Dotąd pod szczególną "troską" rządu znajdowało się górnictwo węgla kamiennego. Obkładano je wszelkimi możliwymi podatkami, rygorami i obostrzeniami. Kierowano nim ręcznie z centrali w stolicy. W tej sytuacji coraz więcej kopalń traciło swoją rentowność i dochodowość. Prawie połowę z nich trzeba było zamknąć, a wydobycie na początek spadło o połowę. Nie dotyczyło to górnictwa rud miedzi, które stale przynosiło duże dochody do budżetu i oferowało doskonale płatne stanowiska dla ludzi popieranych przez rządzącą partię.
Stanowiska te tworzono nie na kopalniach, gdzie niekompetencja natychmiast jest zauważalna, ale w biurze zarządu, gdzie menadżerowie mogą zgłaszać i realizować najbardziej nawet fantastyczne pomysły gospodarcze, bez żadnego osobistego ryzyka. Ten styl obsadzania wysoko płatnych stanowisk politycy określali, jako "konfitury". Wszystko to trwało już ponad dwadzieścia lat od przełomu 1989 roku i wydawało się, że będzie tak już zawsze. Kilkumiliardowy roczny zysk w złotówkach był standardowy. Kiedy ceny były wysokie, był on odpowiednio wyższy. Tym razem nieszczęścia dotykają nie tylko zadłużone państwa, ale też i nawet najlepsze firmy. Nagle okazało się, że to, co było najsilniejszą stroną firmy teraz stało się dla niej kulą u nogi. Chodzi tu o pijar. Wszelkie media mimo galopującego na świecie kryzysu i również znaczącego zadłużenia budżetu, głosiły rekordowe wyniki finansowe firmy. Rząd przyciśnięty do muru przez sytuację ekonomiczną w kraju i na świecie, nagle zauważył, że jest kura, która znosi złote jajka. Kura na swoje nieszczęście chwali się nimi na lewo i prawo. Teraz się dziwi, że ktoś zapragną zagospodarować ją zarówno w przenośni, jak i w rzeczywistości.
Kto wiedział?
Media zastanawiają się, kto wiedział o expose premiera obłożenia górniczego giganta dodatkowymi podatkami. Spekulacje i oskarżenia w tej sprawie wydają się nieporozumieniem. Po prostu wszyscy zainteresowani o tym wiedzieli i to chyba na długo przed wygłoszeniem inauguracyjnej mowy premiera w sejmie. Powszechnie przyjmuje się, że premier tak sobie, sam od siebie, podjął taką decyzję. No może, jeszcze konsultował się z ministrem finansów, czy też skarbu. Tak nie jest. Premier musiał w tej sprawie zasięgać opinii wielu ekonomistów oraz ludzi odpowiedzialnych za stan polskiej gospodarki. Ponieważ złe wiadomości mają tendencję bardzo szybkiego rozprzestrzeniania się, trzeba założyć, że o zamiarze tym wiedziały tysiące osób z poszczególnych ministerstw. Nie ma w tym nic złego, bo premier musi mieć każdą tego rodzaju decyzję raczej dobrze uzasadnioną. Korzysta więc z doradców.
O tym, że coś istotnego jest na rzeczy świadczyła w czasie kampanii wyborczej nagła wizyta marszałka sejmu Grzegorza Schetyny w KGHM. Oficjalnie przyjechał on zachęcać emerytów, aby wyzbyli się na rzecz firmy swojego deputatu węglowego. Tak przynajmniej wynikało to z oficjalnego komunikatu. Teraz można domyślać się, z przywiózł on "podatkowy wyrok" na KGHM i przyjechał wcześniej przygotować do tego nadane przez siebie samego kierownictwo tej firmy. Zysk z emeryckiego deputatu miał złagodzić skutki z projektowanego podatku. Na zadane pytanie; kto wiedział? Trzeba odpowiedzieć, że wszyscy zainteresowani wiedzieli o tym znacznie wcześniej. Ktoś jednak wiedzę tę wykorzystał i manipulując akcjami zarobił na tym interesie około 100 tys. złotych. W kontekście firmy dającej dochody liczone w miliardach złotych jest to suma doprawdy nie godna żadnej uwagi.
