Hanna Trojanowska, wiceminister gospodarki, z energią godną tematu zajęła się realizacją programu budowy elektrowni nuklearnych Polsce. Organizowane pod jej kierownictwem liczne sympozja, narady, szkolenia i obrady oraz przygotowywane decyzje nie pozostawiają wątpliwości, że energetyka atomowa ma być priorytetem.
Jest to tym bardziej widoczne, im większe trudności napotyka wdrażane najtańszej dotąd produkcji elektryczności z węgla brunatnego. W tym ostatnim temacie owszem coś się jeszcze dzieje. Resort chce wyjść ze zwarcia z powszechnym w tej sprawie protestem bez spektakularnych ustępstw, ale też i z coraz ciszej i coraz mniej stanowczym uporem w tej sprawie.
Węgiel ma zostać zastąpiony przez energetykę jądrową. I wszystko wskazuje na to, że tak też się stanie. Przyglądając się „atomowej energii”, z jaką pani minister zabrała się do dzieła, trzeba zauważyć pasywność, nieporadność, a nawet pewien prymitywizm branży węgla brunatnego w prezentowaniu swoich walorów i interesów.
Być może, że jest to naturalny element walki rynkowej, kiedy dynamiczny i pomysłowy partner wypiera ociężałego, tradycyjnego i bez polotu swego konkurenta. Postęp techniczny, jaki osiągnęła w ostatnich latach energetyka jądrowa jest nieporównywalny z tym, co oferuje branża węgla brunatnego, a nawet i kamiennego.
Pierwszy dokument
Resort gospodarki przygotował projekt rozwoju energetyki jądrowej do 2030 roku. Program ten przewiduje zainstalowanie 15 proc. mocy pochodzącej z elektrowni atomowej, czyli ok. 4,5 tys. MW. Inwestorzy chcieliby jednak w tym samym czasie uruchomić elektrownie jądrowe o mocy ok. 6 tys. MW., co jest wielce prawdopodobne.
Nowoczesne reaktory atomowe trzeciej generacji są konkurencyjne w stosunku do innych źródeł energii. Uśrednione koszta wynoszą 57 euro za 1 MWh, podczas gdy w elektrowniach na węgiel brunatny mają one wynosić 80 euro.
Samo wdrożenie tego programu ma kosztować 700 milionów złotych (informacja, szkolenie kadry, dozór, prace badawcze). W tym roku ma jeszcze powstać raport na temat bezpiecznego składowania zużytego paliwa jądrowego. Zaznaczyć trzeba, że składowisko zostanie uruchomione dopiero po trzydziestu latach od rozpoczęcia pracy pierwszej elektrowni atomowej. Do 2050 roku trzeba będzie taki obiekt znaleźć i rozpocząć jego eksploatację.
Przygotowywanych jest kilka ustaw regulujących postępowanie inwestycyjne i bezpieczeństwo eksploatacyjne tych elektrowni. Jedna z nich dotyczyć będzie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przez energetykę atomową.
Kolejna z nich ma ustalić zasady pracy Narodowego Centrum Badań Jądrowych, którego zadaniem będzie pełnić rolę zaplecza naukowo-badawczego. W tych dniach ma ruszyć szeroko zakrojona kampania promująca rozwój krajowej energetyki atomowej.
Europa
Zasadniczo wszystkie kraje europejskie rozpoczynają lub też kontynuują swoje programy oparte o energetykę nuklearną.
Najbardziej sceptycznie do energetyki jądrowej nastawieni są Niemcy. W przeciwieństwie jednak do nas tam akceptowane jest trzykrotnie większe aniżeli u nas wydobycie węgla brunatnego i dalszy rozwój tej branży.
Na 19 czynnych elektrowni jądrowych dwie z nich zostały już zamknięte. Wydano zezwolenie na zamknięcie kolejnej elektrowni atomowej. Do 2021 roku zamknięte mają być wszystkie siłownie jądrowe w Niemczech.
