Na "ciągłe próby upolityczniania handlu gazem" przez "europejską biurokrację" oraz rozróżnianie "gazu z Rosji" od gazu z innych źródeł narzekał w Belgii Aleksander Miedwiediew, wiceprezes Gazpromu, który na przełomie kwietnia i maja w Brugii uczestniczył w spotkaniu Global Gas Centre - grupy przedstawicieli producentów gazu.
Global Gas Centre przedstawia się jako "neutralna platforma" prowadzona w ramach Światowej Rady Energetycznej (która jest akredytowana przy ONZ) i skupiać ma liderów branży gazowej w celu kształtowania rynku. GGC założyły w 2015 roku ŚRE oraz trzy firmy energetyczne: szwajcarska Swissgas, austriacka OMV i międzynarodowa Engie, ale już w październiku bez wielkiego rozgłosu na spotkaniu w Petersburgu do grona dołączył rosyjski monopolista państwowy w obrocie gazem - Gazprom.
Kompania Engie swą nową nazwę nosi od kwietnia 2015 r. a wcześniej powszechnie znano ją jako GDF Suez, czyli fuzji Gaz de France, drugiego producenta elektryczności w Europie (którego największym akcjonariuszem jest państwo francuskie).
Gdyby nie Europa...
Jakim palącym problemom gazowego rynku poświęcił swe przemówienie wiceszef Gazpromu? Mówił, że gaz w Europie staje się coraz ważniejszy, zwłaszcza po szczycie klimatycznym w Paryżu. Gdyby nie "sztuczne zawirowanie przez politykę europejskich polityków i regulacji" gazownictwo rozwijałoby się jeszcze atrakcyjniej i przyjaźniej dla środowiska. Mimo wszystko - cieszył się Miedwiediew we flamandziej Wenecji - Rosji udaje się sprzedawać na zachód coraz więcej gazu a jego zużycie rośnie. Wprawdzie na rynku europejskim ceny gazu ustala się elastycznie w hubach i w spocie, ale nie warto tych rozwiązań "gloryfikować" i Gazprom opowiada się za modelem hybrydowym (tzn. zapewniającym trwalsze i długotrwałe zyski).
Europejskie stanowisko "rozczarowująco" lekceważy znaczenie gazu, którego zalety w synergii z OZE - zdaniem Miedwiediewa są nie do przecenienia.
- Źródła odnawialne otrzymują wielomiliardowe dotace i preferencyjne zasady (jak uprzywilejowany dostęp do sieci elektrycznej). Węgiel - najbardziej zanieczyszczone paliwo kopalne - nie jest ograniczony podatkami, a nowe elektrownie węglowe są w trakcie budowy nawet w Europie Zachodniej. Gaz ziemny, najczystsze paliwo kopalne, nie dostaje nic oprócz upolitycznienia - utyskiwał przedstawiciel Rosji i ujawnił, że jego firma właśnie rozwija nowy projekt dostaw gazu skroplonego drogą morską o nazwie Baltic LNG oraz postanowiła wraz z partnerami rozbudować gazociąg Nord Stream.
Jak odczytać przemówienie Miedwiediewa w Brugii?
Jego pojawienie się wśród zaprzyjaźnionych zachodnich gazowników właśnie w Belgii i otwarte karcenie władz UE w nieodległej Brukseli było po prostu jednym z rosyjskich natarć w wojnie z Komisją Europejską o gazociąg Nord Stream 2, którego losy ważą się w ostatnim czasie.
Biegnący pod dnie Bałtyku gazociąg z Rosji do Niemiec Nord Stream wykorzystuje obecnie tylko połowę swej przepustowości, bo Unia, która przespała tę inwestycję (przy zapewnieniach rządu Niemiec, że nie może mieć wpływu na "przedsięwzięcie prywatnych firm"), nie pozwala naruszyć Nord Streamowi obowiązujących w Europie zasad antymonopolowych. Każą one pozostawić w sieciach różnego typu miejsce dla trzeciego uczestnika gry.
