Chcemy zbudować lepszą Bogdankę

- Nie mówię, że nasze górnictwo jest złe i dlatego "dołuje". Nie jest złe. Ale są w górnictwie takie "rodzynki", jak Bogdanka. Chcemy zbudować pod Oświęcimiem, że się tak wyrażę, lepszą Bogdankę - stwierdza w rozmowie z Trybuną Górniczą Józef Wolski, prezes Grupy Kopex.

Po III kwartale Kopex ma optymistyczny bilans. Po czwartym też taki będzie?
Mała korekta: po III kwartale nie optymistyczny, ale realistyczny. 29,3 mln zł netto uzyskanych w bardzo trudnych warunkach, kiedy to górnictwo polskie "dołuje" i za III kwartał wykazuje straty. Po raz pierwszy od wielu kwartałów okazało się, że wskutek spadku cen węgla i wysokich kosztów produkcji nie można wypracować w polskim górnictwie wyniku dodatniego.

A Pana zaskoczyła sytuacja, w której w 2012 r. górnictwo jest na plusie, a w parę dni po sylwestrze jest już pod kreską?
Mnie nie zaskoczyła, bo już w lipcu, gdy uważano, że sytuacja jest przejściowa, mówiłem, że ten i przyszły rok będą równie trudne. Uważam, iż rok 2014 dla polskiego górnictwa węgla kamiennego z pewnością nie będzie lepszy od tego złego roku 2013.

Jest jednak w Kopeksie spory optymizm co do tego, że taki kryzys nie będzie długi, skoro nadal chcecie budować kopalnię pod Oświęcimiem. Znaczy się: w 2017 r. będzie już OK?
Kryzys w górnictwie i kopalnia Kopeksu to dwie różne sprawy. Nie mówię, że nasze górnictwo jest złe i dlatego "dołuje". Nie jest złe. Ale są w górnictwie takie "rodzynki", jak Bogdanka. Chcemy zbudować pod Oświęcimiem, że się tak wyrażę, lepszą Bogdankę. Już wyjaśniam... Jeżeli dziś polskie górnictwo boryka się z wiadomymi trudnościami, jeżeli staje się ono niekonkurencyjne wobec węgla z importu, to nie znaczy, iż Bogdanka ze swoim węglem jest niekonkurencyjna wobec tego sprowadzanego z zagranicy. Jest konkurencyjna, bo może dalej sprzedawać węgiel, nawet w sytuacji dalszego spadku cen na rynku światowym i krajowym, bo ma na tyle niskie koszty i jest na tyle efektywna, żeby również w przyszłości, w trudnych i trudniejszych czasach, funkcjonować. Górnictwo jako takie poniosło za trzy kwartały straty, a Bogdanka zyskała. I dlatego zbudujemy kopalnię, która podobnie jak Bogdanka będzie efektywna również w trudnych warunkach rynkowych, taką "Bogdankę bis".

Macie już nazwę dla tej kopalni? Może będzie na nią jakiś konkurs?
Może ukłonimy się w stronę środowiska, w którym powstanie kopalnia, czyli gmin Przeciszów i Polanka? Możliwe, że będzie to kopalnia Polanka. Cała gmina, łącznie z lokalną władzą, trzyma kciuki za realizację tej inwestycji. Nazwa nie jest jednak przesądzona.

Wracając do waszego podsumowania III kwartału... Gdyby nie sprzedaż na rynkach zagranicznych, to różnie mogłoby być...
To efekt tego, że Grupa Kopex prezentowała taką dalekowzroczność, że kładliśmy coraz większy nacisk na rynki zagraniczne. Rozbudowujemy i wzmacniamy na nich nasze kompetencje. Między innymi mimo głębokiego programu restrukturyzacji Grupy, polegającego także na zmniejszeniu liczby podmiotów tworzących Grupę...

Czyli cięciu kosztów...
Tak, to jest cięcie kosztów stałych, ogólnych. I przez to zmniejszenie liczby spółek tworzymy nowe tam, gdzie chcemy realizować cele strategiczne, a jednym z nich jest globalizacja naszej produkcji, prowadząca do umacniania się na rynkach zagranicznych...

Czyli?
Przede wszystkim na rynkach rosyjskim i chińskim. W związku z tym w Rosji tworzymy drugi podmiot - umacniamy Kopex Siewierr i inwestujemy 20 mln zł w rozwój jego bazy serwisowej, a w Workucie powstaje spółka Workuta Ugol, która będzie świadczyła m.in. usługi serwisowe i prowadziła doradztwo techniczne.

