Polska zgodziła się na szczycie Unii Europejskiej w Brukseli na porozumienie w sprawie finansowania walki ze zmianami klimatycznymi. Premier Donald Tusk uznał to za kompromis dobry dla państw, które wraz z Polską zabiegały o ustalenie wewnętrznego podziału obciążeń w UE.
- Osiągnęliśmy kompromis dobry dla klimatu i dobry także dla państw, które ze względu na poziom rozwoju i zamożności mogły czuć się zaniepokojone brakiem - dotychczas - pewnego precyzyjnego mechanizmu, który opisywałby sposób finansowania ambitnych planów klimatycznych - podkreślił Tusk na końcowej konferencji prasowej. Dodał, że nie było konieczne blokowanie unijnego mandatu na konferencję klimatyczną w Kopenhadze.
Do porozumienia ze stojącą na czele koalicji najbiedniejszych, nowych krajów Polską doszło dzięki spotkaniu ostatniej szansy Tuska z premierem przewodniczącej UE Szwecji Fredrikiem Reinfeldtem, szefem Komisji Europejskiej Jose Manuelem Barroso i szefami rządów najbogatszych krajów UE: kanclerz Niemiec Angelą Merkel, prezydentem Francji Nicolasem Sarkozym i brytyjskim premierem Gordonem Brownem.
- Udało nam się zbudować bardzo solidną koalicję, która wytrwała do końca i rezultat szczytu jest taki, że Polska w imieniu tej koalicji z najważniejszymi w Europie ustalała warunki, na jakich UE tworzy swój mandat na Kopenhagę - podkreślił szef UKIE Mikołaj Dowgielewicz. - Wynik szczytu jest bardzo mocnym podkreśleniem roli Polski w UE - dodał.
Przy obliczaniu składki poszczególnych państw UE na wsparcie państw rozwijających się po 2012 roku ma być zastosowany wewnętrzny mechanizm dostosowawczy, który weźmie w pełni pod uwagę zdolność do ponoszenia kosztów UE przez mniej zamożne kraje Unii - głosi uzgodniona na szczycie deklaracja polityczna. Szczegóły uzgodni powołana specjalnie w tym celu grupa robocza. Wynik jej prac ma być przedstawiony do akceptacji szefom państw i rządów na jednym z kolejnych szczytów Unii Europejskiej, po konferencji w Kopenhadze. Polska zagwarantowała sobie, że nastąpi to jednomyślnie, choć Traktat z Lizbony przewiduje podejmowanie decyzji kwalifikowaną większością głosów.
- Państwa słabsze ekonomicznie będą płaciły mniej, ale dzięki temu w ogóle realnie będą mogły uczestniczyć w tym projekcie - powiedział szef rządu. - Nie będzie tak, że im kraj biedniejszy, posiadający bardziej tradycyjną gospodarkę i zacofany przemysł, a więc emitujący więcej zanieczyszczeń, tym większe będzie ponosił obciążenie - podkreślił.
Premier zabiegał w Brukseli o zgodę, by unijne wsparcie dla krajów trzecich było obliczone według udziału dochodu narodowego brutto poszczególnych krajów w DNB całej UE. To rozwiązanie mniej kosztowne dla biednych krajów Europy Środkowo-Wschodniej niż oparcie się na emisjach CO2, które byłoby z kolei bardziej korzystne dla bogatszych krajów. Ponadto Polska nalegała, by porozumienie o podziale kosztów nastąpiło przed rozpoczynającą się 7 grudnia konferencją klimatyczną w Kopenhadze, gdzie UE ma zadeklarować, jak chce wesprzeć kraje najbiedniejsze w walce ze zmianami klimatycznymi.
- Oczywiście wolałbym, żeby już dziś ten mechanizm był w każdym szczególe opracowany, ale to okazało się za trudne - przyznał Tusk. - Każdy każdemu trochę ustąpił, uzyskując dwa podstawowe cele: bardziej sprawiedliwą zasadę (podziału) i równocześnie szansę dla Kopenhagi - dodał. - To nie był mecz, pojedynek, to była perswazja - zaznaczył.
Tusk powiedział, że za przyjęciem kompromisu przemawiały też ustalenia w kluczowej dla Polski sprawie nadwyżek uprawnień do emisji pozostałych po obecnym okresie zobowiązań z Kioto. Polska chce utrzymać prawo do sprzedaży tych nadwyżek po 2012 roku, bo stawka jest niebagatelna: chodzi o zezwolenia na ok. 500 mln ton CO2, które rząd w Warszawie mógłby za 2,5-3,5 mld euro sprzedać krajom przekraczającym swoje limity z Kioto. Kraje starej Unii, nie mające nadwyżek, są przeciwne ich utrzymaniu. UE ma w Kopenhadze bronić stanowiska, że zniesienie lub ograniczenie tych uprawnień będzie możliwe tylko w wymiarze globalnym: więc albo stracą je wszyscy, albo nikt. - To oznacza korzystanie z nich na zasadzie równości - powiedział premier.
Premier odrzucał tezę, że Polska nie chce płacić na ochronę klimatu. -Rzeczą bardzo ważną dla Polski było wyposażenie UE w silny mandat przed Kopenhagą, który spowodowałby, że Europa nie tylko nadal będzie liderem na rzecz przedsięwzięć na rzecz ochrony klimatu, ale że będzie w dodatku zbiorem państw świadomych i bardzo odpowiedzialnie traktujących kwestie ochrony klimatu - podkreślił.
Zadeklarował w imieniu Polski wsparcie biednych krajów trzecich już w latach 2010-2012, jeśli w Kopenhadze dojdzie do globalnego porozumienia o ograniczeniu redukcji. Nie chciał ujawnić kwoty, zapewniając, że to będzie poważna kontrybucja, a nie symboliczny wkład.
Tusk ocenił, że porozumienie zawarte w Brukseli pozwoli na zmobilizowanie innych globalnych potęg do współuczestnictwa w odpowiedzialnym projekcie finansowania ochrony klimatu i sukcesu konferencji w Kopenhadze.
Aby nie odkrywać kart przed Kopenhagą, na szczycie UE nie ogłosiła, jaką kwotą gotowa jest wesprzeć najbiedniejsze i rozwijające się kraje świata w walce ze zmianami klimatycznymi. Unijni przywódcy zgodzili się, że potrzeby tych krajów wynoszą 5-7 mld euro rocznie w latach 2010-2012 i 100 mld euro do 2020 roku.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