Wprawdzie sam Nord Stream nie podlega jurysdykcji unijnej, ale gaz rosyjski trzeba przecież rozprowadzać w jakiś sposób od bałtyckiego wybrzeża Niemiec w głąb Europy. Służy do tego m.in. niemiecki gazociąg Opal, który prawu UE jak najbardziej podlega. Gazprom - który ma w Rosji monopol na eksport gazu próbował wprawdzie podzielić się przesyłem ze spółką naftową Rosnieft (w której formalnie część udziałów wykupili zachodni przedsiębiorcy), ale sztuczka nie przekonała KE.
Rosja na cenzurowanym, lecz wśród przyjaciół...
Od dwóch lat, po aneksji Krymu i wybuchu wojny w Donbasie, bardzo pogorszył się klimat dla rosyjskich planów gazowych w Europie. Zakładały wybudowanie parzystej nitki rurociągu, która podwoiłaby przepustowość przesyłu gazu do 110 mld m sześc. (o ok. 70 proc. więcej niż dziś płynie rurociągami z Rosji do Unii).
Pod projektem Nord Stream 2 we wrześniu 2015 r. podpisały się oprócz Gazpromu firmy z Niemiec, Austrii, Holandii i Francji (wśród nich m.in. francuską GDF Suez i niemiecką Ruhrgaz - czyli obecny E.ON, które w 2009 r. Komisja Europejska ukarała rekordowo wysoką karą miliarda euro za kilkunastoletnią zmowę monopolową przy przesyle rosyjskiego - a jakże - gazu rurociągiem Megal z Czech do Francji przez Niemcy).
Parlament Europejski mówi "nie"
Kilka dni temu Parlament Europejski stanowczo nieprzychylnie wypowiedział się o planach streszczanych przez Aleksandra Miedwiediewa. Zażądał jak najszybszego przerwania planów Nord Stream 2.
Zagorzałymi przeciwnikami tej inwestycji było 9 państw Europy Środkowej od Estonii po Rumunię i Chorwację.
Projektowi rosyjsko-niemieckiemu zarzucono, że burzy jedność Unii, podkopuje zaufanie i zagraża bezpieczeństwu kilku państw członkowskich.
Rosjanie i Niemcy proponowali, aby gaz z Nord Stream wracał przez Niemcy i Czechy do Europy Środkowo-Wschodniej, lecz jego źródłem nadal byłaby tylko rura na dnie Bałtyku pod kontrolą Rosji.
Wcześniej stropedowano kilka projektów pozwalających na alternatywne kierunki dostaw spoza Rosji. Ukraine pozbawiono by ok. 2 mld euro rocznie z opłat przesyłowych.
Przechwalając się o zaangażowaniu Gazpromu w masowe dostawy LNG dla Europy, przedstawiciel Rosji nie pamiętał w Brugii, dlaczego m.in. Litwa i Polska wolały zbudować własne niezależne terminale zamiast skorzystać z oferty rosyjskiej.
A Nord Stream i tak powstanie?
O dziwo stanowisko Europy Środkowej z Polską przekonało parlamentarną większość. - W tym projekcie pozytywne są perspektywy tylko dla Putina - mówiono, krytykując rząd Angeli Merkel za bierną postawę wobec Nord Streamu i wypominając korupcyjne zachowania byłego kanclerza, który po zbudowaniu Gazociągu Północnego otrzymał synekurę w radzie nadzorczej rzekomo prywatnego Nord Streamu i zaprzyjaźnił się z rosyjskim przywódcą.
Komisarz ds. energii i klimatu Miguel Arias Canete zasugerował jednak, że... do zbudowania drugiej nitki gazociągu tak czy inaczej dojdzie i trzeba się będzie z tym pogodzić.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Najpierw Rosja przez lata traktowała dostawy gazu jako przedmiot politycznego szantażu, a teraz płacze, że dostawy gazu z Rosji zostały upolitycznione.