W drugim dniu Europejskiego Kongresu Przemysłu i Energetyki INTO 2025 w Wiśle obrady rozpoczęły się od kluczowego dla transformacji energetycznej tematu – rozwoju energetyki jądrowej jako elementu bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Gościem specjalnym drugiego dnia Kongresu była minister przemysłu Marzena Czarnecka, która przedstawiła rządowe plany dotyczące budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej. W swoim wystąpieniu podkreśliła potrzebę zaangażowania polskiego przemysłu w cały proces:
- 60 mld zł ze Skarbu Państwa ma zostać przeznaczonych na ten cel. Stawiamy na rozwój local content. Nie wystarczy, że firma będzie miała siedzibę w Polsce, ważna jest też ilość zaangażowania polskiego kapitału, zatrudnienie polskich pracowników. W ramach powstającego przemysłu nuklearnego firmy, które uzyskają certyfikacje swoich produktów i usług będą mogły z tych patentów korzystać szerzej. Będzie to miało pozytywny wpływ, m.in. na polskie hutnictwo – wyjaśniała Minister Czarnecka.
Minister zapowiedziała również działania legislacyjne. Rząd RP pracuje nad zmianami w ustawie o zamówieniach publicznych, po to by wykluczyć tzw. kraje trzecie z przetargów publicznych, jak również chce wypracować modele, które pomogą potencjalnym polskich inwestorom.
W trakcie panelu poświęconego rozwojowi energetyki atomowej podkreślano, że Polska stoi przed wyjątkową szansą budowy sektora jądrowego od podstaw, z wykorzystaniem najnowszych i najbezpieczniejszych technologii.
- Mamy handicap, ponieważ budujemy nowe instalacje, z wykorzystaniem najnowocześniejszych i najbardziej bezpiecznych technologii. Możemy również skorzystać z doświadczeń krajów, które posiadają atom. Ruszyły już prace przy pierwszej lokalizacji elektrowni nad morzem. Jest poszukiwane również drugie miejsce, są plany do powstania modułowych elektrowni typu SMR. Ważne, by podmioty zamierzające realizować takie inwestycje nawiązały dialog z mieszkańcami, samorządami, odpowiednio wcześnie zbadały warunki środowiskowe, np. poziom wody potrzebnej do pracy elektrowni. Warto też patrzeć na te inwestycje nie tylko jako stabilizację energetyczną kraju, ale również przez pryzmat bonifikat dla samorządów i nowych miejsc pracy – zaznaczał Przemysław Koperski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury.
Społeczna odpowiedzialność i lokalne transformacje
Kolejne panele drugiego dnia skupiły się na społecznej odpowiedzialności biznesu i roli przedsiębiorców oraz samorządów w prowadzeniu sprawiedliwej transformacji energetycznej.
Krzysztof Szaliński, Prezes PEC Gliwice, podkreślił znaczenie lokalnych działań i dialogu z mieszkańcami. Transformacja to nie jest tylko transformacja techniczna. To jest również transformacja organizacyjna i transformacja społeczeństwa - mówił.
W Gliwicach realizowana jest strategia do 2040 roku, w której transformacja ciepłownicza opiera się m.in. na wykorzystaniu ciepła odpadowego, integracji z miejskimi spółkami i promowaniu efektywności energetycznej poprzez programy edukacyjne.
Z kolei Sławomir Wołyniec, Prezes Elektrociepłowni Zagłębie Dąbrowskie, odniósł się do sytuacji prywatnych spółek w sektorze ciepłownictwa. - To, że jesteśmy w bardzo brzydkiej sytuacji to jasne. Problem w tym, że zaczynamy się w niej urządzać - podkreślał. Zwrócił uwagę na nierentowność kogeneracji w Polsce, nierealistyczne normy klimatyczne oraz nieproporcjonalne kary za nieumorzone certyfikaty CO2.
W trakcie INTO nie zabrakło też dyskusji o innych kluczowych kwestiach transformacji energetycznej, takich jak przyszłość energetyki wiatrowej i słonecznej, a także konieczność zmiany krajobrazu polskiej energetyki z OZE. Kluczowa w tym kontekście jest elastyczność, czyli możliwość dostosowania odbioru do kogeneracji i ceny energii.
- Musimy zawsze mieć prąd, po to mamy magazyny i inne sposoby na jego gromadzenie. Technicznie świat sobie dawno z tym poradził. To oczywiście kosztowna kwestia, ale bez wątpienia opłacalna. Nie multiplikujmy kolejnych źródeł, ale efektywnie korzystajmy z tego, co mamy. Powinniśmy dążyć do zużycia 100 proc. z jednego źródła. Musimy sterować produkcją i odbiorem. Np. szkoła posiadająca panele fotowoltaiczne, a w weekend nie korzystająca z energii, mogłaby przekazywać ją na potrzeby miejskiego basenu – apelował Tomasz Drzał, prezes zarządu Krajowej Izby Klastrów Energii.
Istotnym wątkiem była rola instytucji finansowych. Marta Kraus-Maksymiak, ekspert w Departamencie Zrównoważonego Rozwoju ESG, PKO Bank Polski, zapowiedziała, że bank zamierza przeznaczyć 20 miliardów złotych na finansowanie zielonych inwestycji do 2027 roku. - Bank nie dostarcza jedynie kapitału, ale staje się takim partnerem. To nie jest bankowość transakcyjna, ale bardziej doradcza – na zasadzie współpracy wzajemnej - tłumaczyła.
Rola specjalnych stref, samorządów i inwestorów
Rafał Żelazny, prezes zarządu, KSSE, mówił o zachętach inwestycyjnych i o roli stref w transformacji. - Żeby przedsiębiorca mógł ubiegać się o zwolnienie podatkowe, musi spełnić m.in. kryteria jakościowe – np. 15% zainstalowanej mocy ze źródeł odnawialnych - zwrócił uwagę. Podkreślił również trudności związane z dostępnością mocy energetycznych i wyzwaniami infrastrukturalnymi w obszarach inwestycyjnych.
Podczas drugiego dnia nie zabrakło również konkretnych przykładów działań lokalnych. Prezydent Piotr Kuczera poruszył temat projektu wdrożenia transportu wodorowego.
- Miasto Rybnik otrzymało dofinansowanie pokrywające 75% kosztów zakupu 20 autobusów wodorowych, a w drodze są kolejne 14 pojazdów z pełnym, 100% wsparciem. Jeszcze niedawno notowaliśmy nawet 140 dni w roku z przekroczeniami norm smogowych – dziś to już tylko 20 - wyliczał prezydent Kuczera.
Przedstawiciel miasta akcentował, że transformacja musi być sprawiedliwa, z poszanowaniem lokalnych realiów i przygotowaniem nowych miejsc pracy. - Nie chcemy, by kopalnie zamykano z dnia na dzień. Historia pokazała, że gwałtowne zamykanie kopalń nie kończy się dobrze dla lokalnych społeczności - przypomniał.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
