Nie da się ukryć, że Czeladź wiedzie prym wśród zagłębiowskich miast, jeśli chodzi o ochronę pogórniczego dziedzictwa. Pozyskała właśnie z funduszy unijnych gigantyczne środki na remont wyjątkowego szybu basztowego.
Na te zdjęcia warto zwrócić uwagę i poświęcić im kilka chwil. Szyb basztowy z maszyną wyciągową kopalni Saturn w Czeladzi przejdzie remont dzięki unijnemu wsparciu. Obiektów w takiej odsłonie, czyli przed rewitalizacją, już nie zobaczymy. Ale po zakończeniu prac, jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, szyb basztowy na pewno będzie cieszył oko.
O tym, co dzieje się na terenie kopalni Saturn, mieszkańcy raczej już doskonale wiedzą. W dawnej kopalnianej cechowni powstaje Muzeum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego. Elementami wystawy stałej będą tunel stylizowany na wyrobisko górnicze oraz symulator maszyny wyciągowej. Otwarcie wystawy planowane jest na 4 grudnia tego roku.
Kopalnia Saturn zakończyła wydobycie w 1996 r., po ponad 100 latach działalności. Dzisiaj część pokopalnianych obiektów jest już zrewitalizowana. W 2023 r. po remoncie otwarto cechownię, a już ponad 10 lat temu w dawnej elektrowni powstała Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia. Miasto sukcesywnie przekształca też kolejne obiekty z myślą o tym, by służyły mieszkańcom i turystom. Już za rok ma być gotowy basen w dawnym budynku warsztatów mechanicznych, remontowany jest też budynek kopalnianej straży pożarnej.
Nazwiska zapisane na tablicy dyżurów
Ostatnio z Czeladzi znów popłynęły dobre wiadomości, jeśli chodzi o rewitalizację poprzemysłowych obiektów. Miasto pozyskało niemal 7 milionów złotych na ratowanie zabytkowego szybu basztowego dawnej kopalni Saturn. To jeden z zaledwie dwóch tego typu obiektów w Polsce, dlatego decyzja o jego ochronie jest tak wyjątkowa.
– Zobaczmy, jakie jeszcze górnicze skarby uratujemy dzięki pozyskanym środkom na rewitalizację szybu basztowego dawnej kopalni Saturn.
Te skarby to maszyna wyciągowa i wyposażenie budynku, w którym ta maszyna się znajduje. W pomieszczeniach maszynowni zatrzymał się czas w dniu zamknięcia kopalni. Wiemy nawet, jacy górnicy obsługiwali wtedy maszynę wyciągową, bo ich nazwiska zapisane są kredą na tablicy dyżurów.
Ale są i uratowane, choć niekompletne, skarby maszynowe sąsiedniej kopalni Czeladź, które też odrestaurujemy i należycie wyeksponujemy – zapowiedział Zbigniew Szaleniec, burmistrz Czeladzi.
Zabytkowy szyb basztowy kopalni Saturn długo czekał na remont i zainteresowanie, ale najważniejsze, że się tego doczekał. Wrzesień przyniósł fantastyczne wieści dla Czeladzi. Miasto znalazło się w elitarnym gronie 11 podmiotów, które otrzymały dofinansowanie w ramach Funduszy Europejskich dla Śląskiego 2021-2027. (Ponowne wykorzystanie terenów poprzemysłowych, zdewastowanych, zdegradowanych na cele rozwojowe).
Dzięki temu na rewitalizację szybu na terenie dawnej kopalni Saturn udało nam się pozyskać 6 771 603,54 zł.
Historyczny szyb i budynek maszyny wyciągowej wkrótce zyskają nie tylko solidne zabezpieczenie, ale i nowe funkcje. Jest to ostatnia w pełni zachowana wieża szybowa typu Malakov z oryginalnym wyposażeniem.
Będzie tak jak we Francji?
Jak informuje miasto, pozyskane pieniądze to efekt wspólnego działania miejskich władz, konserwatora zabytków i specjalistów od adaptacji dziedzictwa przemysłowego. Władze zaznaczają, że zrewitalizowane miejsce ma stać się symbolem odrodzenia poprzemysłowego charakteru Zagłębia – przypomniawszy o bogatej historii, nada nową jakość przestrzeni miejskiej.
Rewitalizacja szybu w Czeladzi ma ruszyć już wkrótce.
Czeladź ma aspiracje, by pieczołowicie zrekonstruować górnicze zabytki i udostępnić je zwiedzającym.
Burmistrz Szaleniec ma z kolei nadzieję, że miasto będzie stać na straży historii, która z biegiem lat, gdy już górnictwo całkowicie zaniknie, będzie wzbudzała ogromne zainteresowanie kolejnych pokoleń, ciekawych, jak kiedyś pracowali ich ojcowie, dziadowie i pradziadowie.
– Tak już jest w innych krajach, gdzie górnictwa nie ma od 50 lat. Muzeum górnictwa węglowego w regionie Nord-Pas-de-Calais w północnej Francji, gdzie kiedyś pracowało wielu górników z Polski, rocznie odwiedza 400 tys. ludzi, w większości to młodzież w wieku szkolnym. Miejmy nadzieję, że nasze Muzeum Saturn, w którym powstaje stała wystawa poświęcona historii zagłębiowskiego górnictwa węglowego, z czasem też będzie się cieszyło podobnym powodzeniem – napisał burmistrz Czeladzi w mediach społecznościowych.
Jeśli chcesz mieć dostęp do artykułów z Trybuny Górniczej, w dniu ukazania się tygodnika, zamów elektroniczną prenumeratę PREMIUM. Szczegóły: nettg.pl/premium. Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