Zyski
Decyzja o dodatkowym opodatkowaniu KGHM pozornie nie zagraża firmie. Ma ona rekordowe dochody i jest z czego brać ten podatek. Tym bardziej, że jak oficjalnie ona sama głosi nie wie co ma zrobić z tak dużymi zyskami. Z jednej strony chce zakupić jak najwięcej złóż w USA, Kanadzie, a być może że nawet w Australii i Mongolii. To wszystko jest czystym pijarem. Rzeczywiste intencje kończą się na licznych zagranicznych delegacjach i podróżach służbowych, z których tak naprawdę nic nie wynika. Obecne jej zyski są spóźnionymi w czasie wpływami z długoterminowych kontraktów zawartych w czasach kiedy cena miedzi za tonę była zbliżona do sumy 10 tys. dolarów.
Teraz, kiedy nałożono podatek od tak wysokich dochodów, cena miedzi waha się w granicach ok. 7 tys. dolarów i pozwala zaledwie na spokojna egzystencję firmy. Każda cena miedzi poniżej tej granicy jest już poważnym zagrożeniem dla rentowności, dochodowości i płynności płatniczej. Przy najwyższych notowaniach miedzi zysk w stosunku do nakładów mieścił się w granicach 0,3 - 0,5 w najlepszym wypadku dochodził do jedności. Konkurencja wskaźnik ten osiąga na poziomie blisko 30 do 50, a nawet sto razy większym. Żadne tego rodzaju decyzje podatkowe, cenowe i wszelkie inne nie są w stanie doprowadzić ich do bankructwa. Tu zysk jest kolosalny, ale w wymiarze globalnym, gdyż produkcja jest masowa.
Wydobycie blisko trzydziestu milionów ton rudy miedzi rocznie i zysk z każdej z nich na poziomie dwustu złotych daje sumę ok. 6 miliardów złotych. Są to wszystko dane orientacyjne i w poszczególnych latach proporcje te mogą się zmieniać. Połowa z tego musi być zainwestowana w modernizację przemysłu, roboty przygotowawcze i udostępniające, bez których firma nie może istnieć. Reszta ok. stu złotych na tonie jest zyskiem. Teraz, jak wynika z wypowiedzi prominentnych członków rządu kwota tego podatku ma wynieść ok. 3 miliardów złotych, czyli w przybliżeniu akurat tyle ile wynosił ich przeciętny zysk. Prawdopodobnie odtąd zysk ten będzie już bardzo cienki, jeżeli w ogóle będzie.
Straty
Doskonały stan finansów KGHM charakteryzuje znana z fizyki "równowaga chwiejna". Czyli taka, przy której każda zmiana powoduje jej upadek ze szczytu. Nadchodzą jednak gorsze czasy, przy których firma zapewne uzyska stan "trwałej równowagi", ale związany jest on z najniższymi dochodami, cenami i obrotami. Od czterech miesięcy cena miedzi na londyńskiej giełdzie generalnie ma charakter wyraźnych spadków i to w skali od dawna nie notowanej. Jest to ponad 30 proc. w stosunku do cen najwyższych osiąganych na początku tego roku. O tym, że KGHM będzie musiał "zaciskać pasa", tak jak cały kraj wiadomo było od początku tego kryzysu. Trwa on już czwarty miesiąc i nie widać jego końca. Ma raczej tendencję do pogłębiania się. Ekonomiści całego świata zauważają, że likwidacja zadłużenia poprzez dotacje i kolejne pożyczki przedłuża tylko agonię najmniej odpornych na to krajów. Nie likwiduje przyczyny postępującego stale zadłużenia. W tej sytuacji spada popyt na miedź nawet w tak wydawałoby się odpornym na kryzys kraju, jakim są Chiny.
Być może, że w ciągu najbliższych miesięcy, a może i lat kryzys ten zostanie opanowany, a ceny miedzi przynajmniej na obecnym poziomie się ustabilizują. Dla KGHM czyha jednak kolejne zagrożenie jakim są dwa złoża rud miedzi, gdzie trwają przygotowania do ich eksploatacji. Są to tej samej skali zasoby złoża Oyu Tolgoi w Mongolii i Udokan nad Jeziorem Bajkał w Rosji. Na dodatek są one w znacznie lepszej sytuacji geologiczno - górniczej, bo ich wychodnie znajdują się na powierzchni ziemi. Kolejnym ich plusem jest to, że położone są one blisko chińskiej granicy. Zawarte już umowy i udział w nich chińskiego kapitału wyraźnie wskazuje na to, że kraj ten stanie się samowystarczalny pod względem zaopatrzenia w miedź. Jej nadmiar na rynku spowoduje dalszy spadek ceny i to niezależnie od kryzysu finansowego na światowych rynkach. Eksploatacja wstępna ze złoża Oyu Tolgoi ma nastąpić w połowie przyszłego roku, a pełny rozruch i produkcja ma ruszyć rok później.
