Do najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Górach Świętokrzyskich należy miasto Chęciny, nad którym góruje wzgórze z ruinami średniowiecznego zamku królewskiego. Nie wszyscy wspinający się na wzgórze zamkowe mają świadomość, że okolica obfituje w kopalnie. Jedna z nich funkcjonowała na zboczach, poniżej zamku.
Liczące około 4 tysięcy mieszkańców Chęciny leżą nieco na południe od Kielc. Miasto podobnie jak zamek ma czasy największej świetności za sobą. Warownia została częściowo odbudowana w XX wieku, a w latach 2013-2015 przeprowadzono jej dalszą rewitalizację. Widoki z zamkowej wieży przekonują, że okolica Chęcin do dzisiaj ma wiele wspólnego z górnictwem skalnym.
Parę kopalń posiada adres pocztowy podlegający pod pocztę w Chęcinach. Jeden z zakładów górniczych znajduje się częściowo w granicach administracyjnych miasta. To kopalnia Jaźwica, której właścicielem jest Świętokrzyska Grupa Przemysłowa Industria. Przez jej wyrobisko przebiega granica Chęcin z gminą Nowiny. Z wydobytego urobku wytwarzane jest wapno nawozowe oraz kruszywo do budownictwa i drogownictwa.
Na terenie miasta znajdziemy też historyczne wyrobiska. Do najbardziej wartościowych należy kamieniołom marmuru na górze Zelejowej. Wydobycie prowadzono tam od XV wieku do 1954 r. Kres temu położyło Zarządzeniem Ministra Leśnictwa z 17 sierpnia 1954 r., na mocy którego powstał rezerwat przyrody Góra Zelejowa. Wcześniej tamtejszy marmur wykorzystano przy wystroju licznych obiektów świeckich i sakralnych, takich jak katedra w Krakowie czy kościół na wzgórzu Karczówka w Kielcach. Obok dawnego kamieniołomu na Zelejowej prowadzi współcześnie szlak turystyczny.
Choć może trudno to sobie wyobrazić, ale kamieniołom marmuru istniał także na południowo-wschodnim zboczu Góry Zamkowej (360 m n.p.m.) w Chęcinach. Marmur wydobywano tam od XVI do XIX wieku, niemalże tuż pod murami zamku. Wówczas góra była pokryta łąkami, obecnie zaś jest z tamtej strony zarośnięta lasem i pozostałości po wyrobisku łatwo przeoczyć.
Działalności wydobywczej zawdzięczamy drugą po zamku królewskim atrakcję turystyczną znajdującą się w granicach miasta Chęciny. To Jaskinia Raj, położona przy ul. Dobrzączka. Została ona odkryta w drugiej połowie XX wieku podczas eksploatacji niewielkiego kamieniołomu na zboczu góry Malik (270 m n.p.m.). Później, w ramach prac udostępniających, ekipy górnicze wydrążyły sztuczny korytarz, aby umożliwić wygodne zwiedzanie jaskini.
Jeżeli chcesz codziennie otrzymywać informacje o aktualnych publikacjach ukazujących się na portalu netTG.pl Gospodarka i Ludzie, zapisz się do newslettera.
