30 września 1966 roku uroczyście udostępniono zwiedzającym Trasę Muzeum w kopalni soli. Była to wówczas jedna z najbardziej nowoczesnych ekspozycji górniczych w Europie. Jej powstanie i najwyższy poziom zawdzięczamy twórcy Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka i pierwszemu dyrektorowi Alfonsowi Długoszowi, absolwentowi berlińskiej Państwowej Szkoły Przemysłu Artystycznego i Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie.
Nowoczesne elementy wystroju i ekspozycji, sala konferencyjna i kinowa oraz kawiarnia, czyniło Muzeum miejscem niezwykłym, wykraczającym daleko poza swoje czasy. Nim to jednak zaistniało, to 27 lat wcześniej dyrekcja wielickiej kopalni postanawiała zlikwidować wiele cennych wyrobisk w kopalni soli. To wówczas Alfons Długosz przystąpił do ratowania historycznej spuścizny,
Wraz z towarzyszącym mu górnikiem przemierzał dziesiątki kilometrów zapomnianych, ciemnych i niebezpiecznych wyrobisk w poszukiwaniu wiekowych narzędzi, maszyn górniczych, kryształów i skamielin. Zebrał tego na tyle, że w 1951 r. w komorze Warszawa urządzono wystawę. Artefaktów było tak sporo, że Warszawa okazała się za ciasna na takie zbiory. Długoszowi dyrekcja kopalni przydzieliła 14 nowych wyrobisk, w których można byłoby prezentować, to co zostało ocalone od zapomnienia lub zniszczenia. W latach 1958-1966 powstała duża ekspozycja muzealna, w której zmieścił wszystkie znalezione skarby. Udostępnienie odbyło się w roku jubileuszu 1000-lecia Państwa Polskiego. I to jest, można powiedzieć, formalny początek podziemnego muzeum. Muzeum, które z czasem urosło do rangi światowej klasy zabytku; rangi potwierdzonej wpisaniem w 1978 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Dzięki niezwykłej determinacji i pasji Alfonsowi Długoszowi udało się stworzyć nie tylko największe podziemne Muzeum w Europie ale przede wszystkim uratować bezcenne, solne dziedzictwo, a zgromadzona przez niego kolekcja drewnianych machin wyciągowych stała się główną przyczyną wpisania kopalni soli na listę UNESCO w 1978 roku.
Z okazji pięćdziesięciolecia istnienia Trasy Muzealnej w piątek (30 września) będzie można ją zwiedzić z przewodnikiem prawie za darmo (za jedyne 9 zł). W pobliżu Zamku Żupnego w Wieliczce (od strony alei Jana Pawła II) można oglądać wystawę planszową "Muzeum 1966".
W galerii: kilka z wielu archiwalnych zdjęć z wystawy "Muzeum 1966".
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.