Kopanie leżącego
W polskiej tradycji kopanie leżącego jest zajęciem raczej haniebnym. Dobra kondycja finansowa KGHM jest stanem chwilowym, który prawdopodobnie już się więcej nie powtórzy. Doskonały pijar tej firmy wprowadził w błąd decydentów rządowych, którzy postanowili skorzystać z tak wielkich dochodów. Wobec znaczących i trwałych spadków cen miedzi firma w przyszłości będzie w stanie zaledwie zarobić na siebie i to niezależnie od tego, co głosi jej zawsze entuzjastyczny pijar. Projektowany przez rząd podatek w jakiś sposób został przez ten pijar sprowokowany. Przynajmniej tak to wygląda w ocenie postronnego obserwatora.
Tymczasem sytuacja z jaką firma spotka się w najbliższej przyszłości jest bardzo poważna. Nałożony na nią podatek, jest jakby kopaniem leżącego, który sam siebie nie może się nachwalić. Najbliższa przyszłość pokaże, czy firma przeżyje ten podatek, czy śladem sąsiedniego Starego Zagłębia Miedziowego z okolic Bolesławca wystąpi o samolikwidację. Nie chodzi tu o to, aby życzyć to firmie, która wraz z wszelkimi dostawcami zatrudnia blisko sto tysięcy ludzi. Chodzi o to, że zarówno rząd, jak i zarząd firmy bardziej kieruje się pozorami niż rzeczywistymi ocenami rynku miedzi w kraju i na świecie. Pozory zwykle mylą i ten, kto się nimi kieruje, prędzej, czy później zostanie sprowadzony do rzeczywistości. Oby nie była to jednak smutna rzeczywistość
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
I co, zostanie ten Wirth ? Jak Pan myśli? a może ma być parytet polityczny frakcji PO, stąd ten dziwny układ,"sformuuj zarząd"?
Panie Adamie, ma Pan calkowicie racje. Jest gorzej niz myslalem. Dzisiaj koledzy prezia H.W. z biur maklerskich ocenili , ze KGHM powinien dac 50 zl dywidendy na jedna akcje w przyszlym roku = prawie 11 mld zlotych. Vincenty R. odebral preziowi 3 mld zlotych, prezes grzecznie podziekowal za wyrozumilosc, plus sam zadeklarowal ekstra wyplate nastepnych 3 mld zlotych na zakup akcji aby oslodzic zgorzknialych maklerow, tych swoich kolegow co go tak chwalili za piekne zarzadzanie KGHM przez ostatnie 4 lata. Co sie nie robi dla utrzymania wizerynku swojego chlopa, prawda? W sumie wiec KGhM sie pozbedzie 17 mld zlociszy. Trudno nie skojarzyc tych akcji z Oskubywaniem Kury bez czekania na zlote jajka co to niby ma zniesc w przyszlosci. Na zasadzie lepszy wrobel w garsci niz przyszlosc KGHM! Raz sie zyje i prezesuje takiej kurze, chcialoby sie powiedziec. widac ze prezio Herbert ma szeroki gest. Rozdaje na lewo i prawo. Teraz czekac az zacznie sprzedawac obligacje, no bo z czegos trzeba pokrywac ta "turystyke" do Hameryk aby tam rowniez zrzucic troche manny na biednych na Zachodniej Polkuli. Tak trzymac towarzyszy z Zarzadu KGHM Brawo.
Wydaje sie, że jest gorzej. Nie tylko, ze nic nie zostanie, ale spadek cen powoduje, że też nic nie wpłynie do kasy. To już krok do kłopotów z utrzymaniem tego kolosa. Oto są skutki polityki pijaru za wszelką cenę. Tytanik tonie, a jego kapitan cieszy się, ze nikt tego nie zauważa.
Panie Adamie. Prezes H.W. obiecywal przez ostatnie kilka miesiecy wielki pijar , Parade Milosci jak to nazywaja nasi zachodni sasiedzi, pod nazwa Zakup Preprodukcyjnych Zasobow w Hamerykach. Pierwszy termin byl okolo 20 pazdziernika, ale nie doczekalismy sie lubinskiej Rewolucji Pazdziernikowej. Podejrzewam , ze nie przyjeli w swoim byznesplanie i szczedule(H.W. to powinien wprowadzic do swojego wokabularza polinglysz), ze Rewolucja choc pazdziernikowa odbyla sie w listopadzie, jak sie polapali w kalendarzach julianskich to przestawili sie na listopad. Ostatnio twierdzil bowiem, ze juz,juz za rogiem pod koniec listopada. Dalej nic w temacie Ekspansi Wschod Zachod nie slychac czyzby moze przeszli na blizszy guano (peru) kalendarz Majow? W tym samym czasie Minister Finansow skradl preziowi H.W. 3 mld (prezes herbert mu za to podziekowal, bo jest kulturalnyj) i KTOS wymusil na prezesie H.W. (dziwny zbieg okolicznosci) wykup za ta sama okragla sume 3 mld zl akcji z gieldy. Wychodzi niby na zero jesli sie patrzy od strony akcjonariusza , ale KGHM pod wodza naszego mistrza pijaru tak jakby zostala ogolocona na 6 mld zlociszy. Z tego co wynika ze wstepnych zalozen pewnie nastepnych 3 do 4 mld pojdzie na wyplate dywidendy, wiec jak to sie wszystko pododaje, to wyglada ze na podboj Hameryki to pre-produkcyjnemu prezesowi nic w kieszeni nie zostanie, czyz nie tak panie Adamie?
