Elektrownie na węgiel brunatny z kopalń odkrywkowych wytwarzają ok. jednej trzeciej produkowanej w Polsce energii elektrycznej. Bez nowych odkrywek ta gałąź energetyki będzie jednak zanikać, a planowane kopalnie napotykają na opór społeczny.
Węgiel brunatny - co wielokrotnie podkreślali przedstawiciele rządu - z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego ma niewątpliwą zaletę - jest surowcem niewymagającym transportu i niewrażliwym na trendy rynkowe. Z odkrytego złoża trafia do wybudowanej obok elektrowni, która działa aż do wyczerpania okolicznych zapasów. Jedynym problemem jest wymierzona w emisje gazów cieplarnianych polityka klimatyczna. Przedstawiciele firm energetycznych podkreślają jednak, że przy dzisiejszych niskich cenach uprawnień do emisji CO2 węgiel brunatny, mimo najwyższej spośród paliw kopalnych emisyjności, jest bezkonkurencyjny jeśli chodzi o koszt wytwarzania prądu.
Z poznanych dotychczas fragmentów i analiz dot. planowanej polityki energetycznej państwa wynika, że rząd nie zamierza z tego surowca rezygnować. Zgodnie z planami w 2030 r. powstawać z niego będzie ok. 25 proc. energii elektrycznej. W przypadku wysokich cen emisji CO2 jego udział będzie zanikać, by skończyć się definitywnie ok. 2050 r. Natomiast w przypadku utrzymania się niskich cen emisji oraz minimalnych inwestycji w inne gałęzie energetyki, rezygnacji z atomu itp., z surowca tego ok. 2050 r. ma powstawać nawet połowa energii elektrycznej.
Budowa odkrywki to ingerencja w środowisko na terenie kilkudziesięciu km kw., konieczność wysiedleń mieszkańców, zmiana stosunków wodnych itp. Skala tej działalności budzi społeczne opory, zarówno części mieszkańców jak i organizacji ekologicznych. Z drugiej strony instalacja w postaci odkrywki i elektrowni to oprócz miejsc pracy bardzo wysokie podatki, odprowadzane do kasy gminy. Najbogatszą gminą w Polsce jest Kleszczów, gdzie znajduje się największy w kraju tego typu kompleks - Elektrownia Bełchatów. PGE szacuje, że do kasy gminy trafia ok. 200 mln zł rocznie tytułem podatków i opłat.
Perspektywa wyczerpania się eksploatowanych złóż jest już na horyzoncie. Najbardziej wyeksploatowane są odkrywki, z których korzysta zespół elektrowni PAK - Pątnów-Adamów-Konin. Ocenia się, że złoża dla elektrowni Adamów ulegną wyczerpaniu na początku przyszłej dekady, a w okolicy nie ma już żadnych innych, więc i elektrownia zostanie zamknięta. Elektrowni Konin zabraknie paliwa w drugiej połowie przyszłej dekady, a bez nowych odkrywek ok. 2030 r. zabraknie węgla również dla elektrowni w Pątnowie.
PAK ma już koncesje na rozpoznanie złóż w południowej Wielkopolsce, ale - jak przyznała spółka - perspektywy są niejasne przede wszystkim z powodu oporu społecznego. W 2012 r. roku ówczesny prezes spółki PAK Górnictwo skarżył się posłom, że prace przy rozpoznawaniu złóż blokują nawet instytucje podległe państwu, jak np. państwowe stadniny koni. W odpowiedzi ówczesny minister rolnictwa Stanisław Kalemba straszył spółkę powtórką z Powstania Wielkopolskiego, jeśli wizja nowej odkrywki w tej okolicy zacznie się materializować.
Protesty dotyczą też innych projektów, np. koncesji Gubin-Brody, gdzie spoczywa 800 mln ton węgla brunatnego, a PGE przymierza się do wydobywania 17 mln ton paliwa rocznie dla elektrowni o mocy 2,7-3 tys. MW. Okolica ta obfituje w złoża także po niemieckiej stronie granicy i niemieckie koncerny także planują tam nowe odkrywki. Mimo głośno reklamowanego przechodzenia na "zieloną" energetykę, prąd z węgla brunatnego pokrywa w Niemczech jedną czwartą zapotrzebowania, a kraj ten spala rocznie ponad 180 mln ton tego paliwa - trzy razy więcej niż Polska.
Przeciwnicy odkrywek protestowali kilka dni temu pod kancelarią premiera i zapowiadają, że 23 sierpnia 8-kilometrowy łańcuch ludzi połączy przez granicę miejsca planowanych kopalni Grabice i Kerkwitz w okolicach Gubina.
Zaadresowany do Donalda Tuska list ze sprzeciwem wobec odkrywek i apelem o zmianę polityki energetycznej trafił do KPRM. Równocześnie jednak do premiera trafiły listy zwolenników kopalni pod Gubinem, argumentujących, że szacowana na 20 mld zł inwestycja to jedyna szansa na duży impuls rozwojowy dla tego regionu.