Podobnie względem elektrowni atomowych krytyczne stanowisko zajmuje Belgia. Pozostałe państwa są bardziej przychylnie nastawione są do energetyki atomowej. Jednym z decydujących o tym czynników jest uniknięcie opłat za odprowadzanie dwutlenku węgla do atmosfery. Drugim jest niestabilna sytuacja związana z dostawami paliw kopalnych, takich jak ropa naftowa i gaz ziemny.
Rosnące ich ceny, perspektywa przerwania dostaw, możliwość wyczerpania się ich zasobów skłania kraje te ku energetyce jądrowej, która zasadniczo jest niezależna od tego rodzaju perturbacji.
Światowe zasoby, w tym również polskie (ok. 100 tys. ton uranu o zawartości od 200 ppm do 1100 ppm) wystarczają na kilkaset lat dostaw uranowego paliwa dla wszystkich projektowanych nuklearnych obiektów energetycznych.
Protesty
Dzięki polskiemu programowi energetycznemu rośnie też w siłę partia protestu. Na jej czele stoi wrocławski ekolog Radosław Gawlik - dawny wiceminister środowiska w rządzie Jerzego Buzka.
Twierdzi on, że rząd z nikim nie konsultował swojego programu budowy elektrowni atomowych w Polsce. Jego zdaniem jest to wynik porozumienia prezydenta Francji Sarkozy’ego z premierem Tuskiem. Oni dwaj mieli taką moc sprawczą. I to wystarczyło.
Gawlik twierdzi, że cały ten program energetyki atomowej jest aferą jądrową, przy której ta hazardowa to drobiazg. Wszelkie awarie uważa on za nieuniknione i stale powtarzające się we wszystkich krajach eksploatujących reaktory atomowe. Ostrzega, że pozyskiwanie uranu wyjątkowo dewastuje środowisko przyrodnicze, a jego zasoby są ograniczone i trudno dostępne.
W tej ostatniej akurat sprawie myli się, gdyż jak pisałem już na tych stronach, zarówno w Polsce, jak i na świecie uranu nie brakuje.
Składowanie poprodukcyjnych odpadów radioaktywnych uważa Gawlik za problem dotychczas nierozwiązany. Zwraca też uwagę, na to, że rząd zafałszowuje prawdziwe koszta budowy takich elektrowni. Zawyża natomiast koszta pochodzące z Odnawialnych Źródeł Energii (OZE). W tym kontekście jest on wielkim zwolennikiem wszelkiego rodzaju wiatraków. Prosi jednak, aby jego zamiłowania do wiatraków nie traktować, jako współczesnej donkiszoterii.
Kilka stowarzyszeń ekologicznych przeprowadziło już protesty i antynuklearne akcje w miejscowościach, gdzie mają stanąć pierwsze reaktory atomowe. Protestom tym towarzyszy umiarkowane zainteresowanie mediów i miejscowej ludności. Wspomnieć trzeba, że część ekologów nie popiera tego rodzaju akcji protestacyjnych. Należy do nich Stowarzyszenie Ekologów na Rzecz Energii Nuklearnej. Zwalcza ono zawzięcie wszelkie teorie związane z ociepleniem klimatu publikując związane z tym fałszerstwa podejmowane na skalę międzynarodową.
Bilans
Tych sześć tysięcy megawatów do 2020 roku uzyskanych przez elektrownie atomowe uzupełni zaledwie ubytek mocy spowodowany ograniczeniem rozwoju branży węgla brunatnego i zamykaniem zużytych już ponad wszelką miarę starych elektrowni.
Jest to w tej chwili tylko i wyłącznie ratowanie obecnego stanu zasilania kraju w energię elektryczną. Tylko daleko idące oszczędności jej zużycia mogą zapewnić skromne pokrycie stale narastających pod tym względem potrzeb.
Niezależnie od wszystkich uciążliwości elektrownie węglowe mają zapewnioną przyszłość. Nie wiadomo, czy wobec narastających lawinowo potrzeb rząd mimo protestów nie zdecyduje się na budowę jednej z elektrowni opalanych węglem brunatnym.