Akcyzy (podatki) od kopalin to bardzo dobra inicjatywa ministra Rostowskiego! Pozwoli to na kompletna prywatyzacje KGHM bo Minister nie musi patrzec na dywidende wiec spokojnie Skarb Panstwo bedzie mogl sprzedac te 32% . A swoje 2 czy 3 mld zlotych rocznie od KGHM dostanie, czy bedzie dalej panstwowy czy prywatny. Dodatkowo podatek wymusi efektywne wykorzystanie kolejnych zasobow , ktorych mamy wiele na Zachodzie Polski.
Panie tytusieW! Nie jest tak jak Pan pisze, ze nikt tego nie bierze pod uwagę. Oto spotkałem kiedyś samego prezesa, który rzucił się na mnie z pretensjami nie z tej ziemi. Zapytałem go dlaczego on zabiera głos w tej sprawie, a jego pijar milczy jak zaklęty. Powiedział, że trzeba to zmienić. Też tak uważam, tylko, że po roku od tego spotkania nic się nie zmieniło. Miałem wiele sygnałów z KGHM, ze teksty te są tam czytane i komentowane, tylko nie w tym miejscu. Wszyscy boją się, ze można by ich rozszyfrować i znależliby się za bramą. Kiedyś spotkałem jednego z prominentów tej firmy, którego dobrze znam. Powiedział, jak to dobrze, że nikt nie wie o tym, ze się z panem spotykam. I proszę nikomu o tym nie mówić. Kierownictwo to czyta i się gotuje ze złosci, terroryzując załogę, aby nie śmiała w tej sprawie puścic pary z ust. Czyta to też redakcja, która teksty te zamieszcza. Dlatego nadal uważam, że tego rodzaju teksty trzeba pisać i zamieszczać. Jeżeli w rządzie i w KGHM nikogo to nie interesuje, to ich sprawa. Nic nie trwa wiecznie i przy nadal spadających cenach miedzi życie i ekonomia same wystawią rachunek. Piszę, ku przestrodze, piszę bo uważam, że nie warto i nie opłaci się naśladować tego, co dzieje się na najwyzszych szczytach tej firmy.
Panie Adamie! Komentuję przy Pana artykułach prasowych od kilku już lat sytuację w KGHM. Niestety tak jak Pana sugestie jak i skromne moje nikt nie bierze pod uwagę w KGhM, bo i po co skoro politycznie mianowani prezesi i nomenklatura PO, która przyszła do spijania miodu dla siebie na początku 2008 ma to w nosie bo baron Schetyna ich kryje. Firma dzięki nadspodziewanie wysokich cen miedzi na LME ma nadzwyczajne zyski , to nie skutek ich poprawnego zarządzania. Ci ludzie są po prostu śmieszni w swojej nieudolności. Najlepszym tego dowodem są ciągle rosnoące koszty produkcji – KGHM jest najdroższym producentem na świecie. Przyczyny są dość proste – nieznajomość nowoczesnych techniki górniczych. To opowiadanie bez końca o przejmowaniu zasobów zagranicznych od 3 lat ! Nikomu nie przeszkadza , że nic z tego nie ma. Ostatnie wyskoki pre-produkcyjnego prezesa Wirtha to już czyste „błazeństwo”. Prezes firmy górniczej będącej na giełdzie chwali Premiera Tuska za wprowadzenie nadzwyczajnego opodatkowania wydobywanej rudy. To działanie wskazuje , że nie jest on na tym stanowisku aby walczyć o dobro spółki i jej akcjonariuszy tylko o interesy partii rządzącej , która nie potrafi zreformować gospodarki , ukrócić milionową rzeszę biurokratów i wprowadzić rozsądne rozliczenia emerytalne.