Nie szukam dziury w całym, ale w komunikacie bilansowym zaznaczyliście, że w III kwartale zaobserwowaliście spadek przychodów na rynku rosyjskim...
Już tłumaczę. Rynek rosyjski i - gdy mówimy o spadku - rok 2012 był wyjątkowy dla Grupy. W Rosji sprzedaliśmy naszych maszyn za 246 mln zł. To był rekord... Po raz pierwszy w Rosji w jednym roku sprzedaliśmy trzy kompleksy ścianowe. Do tego znaczącą liczbę przenośników ścianowych, podścianowych. Ryfama, która teraz jest w Kopex Machinery, uzyskała rewelacyjne wyniki. Kiedy kupowaliśmy tę spółkę, sądziliśmy, że może ona zarobić rocznie netto ok. 20 mln zł. Gdyby Ryfamę wydzielić z KM dla potrzeb statystyki, to okazałoby się, że zarobiła 40 mln zł, w tym dużą część tych pieniędzy w Rosji. Porównując więc III kwartał 2013 r. do analogicznego okresu ub.r., w Rosji mamy spadek sprzedaży. W sumie jednak jest to drugi rynek zagraniczny po argentyńskim pod względem wielkości przychodów Kopeksu. Za trzy kwartały tego roku do Argentyny sprzedaliśmy urządzeń za 111 mln zł, a do Rosji za 105 mln.

Gdyby jeszcze nie te spadki sprzedaży na krajowym rynku...
Byłoby bardzo dobrze, gdyby Polska była równie chłonna co Rosja i Argentyna. Wówczas można byłoby mówić o znacznie lepszych wynikach od tych zaprezentowanych nie tak dawno. Gdyby porównać sprzedaż w kraju z roku 2012 i 2013, to w samym III kwartale przychody ze sprzedaży w Polsce maszyn i urządzeń dla górnictwa podziemnego spadły o dwie trzecie, natomiast w ujęciu za trzy kwartały przychody spadły o połowę. Ale to dotknęło nie tylko Kopex. Na rynkach światowych główni producenci - Caterpillar czy Sandvik - również zanotowali spadki przychodów ze sprzedaży w tym segmencie.

W sumie wiedzie się Kopeksowi nieźle, ale mogłoby być lepiej, skoro rok temu wasze akcje oscylowały koło 18, a teraz 12 zł. Nastroje wśród akcjonariuszy są oczywiste.
Sądzę, że giełda doceni nasze wyniki i plany i kurs akcji wzrośnie.

A co z nastrojami w załodze Grupy, bo przecież cięcie kosztów wiąże się z redukcją zatrudnienia.
Nastroje są zróżnicowane. W złych jest mała grupa ludzi, zważywszy że w sumie zatrudniamy ok. 5,3 tys. osób. W tej grupie są pracownicy Wamagu i Famago oraz tych zakładów, gdzie mamy przerosty zatrudnienia, bo nie ukrywam, że takie mamy. Podpisaliśmy odpowiedni pakt ze związkami zawodowymi, mający naprawić tę sytuację. Krótko mówiąc: obniżamy koszty produkcji i zmierzamy do zwiększenia wydajności, bo na dziś jest ona zdecydowanie za niska. Takie rozwiązania giełda odbiera pozytywnie.

A propos zarządzania. Czy czasem zdarzenia związane z Pańskim poprzednikiem nie miały negatywnego wpływu na postrzeganie Kopeksu i na te wykresy kursów akcji?
Muszę odpowiadać?

Nie musi Pan. Ale jak Pan nie odpowie, to...
Tak, z pewnością ta sytuacja miała wpływ na ocenę Kopeksu. Gorzej, że był to okres stracony dla Grupy i odbił się na zdecydowanym spadku przychodów, na niepotrzebnym tworzeniu kosztów, i te straty trzeba teraz nadrabiać.

Wypadki w kopalni Wesoła w Mysłowicach i przy remoncie zabrzańskiej Sztolni Dziedzicznej też miały ujemny wpływ na obraz Grupy. Rzadko zdarzały się w niej wypadki, i to jeszcze śmiertelne.
Trwa ustalanie przyczyn wypadku w szybie kopalni Wesoła. Technologia prowadzenia prac szybowych była wielokrotnie sprawdzona w praktyce. Na razie przypuszcza się, że ta część liny, która była na powierzchni, wskutek jakichś czynników spadła, została zrzucona w głąb szybu. I to jest jedyne logiczne uzasadnienie. Bo jeśli co 5 m lina jest przypinana do konstrukcji szybu, a każde takie przypięcie jest zabezpieczeniem na 900 kg, to musiałoby wydarzyć się coś nadzwyczajnego, by taka lina sama z siebie wyrwała się z zaczepu.

To wyjaśni komisja. A co z wypadkiem w Dziedzicznej? Niby prace bardziej archeologiczne niż górnicze... Rutyna, bagatelizacja?
Trudno powiedzieć. Przyczyną wypadku mógł być tzw. czynnik ludzki.

Na koniec rozmowy wróćmy jeszcze do górnictwa. Zechciałby Pan wystąpić w roli podpowiadającego, co należałoby zrobić, by kopalnie wyszły na prostą, dzięki czemu wam wzrosłaby sprzedaż?
Ja zarządzam Kopeksem, zarządy spółek węglowych spółkami węglowymi, a minister gospodarki polską gospodarką. Nie wchodzimy sobie w kompetencje i niech tak pozostanie.

Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.