charakterze dyskusyjnym i szkoleniowym.
Będą takie działania i będą dotyczyły procesu standaryzacji i harmonizacji polskiej klasyfikacji zasobów złóż kopalin (forum dyskusyjne) oraz zarządzania kosztami (forum szkoleniowe). W warunkach globalizacji i rozszerzania się międzynarodowych powiązań kapitałowych, szczególnego znaczenia nabiera informacja użyteczna dla różnych szczebli zarządzania, dotycząca bazy zasobowej złoża kopaliny Dobrym przykładem jest tu projekt Sierra Gorda (nazwany imieniem Ignacego Domeyki) KGHM Polska Miedź SA i japońskiego koncernu Sumitomo. Podejmowane na świecie działania doprowadziły do powstania dominującego standardu jakim jest kodeks JORC (Joint Ore Reserves Committee), będący wspólną inicjatywą kilkunastu krajów i utworzony przez Połączoną Międzynarodową Komisję dla Standardów Wykazywania Zasobów (CRIRSCO - Combined Mineral Reserves Interantional Reporting Standards Committee), umożliwiający porównywalność zasobów wykazywanych dotychczas w różnych systemach jak i sposobu ich ustalania. Warto zaznaczyć, że kodeks JORC ciągle jest doskonalony, a uzgodnienia są wdrażane i stanowią kolejne rozszerzenie standardów systemu. Niestety, choć polska klasyfikacja jest w wielu punktach zbieżna z kodeksem JORC, nie doczekała się harmonizacji. Dotyczy to również innego standardu, którym częściej posługujemy się w górnictwie rud, kanadyjskiego NI 43-101 też dochowującego wymogów wspomnianego JORC Code. Będzie na Szkole znakomita okazja dyskusji, mam nadzieję, że z licznym udziałem geologów z kopalń, ale także tych, którzy z racji posiadanych uprawnień dysponują wiedzą na temat praktyki stosowania tych standardów.

Dla tych, którzy zetknęli się z problematyką kosztów, a ściślej - zarządzania kosztami w górnictwie - ważnym doświadczeniem podzielą się praktycy i ci, którym bliskie są zasady controlingu i monitoringu kosztów w sferze badawczej. Będziemy rozmawiali o kluczowych kierunkach optymalizacji kosztów w kopalniach, ale także o kalkulacji kosztów kapitału, szczególnie ważnego w obszarze efektywności projektów inwestycyjnych, a jak wiemy górnictwo to ciągły proces inwestowania. Rozwiązania znane z innych gałęzi przemysłu nie zawsze dają racjonalne wyniki.

W ubiegłym roku jedną z interesujących sesji była sesja pod znamiennym tytułem „Zmieniamy górnictwo - zmieniamy regiony”. Jak dalej potoczyły się losy zgłaszanych postulatów i wspólnej pracy osób zaangażowanych w jej organizację i przebieg?
Konsekwencją sesji „Zmieniamy górnictwo - zmieniamy regiony” była organizacja Grupy Wspólnych Inicjatyw Społecznych pod hasłem Górnictwo O.K. działającej pod patronatem Szkoły i Fundacji dla AGH. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu dr Pawła Bogacza i licznego grona uczestników ówczesnej sesji, ale także nowych członków, którzy przybywali na spotkania organizowane w Krakowie kilkakrotnie wciągu roku, udało się stworzyć ciekawe forum dyskusji i podjęcie konkretnych wspólnych działań na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu. Przypomnijmy, celem tej inicjatywy była „Budowa i prowadzenie wspólnej, skutecznej polityki społecznego wsparcia górnictwa, jako odpowiedzialnej, nowoczesnej, strategicznie potrzebnej branży, tak w zakresie lokalnym i regionalnym, jak w ogólnopolskim, a nawet europejskim. Liczne cele szczegółowe, jak inicjowanie i promowanie, wdrażanie zasad, metod i narzędzi społecznej odpowiedzialności biznesu oraz przede wszystkim wymiana dobrych praktyk, były przedmiotem wspomnianych spotkań. Na najbliższej Szkole dokonamy podsumowania tej pięknej inicjatywy, która spotkała się z dużym zainteresowaniem licznej grupy przedsiębiorstw branży górniczej. Skoro mówimy o roku ubiegłym to jest jeszcze jedna inicjatywa, która będzie miała swoje konsekwencje na najbliższej Szkole. To sesja poświęcona tematyce projektowania, technice i technologii głębienia szybów. Będzie jej towarzyszyło wydanie książki pt. „Maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesie techniki i technologii głębienia szybów”. Aby tak się stało, wiele serca w to przedsięwzięcie włożył Paweł Kamiński.

Wiemy, że nie zabraknie organizowanego przy współpracy z Trybuną Górniczą i portalem górniczym nettg.pl Turnieju Wiedzy Górniczej.
Tym razem odbędzie się on w gronie krajowym i rywalizować będą trzy uczelnie kształcące inżynierów górników: Politechniką Śląska, Politechnika Wrocławska i AGH. Rywalizacja tradycyjnie pewnie będzie niezwykle zacięta.

Spotykamy się w okresie szczególnym. Z tej okazji chciałbym życzyć szerokiemu gronu Czytelników portalu górniczego nettg.pl, którzy od lat dzielnie nas wspierają i kibicują naszym poczynaniom, zdrowych, rodzinnych, pełnych radości Świąt Bożego Narodzenia i wszelkiej pomyślności w Nowym Roku. Zapraszamy do uczestnictwa w XXVI Szkole Eksploatacji Podziemnej, organizowanej przez Katedrę Górnictwa Podziemnego i Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.