Przeciwnicy odwołują się do gminnych referendów z 2009 r., kiedy to przy 70 proc. frekwencji znacząca większość mieszkańców była przeciwko odkrywkom. Z kolei PGE wskazuje, że w prowadzonych na zlecenie spółki sondażach opinii, od kilku lat widać znaczącą zmianę. W marcu 2014 r. 44 proc. mieszkańców gmin Gubin i Brody deklarowało się jako zwolennicy kopalni, podczas gdy w 2011 r. odsetek ten był dwa razy mniejszy - wynika z przekazanych PAP przez PGE wyników tych badań. W tym samym czasie z 41 do 21 proc. stopniał natomiast odsetek przeciwników.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Panie obserwatorze - niech pan też zwróci uwagę, że największy zwolennik zamiany przez PGE gminy Brody w kopalnię odkrywkową - pan M. Tracz (zresztą akurat przypadkowo też pracownik PGE) dostał w ostatnich wyborach 24 albo 25 głosów. I teraz niech to pan porówna z 622 głosami za odwołaniem kopalnianej rady gminy. I jakie wnioski?
95% uczestników referendum w Brodach chciała odwołania rady gminy, która zdradziła gminę i jej mieszkańców a pokochała brunatną dziurę. Takie są fakty. Reszta to kopalniana propaganda.
No właśnie drogi mieszkańcu gminy Brody, w demokratyczny sposób mieszkańcy twojej gminy powiedzieli, że twoje i twoich towarzyszy idee nie są warte wyjścia z domu i nie życzą sobie, żeby oszołomi urządzali im życie. Wiem, że trudno się pogodzić z faktami, które nie są po myśli, ale musisz z tym żyć. Inaczej się zadręczysz. Odpuść sobie.
W demokracji decydują ci, co chodzą na wybory a nie ci, co siedzą w domu. Zarówno Ty jak i ja nie wiemy, czego chcieli ci, którzy nie głosowali. Z tych co głosowali prawie 95% chciało odwołania rady gminy, która wbrew wynikom referendum chce na terenie gminy kopalni odkrywkowej. Mnie szczególnie szokują sytuacje, gdzie radni po paru spotkaniach w pałacu nagle pokochali kopalnię odkrywkową.
do @mieszkaniec gminy Brody. Oczywiście, że 90 proc. z biorących udział w referendum było za odwołaniem rady gminy. To można wyliczyć z danych, które przytoczyłem. Jednak manipulacje masz we krwi, bo już nie dodałeś, że w tym twoim referendum wzięło udział 23,26 proc. mieszkańców uprawionych do głosowania. Inaczej mówiąc, prawie 77 proc. powiedziało, że ma w głębokim poważaniu idee inicjatorów referendum i samych inicjatorów. I przestań bredzić, że jest inaczej. Po pierwsze - fakty!
Do obserwator: Pand 90% uczestników referendum w gminie Brody chciała odwołania rady gminy, która wbrew woli mieszkańców forsuje pomysł zanmiany gminy w brunatna dziurę.
do mieszkańca gminy Brody - jak mi Ciebie żal i oraz Twoich towarzyszy. Tak Wam wszyscy robią pod górkę, a te „przypadkowe społeczeństwo” gminy zamiast wziąć sobie to serca nawoływania zbawicieli lokalnej społeczności wybrało byczenie się na wywczasach, zamiast wykazać zrozumienie i 130 procentach (jak na Krymie) udać się do referendalnych urn. Idąc Twoim tokiem rozumowania - mieszkańcy nogami zagłosowali przeciwko oszołomom.
Do Obserwator - w głosowaniu decydują uczestnicy głosowania a ci w Brodach powiedzieli jasno, że nie chcą rady gminy, która pracuje dla wielkiego koncernu, a nie dla gminy. Poza tym frekwencja ponad 25% w referendum, które "niewidzialna ręka" przesunąła na długi weekend sierpniowy, gdzie pozmieniano granice okręgów i adresy lokali, gdzie listy wyborcze okazały się niekompletne, a do bojkotu referendum wzywało stowarzyszenie bardzo hojnie dotowane przez duży koncern jest gigantycznym sukcesem.
do @mieszkaniec gminy Brody. Jeżeli sam komuś zarzucasz kłamstwo, to nie manipuluj. Pisz fakty, a są one takie: do udziału w referendum było uprawnionych 2775 mieszkańców gminy. Udział w nim wzięło 701 osób, tj. 25,26 uprawnionych. Głosów ważnych było 672, z czego 622 były za odwołaniem rady, 50 przeciw. Referendum oczywiście było nieważne. A wniosek z frekwencji jest taki - wzięło w nim udział towarzystwo wzajemnej adoracji.
Panie Adamie. Także w 2013 roku podczas referendum w Brodach 90% jego uczestników chciało odwołania rady gminy, która popiera zniszczenie gminy Brody przez kopalnię odkrywkową. Po co więc znowu te brunatne kłamstwa?
Zapominasz o referendum z 2013 roku , kiedy mieszkańcy powiedziali wyrażnie, że są przeciwko przeciwnikom inwestycji.
Popieram takie wypowiedzi ludzi myślących
Z jednej strony oficjalne wyniki referendum lokalnego, a z drugiej strony sondaż opłacony przez PGE (i o dziwo bardziej korzystne dla PGE wyniki) - i wielka dyskusja co jest bardzoej wiarygodne :-)I tak wygląda dialog społeczny made in PGE.