Wszystko wskazuje na to, że mimo wdrożonego programu energetyki jądrowej za dwadzieścia lat, jak dobrze pójdzie, nasz bilans energetyczny zamykał się będzie z wielkim trudem. Dlatego stale jest miejsce dla wszystkich wytwórców energii elektrycznej.
Węgiel kamienny, brunatny, wiatraki, energetyka atomowa i solarna oraz geotermalna będzie poszukiwana, rozwijana i wspierana przez władze wszystkich szczebli.
Demokracja jednocześnie dopuszcza do głosu wszelkie protesty, które winne być z uwagą wysłuchiwane. Ich lekceważenie jeszcze nie jeden raz może spowodować perturbacje energetyczne w skali całego kraju, a tego jak ognia powinniśmy unikać.
Na topie
Wszystkie badania opinii publicznej wskazują na masowe poparcie dla budowy elektrowni atomowych. I odwrotnie - sprzeciw dla elektrowni na węglu brunatnym. Czysta praca, wysoki stopień techniki i zaawansowanych technologii związany jest właśnie z rozwojem energetyki atomowej. Jest ona jednocześnie w naszym społeczeństwie postrzegana jako symbol nowoczesności i równych szans.
Nie ma tu państw uprzywilejowanych i mających dostęp do niezbędnych surowców. Ne ma politycznych zależności, targów i dyktatów, jak podczas np. gazowych negocjacji z Rosją. Elektrownia atomowa do minimum redukuje tego rodzaju zależności.
Jedynym jej mankamentem jest stosunkowo krótki okres żywotności obliczony na ok. 20 – 25 lat. Powoduje to, że elektrownie te będą musiały być już budowane bez przerwy przez kolejne dziesięciolecia, aż do skończenia tego wieku. Już sam fakt, że nawet ekolodzy są podzieleni w sprawie szkodliwych ich skutków, mówi sam za siebie o atrakcyjnym dla nas przyszłościowym rozwiązaniu energetycznym.
Pierwszym rozpatrywanym poważnie terenem jest Żarnowiec i Pomorze w ogóle. Walorem są tu jeziora, skąd można pobierać wodę do chłodzenia reaktora elektrowni. Mamy w Polsce na pewno własne, choć jeszcze nie do końca poznane, własne zasoby uranu. Po prostu w sprawie rozwoju energetyki jądrowej nawet przyroda nam sprzyja.
Czytaj: Felietony Adama Maksymowicza
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
Postęp techniczny w energetyce atomowej jest znacznie szybszy niż w górnictwie odkrywkowym. Wszystko zależy od statystyk i materiałów branych pod uwagę w porównywaniu cen. Jeżeli są one z przed 10 - 20 lat, to być może, ze wtedy jeszcze tak było. Odrębną sprawą jest porozumienie się polskich naukowców od węgla brunatnego z tymi od atomu i podawanie nam jednolitych cen. Tak, każda branża podaje swoje ceny chcąc przebić innych. Nie ulega jednak wątpliwości, że ceny węgla brunatnego są przynajmniej konkurencyjne dla innych nośników energii.
Panie Adamie. Zna Pan środowisko odkrywkowe. Dlaczego Panowie Profesorowie z uporem maniaka twierdzą, że energia z węgla brunatnego jest najtańsza, nawet od atomowej, również zapominając o kosztach klimatycznych, które energię z węgla będą coraz bardziej podrażać? To stwierdzenie jest w KAŻDYM opracowaniu na wszystkich stronach interenetowych, gdzie omawiane jest to paliwo kopalne. Czy to jest twierdzenie na zasadzie takiej, że u nas nie wykorzystuje się paliw tańszych (bo jeszcze nie ma elektrowni atomowych) to można powiedziedzieć że najtańsza? :) Czy po prostu chodzi o to, że jak sie ludziom będzie to wmawiać to będą wierzyć ?