Niewielu turystów odwiedzających Tatry wie, że przez kilka stuleci były one areną działań górniczych. Zanim taternicy zaczęli zdobywać górskie szczyty, po Tatrach od dawna wędrowali poszukiwacze skarbów, członkowie gwarectw oraz górnicy. O tym, jak wyglądała działalność górnicza w tym rejonie, można się przekonać, odwiedzając wystawę "Górnictwo w Tatrach Polskich", którą przygotowało Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. W najbliższą sobotę (11 czerwca), będzie okazja, by obejrzeć ją w towarzystwie autora, czyli Józefa Charkota - kustosza z Działu Kultury Materialnej Górnictwa.
W czasie dwugodzinnego zwiedzania będzie także okazja, by obejrzeć pozostałą część ekspozycji zlokalizowanej w kopalni. Bilet wstępu na tę podziemną lekcję historii kosztuje 9 zł. Na stronie internetowej Muzeum można się już rejestrować.
Warto przypomnieć, że początki zorganizowanej działalności wydobywczej w polskiej części Tatr sięgają przełomu XV/XVI w. i związane są z pozyskiwaniem miedzi i srebra. W czasie panowania Aleksandra Jagiellończyka ich eksploatację prowadzono na wschodnich zboczach Ornaku, a w okresie rządów Zygmunta Starego także w Dolinie Chochołowskiej i Kościeliskiej. Poszukiwania nowych rejonów kruszconośnych podejmowane były do połowy XVII w. Po ponad stuletniej przerwie wznowiono je tuż po objęciu tronu przez Stanisława Augusta Poniatowskiego. Kontynuowane po I rozbiorze Polski, również przez austriackich specjalistów wysyłanych z kopalń soli Wieliczki i Bochni, nie przynosiły oczekiwanych rezultatów. Ostatecznie zrezygnowano z nich na przełomie XVIII i XIX w.
Zdecydowanie efektywniejsza okazała się podejmowana od XVIII w. i rozwinięta w następnym stuleciu eksploatacja rud żelaza i manganu oraz związana z tym działalność hutnicza. Kolejny etap działalności górniczej w polskiej części Tatr miał związek z pozyskiwaniem surowców skalnych. W pierwszej połowie XX w. w kilku kamieniołomach eksploatowano skały osadowe dla lokalnego drogownictwa i budownictwa. Najnowsze i najlepiej zachowane ślady prac pochodzą z początku lat 50. XX w. Poszukiwania pierwiastków promieniotwórczych dla rozwoju programu atomowego realizowanego przez Związek Radziecki prowadzone były m.in. w Dolinie Białego. Pozostałością po nich są utrzymane w bardzo dobrym stanie dwie sztolnie uranowe.
Historia górnictwa tatrzańskiego prezentowana jest przez współczesne fotografie wyrobisk, hałd górniczych i śladów działalności hutniczej, a także panoramiczne ujęcia rejonów, w których prowadzono działalność przemysłową. Materiał ilustracyjny stanowią też fotokopie archiwalnych planów i zdjęć przedstawiających rejony produkcji, jak również efektowne mikroskopowe obrazy eksploatowanych kruszców i minerałów.
Wystawa jest rezultatem kilkuletnich prac dokumentacyjnych i badawczych Studenckiego Koła Naukowego Geologów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Powstała przy ścisłej współpracy z Tatrzańskim Parkiem Narodowym. W ekspozycji wykorzystano również ustalenia merytoryczne oraz fotografie wykonane podczas penetracji wybranych rejonów działalności górniczej, przeprowadzonej przez pracowników Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Owocem tej współpracy jest również albumowa publikacja pt. "Tatrzańskie skarby".
Wystawę można oglądać do 31 sierpnia 2016 r. w Muzeum Żup Krakowskich na III poziomie wielickiej kopalni. Jej patronami medialnymi są redakcje Trybuny Górniczej i portalu górniczego nettg.pl.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
